या चारापैकी एक किलो जनावरांचे अनेक लिटर दूध वाढू शकते, लहान खड्ड्यांतही त्याची लागवड करता येते.
भूमिहीन, अल्पभूधारक, अल्पभूधारक आणि महिला पशुपालक ज्यांच्याकडे हिरवा चारा उत्पादनासाठी पुरेशी जमीन आणि संसाधने उपलब्ध नाहीत. असे शेतकरी कमीत कमी संसाधने आणि कमी खर्चात मर्यादित क्षेत्रात अझोलाची लागवड सहज करू शकतात.
देशातील अनेक राज्यांमध्ये जनावरांसाठी पोषक चाऱ्याचा मोठा तुटवडा आहे. ते पूर्ण करण्यासाठी अनेक लोक अझोला पर्याय म्हणून स्वीकारत आहेत. हे प्रथिने आणि खनिज क्षारांनी समृद्ध पोषक आहे. अझोला हा जलद वाढणारा जलचर फर्न आहे. कृषी शास्त्रज्ञ एमबी रेड्डी, अर्चना राणी, ए के वर्मा आणि राकेश पांडे यांनी सांगितले की ॲनाबेना नोस्टोका नावाचा सायनोबॅक्टेरियम त्याच्या पानांवर सहजीवन जगून वातावरणातील नायट्रोजन निश्चित करतो. दुग्धव्यवसाय, कुक्कुटपालन आणि बदक पालनामध्ये प्रथिनेयुक्त पूरक पर्यायी पशुखाद्य म्हणून अझोलाची उपयुक्तता वाढत आहे.
31 मार्चपर्यंत कांद्याच्या निर्यातीवरील बंदी कायम राहणार, सरकारने सांगितले – बंदी उठवण्यात आलेली नाही.
भूमिहीन, अल्पभूधारक, अल्पभूधारक आणि महिला पशुपालक ज्यांच्याकडे हिरवा चारा उत्पादनासाठी पुरेशी जमीन आणि संसाधने उपलब्ध नाहीत. असे शेतकरी कमीत कमी संसाधने आणि कमी खर्चात मर्यादित क्षेत्रात अझोलाची लागवड सहज करू शकतात. याद्वारे जनावरांची वाढ, उत्पादकता आणि दूध उत्पादनात मर्यादित खर्चात अधिक नफा मिळवता येतो. त्याचा एक किलो चारा देखील जनावरांच्या दुधाचे उत्पादन वाढवू शकतो. यासोबतच त्याच्या वापराने प्राण्यांच्या अन्नावरील अवलंबित्व 15-20 टक्क्यांनी कमी होऊ शकते.
पीएम किसान: 16 वा हप्ता या तारखेला तुमच्या खात्यात जमा होणार ?
अझोलाची शास्त्रोक्त पद्धतीने लागवड
कमी उत्पादन सामग्री आणि मर्यादित खर्चासह पूर्ण ते अर्ध-छायेच्या ठिकाणी (100-50 टक्के सावली) यशस्वीरित्या लागवड केली जाते. त्याच्या लागवडीसाठी, 6.0-8.0 च्या pH च्या 30-35 सेमी आवश्यक आहे. खोलवर भरलेले पाणी आवश्यक आहे. 18-28 °C (64-820 फॅरेनहाइट) तापमान आणि 85-90 टक्के सापेक्ष आर्द्रता चांगल्या वाढीसाठी आणि बायोमास उत्पादनासाठी इष्टतम आहे. हे लक्षात ठेवा की 37 अंश सेल्सिअसपेक्षा जास्त तापमान अझोलाच्या चांगल्या वाढीसाठी हानिकारक आहे. अझोला हवा आणि पाण्यातील सर्व पोषकद्रव्ये शोषून घेते, परंतु फॉस्फरसचा पुरवठा बाह्य स्रोतातून (सिंगल सुपर फॉस्फेट) करावा लागतो.
शेतीचे नवीन तंत्र: हे यंत्र पूर्ण करते ३० मजुरांचे काम, तासाभरात कापते अनेक बिघा गहू, जाणून घ्या किंमत
अझोला उत्पादन तंत्रज्ञान
लहान पशुपालकांसाठी, 8×4×1 घनफूट खड्ड्यातून दररोज 1.5-2.0 किलो अझोला मिळतो. निवडलेला भाग थोड्या उंचीवर, स्वच्छ आणि समतल असावा, जेणेकरून पावसाचे पाणी खड्ड्यात जाणार नाही. खड्ड्याच्या भिंती विटांच्या किंवा कच्च्या खड्ड्यावर मजबूत बांधाच्या स्वरूपात असाव्यात. खड्ड्याच्या आतील पृष्ठभागावर प्लॅस्टिकचा पत्रा टाकल्यानंतर बाहेरील बाजूस विटांचा किंवा मजबूत मातीचा ढिगारा दाबावा. चाळणीतून 80-100 किलो सुपीक माती गाळून घेतल्यानंतर 5-7 किलो शेणखत आणि 10-15 लिटर पाण्याचा थर खड्ड्याच्या पृष्ठभागावर पसरवावा. 18-20 सेंटीमीटर पाण्याने भरा आणि 2 किलो ताजे अझोला कल्चर पसरवा. त्यात पाने, कचरा इत्यादी पडू नये म्हणून खड्डा जाळीने झाकून टाका.
टिप्स: आल्याच्या मदतीने करा दातदुखीपासून सुटका, फक्त 10 रुपयांत होईल उपचार
अझोलाची गरज का आहे?
लोकसंख्या वाढीबरोबरच दूध, दुग्धजन्य पदार्थ आणि मांस यांच्या वाढत्या मागणीमुळे पशुपालनांवर दबाव वाढत असल्याचे कृषी शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे. देशात, शेतीखालील एकूण क्षेत्रफळाच्या केवळ 4.9 टक्के (9.13 दशलक्ष हेक्टर) चारा तयार होतो. देशात हिरवा चारा, कोरडा चारा आणि धान्याच्या मिश्रणाची गरज आणि उपलब्धतेत मोठी कमतरता आहे. त्यामुळे जनावरांची चांगली वाढ आणि उत्पादकता वाढवण्यासाठी पर्यायी, किफायतशीर आणि वर्षभर चाऱ्याची उपलब्धता विकसित करावी. अझोला हा उत्तम प्रथिनांनी युक्त असा चारा आहे.
या तीन भरडधान्यांचे बियाणे स्वस्तात खरेदी करा, जाणून घ्या घरबसल्या मिळवण्याची सोपी पद्धत
गरोदरपणात महिलांनी या गोष्टी खाऊ नयेत, यामुळे आई आणि बाळ दोघांचेही नुकसान होऊ शक
