बासमती तांदूळ निर्यात: बासमती तांदळाच्या निर्यातीत नवा विक्रम, भाव वाढूनही वर्चस्व वाढले
गेल्या वर्षीच्या तुलनेत ३.४५ लाख टन अधिक बासमती तांदळाची निर्यात झाली आहे. किंमतही प्रति टन $77 ने वाढली. एप्रिल ते डिसेंबर 2023 पर्यंत भारताला बासमती निर्यातीतून सुमारे 33 हजार कोटी रुपयांची कमाई झाली आहे. शेवटी निर्यात एवढी वाढण्याचे कारण काय?
तांदळाची राणी म्हटल्या जाणाऱ्या बासमती तांदळाचा जगभरातील बाजारपेठेत दबदबा निर्माण होत आहे. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत यावेळी निर्यातीत 6254 कोटी रुपयांची वाढ झाली आहे. तर किंमत पूर्वीपेक्षा जास्त आहे. इतकेच नाही तर या वर्षीच्या मार्चपर्यंत निर्यातीने ४५ हजार कोटी रुपयांचा टप्पा ओलांडला तर ती मोठी गोष्ट ठरणार नाही, असा अंदाज तज्ज्ञांनी व्यक्त केला आहे. आपल्या प्रीमियम तांदळाला परदेशी बाजारपेठेत इतकी मागणी आहे की त्याची कमतरता नाही. 2022-23 या वर्षात एकूण कृषी निर्यातीत बासमती तांदळाचा वाटा 17.4 टक्के होता, जो यावर्षी आणखी वाढण्याची अपेक्षा आहे.
महागाई रोखण्यासाठी केंद्र सरकारचा मोठा निर्णय, गव्हाच्या साठ्यात ५० टक्के कपात
APEDA अधिकाऱ्याने सांगितले की, जर आपण 2023-24 च्या एप्रिल ते डिसेंबर या कालावधीत 35,42,875 मेट्रिक बासमतीची निर्यात केली. यातून आम्हाला 32,845.2 कोटी रुपयांचे परकीय चलन मिळाले आहे. 2022-23 याच कालावधीत भारताने 26590.9 कोटी रुपयांची बासमती निर्यात केली होती. तर 2021-22 या कालावधीत केवळ 17689.3 कोटी रुपयांची निर्यात होऊ शकली. बासमतीची लागवड वाढवण्यात महत्त्वाचे योगदान देणाऱ्या पुसाचे संचालक डॉ.अशोक सिंग यांनी या वर्षी मार्चपर्यंत निर्यात 45000 कोटी रुपयांपर्यंत पोहोचू शकेल, असा आशावाद व्यक्त केला आहे.
गव्हाच्या पिकावर उंदरांचा हल्ला होऊ शकतो, या सोप्या पद्धतीने स्वतः रक्षण करा
जास्त दर असूनही निर्यात वाढली
2021-22 या वर्षात केवळ $868 प्रति टन या दराने निर्यात सौदे केले जात होते आणि चालू वर्षात (2023-24) भारताला प्रति टन $1121 दर मिळत आहे. किमतीत वाढ होऊनही, एप्रिल ते डिसेंबर या कालावधीची गेल्या वर्षभरात तुलना केल्यास, आम्ही ३,४५,५२१ टन अधिक बासमती तांदळाची निर्यात केली आहे. 2022-23 या वर्षात, आम्ही एप्रिल ते डिसेंबर या कालावधीत US $ 1044 प्रति टन दराने निर्यात केली होती. म्हणजेच गेल्या वर्षीच्या तुलनेत किंमत प्रति टन $77 ने वाढली आहे.
पिकलेले गव्हाचे उभे पीक पडल्यास काय करावे, शेतकऱ्यांचे नुकसान कसे कमी होईल
एमईपीचा अडथळाही थांबू शकला नाही
26 ऑगस्ट 2023 रोजी केंद्र सरकारने बासमती तांदळाच्या निर्यातीवर $1200 प्रति टन किमान निर्यात किंमत (MEP) लागू केली होती. उद्योगाच्या तीव्र विरोधानंतर, 26 ऑक्टोबर रोजी ते $950 पर्यंत कमी केले गेले. म्हणजे दोन महिने बासमतीची निर्यात 1200 डॉलर प्रति टनपेक्षा कमी दराने झाली नाही. असे असूनही, सप्टेंबर-ऑक्टोबर 2023 या दोन महिन्यांत भारताने 5.99 लाख मेट्रिक टन तांदूळ निर्यात केला.
