माती आणि वनस्पतींसाठी लोह का महत्त्वाचे आहे, त्याच्या कमतरतेमुळे काय नुकसान होते, सर्वकाही जाणून घ्या

जमिनीत लोहाचे महत्त्व: मृदा शास्त्रज्ञ म्हणतात की कमी पाऊस आणि उच्च pH मूल्य असलेल्या शेतात लोहाची कमतरता दिसून येते. चांगल्या पीक उत्पादनासाठी ते काढणे आवश्यक आहे. वनस्पती आणि मातीमध्ये लोहाची भूमिका जाणून घ्या. त्याची कमतरता काय आहे आणि या समस्येवर मात करण्यासाठी उपाय काय आहे.

जसे लोह मानवासाठी आवश्यक आहे, त्याचप्रमाणे लोह हे शेतीसाठी आवश्यक पोषक आहे, जे वनस्पतींना सूर्यप्रकाश आणि पाण्याचे अन्नात रुपांतर करण्यास मदत करते. वनस्पतींमध्ये प्रकाशसंश्लेषण प्रक्रियेत ते महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. याच्या कमतरतेमुळे झाडे नीट वाढू शकत नाहीत. उत्पादन कमी होते आणि पानांचा रंग पिवळा होतो. मृदा तज्ञ डॉ. आशिष राय यांचे म्हणणे आहे की कमी पाऊस आणि जास्त पीएच मूल्य असलेल्या शेतातील भातपिकांमध्ये लोहाची कमतरता दिसून येते. हे दूर करणे आवश्यक आहे. पण, त्याची उणीव कशी भरून काढणार, हा प्रश्न आहे.

पीएम किसानच्या 15 व्या हप्त्यातून या शेतकऱ्यांची नावे वगळलीत, जाणून घ्या सरकारचा फायदा कोणाला होणार, अर्जाची प्रक्रिया काय आहे

डॉ. राय म्हणतात की वनस्पती आणि मातीमध्ये लोहाची कमतरता दूर करण्याचे अनेक मार्ग आहेत. उदाहरणार्थ, मूलभूत सल्फर मिळाल्याने झाडांना लोह शोषण्यास मदत होते, तर पोटॅशियम मिळाल्याने पिकाच्या चांगल्या वाढीसाठी पुरेसा नायट्रोजन उपलब्ध आहे याची खात्री करण्यास मदत होते. कंपोस्ट सारख्या सेंद्रिय पदार्थांचा समावेश केल्याने जमिनीची सुपीकता सुधारण्यास मदत होते, जस्त आणि मॅंगनीज आणि इतर पोषक तत्वांची उपलब्धता वाढते.

पिंजरापालनाद्वारे मत्स्यपालनावर शासनाचा भर, शेतकरी अल्पावधीत दुप्पट नफा कमवू शकतात.

• माती आणि वनस्पतींमध्ये लोहाची कमतरता कशी दूर करावी
• खत म्हणून कंपोस्ट किंवा जुने जनावरांचे खत जमिनीत मिसळा.
• चिलेटेड आयर्न सप्लिमेंट्स थेट झाडाच्या मुळांजवळच्या जमिनीत मिसळा.
• जास्त प्रमाणात लोहाची कमतरता असलेल्या संक्रमित फांद्या किंवा पानांची छाटणी करा.

कर्करोग: बडीशेप खाल्ल्याने कर्करोगाचा धोका कमी होईल, जाणून घ्या कोणत्या वेळी आणि किती प्रमाणात खावे.

वनस्पती आणि मातीमध्ये लोहाची भूमिका

लोह हे वनस्पतींच्या वाढीसाठी आवश्यक खनिज आहे. लोह देखील क्लोरोफिलचे संश्लेषण करते आणि वनस्पतींना प्रकाश संश्लेषण करण्यास मदत करते. हे प्रथिने, न्यूक्लिक अॅसिड आणि एन्झाईम तयार करण्यात मदत करते. लोह वनस्पतींना कार्बन डाय ऑक्साईड आणि पाणी त्यांच्या पानांपर्यंत नेण्यास मदत करते. वनस्पतींसाठी लोहाचे विविध प्रकार उपलब्ध आहेत. चिलेटेड लोह हे वनस्पतींद्वारे सहजपणे शोषले जाते.

