गांडूळ खताचे घन खतामध्ये रूपांतर कसे करावे, अधिक उत्पादन मिळविण्यासाठी या चार पद्धतींचा अवलंब करा
वर्मी कंपोस्ट हे उत्तम सेंद्रिय खत आहे. त्याला गांडुळ खत असेही म्हणतात. हे खत गांडुळ आणि शेणाच्या साहाय्याने बनवले जाते. त्याची तयारी करण्यासाठी दीड महिना लागतो. हे खत पर्यावरण प्रदूषित होऊ देत नाही.
सध्या शेतीत सेंद्रिय खतांची बरीच चर्चा होत आहे. अनेक शेतकरी सेंद्रिय खतांचा वापर करून शेती करत असून त्यात त्यांना झपाट्याने यशही मिळत आहे. या खतामध्ये पूर्णपणे नैसर्गिक घटकांचा वापर करण्यात आला आहे. त्याचबरोबर ही शेती शेतकऱ्यांसाठी एवढी फायदेशीर आहे की, शेतकरी त्याचा दीर्घकाळ वापर करू शकतात. त्यामुळे खर्च कमी होऊन उत्पादन वाढते. त्यामुळे या खताच्या वापराचा शेतकऱ्यांना अधिक फायदा होतो. शाश्वत व्यवसाय मॉडेल म्हणून सेंद्रिय खत देखील विकसित केले जात आहे.
गांडूळ खत: गांडुळ खत किंवा रासायनिक खत, जे अधिक चांगले आहे, दोघांमधील फरक जाणून घ्या.
किंबहुना, शेतीत रसायनांच्या वाढत्या वापरामुळे मातीची सुपीकता कमी होत आहे. त्यामुळे पिकांचे उत्पादन वर्षानुवर्षे घटत आहे. अशा समस्या पाहता शेतकरी सेंद्रिय खतांकडे वळू लागले आहेत. शेतकरी अनेक प्रकारे सेंद्रिय खते बनवतात, ज्यात गांडूळ खताचा समावेश होतो. पण वर्मी कंपोस्ट कंपोस्टमध्ये कसे बनवायचे हे तुम्हाला माहिती आहे का? किल्ला म्हणजे ते मजबूत कंपोस्ट कसे बनवायचे? कंपोस्ट खत तयार करण्यासाठी या चार पद्धतींचा अवलंब करा.
बटाट्याची विविधता: बंपर उत्पन्न देणारी बटाट्याची नवीन जात विकसित, ६५ दिवसांत उत्पन्न मिळेल
कंपोस्ट तयार करण्याची पद्धत
- जैव खतांचा प्रयोग – 1 किंवा 2 किलो प्रति टन गांडूळखत ॲजेक्टोबॅक्टर, अझोस्पिस्लीम, स्फुरद विरघळणारे जैव-खते, पोटॅशियम विरघळणारे जैव-खते, वनस्पती वाढीचे संप्रेरक इत्यादी मिसळून मजबूत खत तयार होते. याशिवाय त्यात नायट्रोजन, फॉस्फरस आणि पालाशची उपलब्धता वाढते.
- बायो-कंट्रोलरसह प्रयोग- एक टन तयार गांडूळ कंपोस्टमध्ये नायट्रोजन, फॉस्फरस आणि पोटॅश इत्यादी 1 ते 2 किलो प्रमाणात मिसळून मजबूत खत तयार केले जाते. याचा फायदा झाडांच्या वाढीस होतो. याशिवाय वनस्पतींची रोगप्रतिकारक शक्तीही वाढते.
- रॉक फॉस्फेटचा प्रयोग – एक टन तयार वर्मी कंपोस्टमध्ये 20 रॉक फॉस्फेट मिसळल्याने कंपोस्टमध्ये फॉस्फरसचे प्रमाण वाढते.
- खनिज घटकांसह प्रयोग- एक टन तयार वर्मी कंपोस्टमध्ये 20 खनिज घटक मिसळल्याने केवळ वनस्पतींना पोषक तत्वांचा पुरवठा होत नाही तर वनस्पतींचे हार्मोन्स वाढण्यासही मदत होते.
अल निनो संपणार आहे! दोन एजन्सीने दिली मोठी दिलासादायक बातमी, भारतीय शेतकऱ्यांना कसा फायदा होणार?
वर्मी कंपोस्ट म्हणजे काय?
वर्मी कंपोस्ट हे उत्तम सेंद्रिय खत आहे. त्याला गांडुळ खत असेही म्हणतात. हे खत गांडुळ आणि शेणाच्या साहाय्याने बनवले जाते. त्याची तयारी करण्यासाठी दीड महिना लागतो. हे खत पर्यावरण प्रदूषित होऊ देत नाही. या खतामध्ये नायट्रोजन, फॉस्फरस आणि पोटॅश पुरेशा प्रमाणात आढळतात. ज्यामुळे पिकांची वाढ जलद होण्यास मदत होते आणि माती कचरा होऊ देत नाही.
हे पण वाचा:-
कांद्यापाठोपाठ आता द्राक्षाचे भावही घसरले, नाशिकमध्ये शेतकऱ्यांना 16 रुपये किलोने विकावे लागत आहे.
या 5 सोप्या पद्धतींनी मटारचे उत्पन्न वाढवता येते, शेतकऱ्यांनी त्वरित वापरून पहा
महाराष्ट्रात एप्रिलपर्यंत सुरू राहणार उसाचे गाळप, जाणून घ्या किती साखरेचे उत्पादन झाले
पपईच्या दुधाने तुम्हीही बनू शकता करोडपती, जाणून घ्या तुम्हाला काय करायचे आहे
PM किसान योजनेवर केंद्र सरकारने संसदेत दिले मोठे विधान, जाणून घ्या रक्कम वाढीबाबत काय म्हटले?
गवत, पेंढा आणि तणांपासून मल्चिंग करा, पिकाला सिंचनाची कमी गरज भासेल.
गरोदरपणात महिलांनी या गोष्टी खाऊ नयेत, यामुळे आई आणि बाळ दोघांचेही नुकसान होऊ शकते.