गांडूळ खताचे घन खतामध्ये रूपांतर कसे करावे, अधिक उत्पादन मिळविण्यासाठी या चार पद्धतींचा अवलंब करा
तर 2022 च्या याच दोन महिन्यांत केवळ 5.34 लाख टन बासमतीची निर्यात झाली होती आणि त्यावेळी 1200 डॉलरचाही अडथळा नव्हता. डायरेक्टरेट जनरल ऑफ कमर्शियल इंटेलिजन्स अँड स्टॅटिस्टिक्स (DGCIS) ने या आकडेवारीची पडताळणी केली आहे. बिगर बासमती पांढऱ्या तांदळाच्या निर्यातीवर बंदी असल्याने बासमतीची बाजारपेठ वाढत असल्याचे बाजारातील जाणकारांचे म्हणणे आहे.
गांडूळ खत: गांडुळ खत किंवा रासायनिक खत, जे अधिक चांगले आहे, दोघांमधील फरक जाणून घ्या.
बासमतीची लागवड दोनच देशांमध्ये केली जाते
बासमती तांदळाची लागवड जगात फक्त दोनच देशांमध्ये केली जाते. त्याचा सर्वात मोठा भागधारक भारत आहे. जिथे सात राज्यांमध्ये बासमती तांदळाचे उत्पादन होते. या सात राज्यांना बासमती तांदळाला जीआय टॅग मिळाला आहे. त्याची लागवड संपूर्ण पंजाब, हरियाणा, हिमाचल, पश्चिम उत्तर प्रदेश (३० जिल्हे), दिल्ली, उत्तराखंड आणि जम्मू, कठुआ आणि सांबा येथे सरकारने ओळखली आहे. या भागात 60 लाख टन बासमती तांदळाचे उत्पादन होते. याचा अर्थ एकूण तांदूळ उत्पादनात त्याचा वाटा केवळ 4.5 टक्के आहे.
बटाट्याची विविधता: बंपर उत्पन्न देणारी बटाट्याची नवीन जात विकसित, ६५ दिवसांत उत्पन्न मिळेल
महाग असल्याने खास लोकांचा भात बनतो. त्यामुळे ते सार्वजनिक वितरण व्यवस्थेत म्हणजेच PDS मध्ये दिले जात नाही. बहुतेक उत्पादन निर्यात केले जाते. पाकिस्तान बासमतीचा दुसरा सर्वात मोठा उत्पादक देश आहे. त्याच्या लागवडीसाठी कायदेशीररित्या नियुक्त केलेले फक्त 14 जिल्हे आहेत. पण आंतरराष्ट्रीय बाजारात ते भारताचे खूप नुकसान करण्याचा प्रयत्न करते. तो भारतीय बासमतीच्या अनेक जातींच्या बिया चोरतो आणि त्याच्या जागेवर त्याची लागवड करतो.
अल निनो संपणार आहे! दोन एजन्सीने दिली मोठी दिलासादायक बातमी, भारतीय शेतकऱ्यांना कसा फायदा होणार?
कांद्यापाठोपाठ आता द्राक्षाचे भावही घसरले, नाशिकमध्ये शेतकऱ्यांना 16 रुपये किलोने विकावे लागत आहे.
या 5 सोप्या पद्धतींनी मटारचे उत्पन्न वाढवता येते, शेतकऱ्यांनी त्वरित वापरून पहा
महाराष्ट्रात एप्रिलपर्यंत सुरू राहणार उसाचे गाळप, जाणून घ्या किती साखरेचे उत्पादन झाले
पपईच्या दुधाने तुम्हीही बनू शकता करोडपती, जाणून घ्या तुम्हाला काय करायचे आहे
PM किसान योजनेवर केंद्र सरकारने संसदेत दिले मोठे विधान, जाणून घ्या रक्कम वाढीबाबत काय म्हटले?
गवत, पेंढा आणि तणांपासून मल्चिंग करा, पिकाला सिंचनाची कमी गरज भासेल.
गरोदरपणात महिलांनी या गोष्टी खाऊ नयेत, यामुळे आई आणि बाळ दोघांचेही नुकसान होऊ शकते.