ऑनलाइन बियाणे खरेदी: 127 रुपयांना एक किलो वाटाणा बियाणे खरेदी करा, NSC ने आणली ही सुवर्ण ऑफर

माती आणि वनस्पतींमध्ये लोहाची कमतरता

लोह हे वनस्पतींसाठी एक आवश्यक पोषक तत्व आहे आणि जर माती पुरेशा प्रमाणात वायूवित नसेल आणि त्यात सेंद्रिय पदार्थांचे प्रमाण कमी असेल तर त्यात लोहाची कमतरता असू शकते. वनस्पतींमध्ये लोहाच्या कमतरतेमुळे, पाने पांढरी-पिवळी होऊ शकतात, वाढ थांबू शकते आणि उत्पादन कमी होऊ शकते. जमिनीतील लोहाच्या कमतरतेमुळे झाडाची खराब वाढ, क्लोरोसिस (पानांचा पांढरा-पिवळा होणे) आणि बुरशीची अतिवृद्धी देखील होऊ शकते.

सर्वोत्कृष्ट मिनी ट्रॅक्टर: हे ५ मिनी ट्रॅक्टर शेती, बागकाम आणि व्यावसायिक कामे, माहिती-किंमत आणि वैशिष्ट्ये जाणून घ्या

लोहाच्या कमतरतेची इतर लक्षणे

• खराब बियाणे उगवण
• पानांचा रंग खराब होणे
• अशक्तपणा किंवा कोमेजणे
• ज्या वनस्पती हळूहळू वाढतात किंवा अजिबात वाढत नाहीत.
• वनस्पतींमध्ये लोहाची कमतरता ओळखणे
• पानांचे नमुने घेणे
• माती चाचणी
• पानांचा रंग पहात आहे
• रूट सिस्टमची तपासणी
• क्लोरोफिलची पातळी तपासून

IMD मान्सून पाऊस: सप्टेंबरमध्ये मान्सून सामान्य होईल, या भागात पाऊस चांगला होईल

वनस्पतींमध्ये लोहाच्या कमतरतेची मुख्य कारणे

• सेंद्रिय पदार्थांच्या कमतरतेमुळे आणि मातीचे पीएच मूल्य 8 किंवा 8 पेक्षा जास्त किंवा खराब निचरा यामुळे जमिनीची सुपीकता कमी.
• जास्त चुना किंवा खत वापरले जात आहे.
• उच्च पातळीचे प्रदूषण असलेल्या भागात झाडे लावली जात आहेत.
• दुष्काळ किंवा पाण्याचा ताण.
• खराब वनस्पती पोषण.
• पोषक तत्वांसाठी वनस्पतींशी स्पर्धा करणारे तण.
• जास्त लोह चांगले नाही

हळदीचे भाव: या पाच कारणांमुळे हळदीचे भाव वाढले, दरात आणखी दिलासा मिळण्याची शक्यता

वनस्पतींना योग्यरित्या कार्य करण्यासाठी लोह आवश्यक आहे. पुरेशा लोहाशिवाय, झाडे क्लोरोफिल आणि इतर प्रथिने तयार करू शकत नाहीत, परिणामी वाढ खुंटते, पाने पिवळी पडतात आणि फळांचा संच कमी होतो. लोह वनस्पतींना आर्द्रता आणि पोषक तत्व टिकवून ठेवण्यास मदत करते. क्लोरोफिलची कमतरता आणि मातीतील पोषकद्रव्ये शोषून घेण्याची क्षमता कमी झाल्यामुळे हे घडत असल्याचे मृदशास्त्रज्ञ डॉ. राय यांनी सांगितले. तथापि, खूप जास्त लोह देखील अत्यधिक वाढ आणि वनस्पती विषारीपणासह समस्या निर्माण करू शकते. म्हणूनच आपल्या शेतातील लोहाचे प्रमाण संतुलित करणे आवश्यक आहे. लोहाची कमतरता दूर करण्यासाठी भाताच्या पानांवर लोह सल्फेटची फवारणी करावी.

इलेक्ट्रिक ट्रॅक्टर: CSIR-CMERI ने भारतातील पहिला स्वदेशी इलेक्ट्रिक ट्रॅक्टर लाँच केला, त्याची खासियत जाणून घ्या

कमी खर्चात व्यवसाय सुरू करण्याची उत्तम कल्पना, 20 हजार रुपये गुंतवून 5 लाख रुपये नफा कमवा.

मधुमेह: अरबी भाजी रक्तातील साखरेपासून मुक्त होईल, हृदय देखील निरोगी राहील

10वी आणि 12वी साठी सरकारी कंपनीत जागा, पगार मिळेल 1.4 लाख, जाणून घ्या कुठे करायचा अर्ज