भारताच्या कोरोनाविरुद्धच्या युद्धाने गाठला एक मैलाचा दगड, रचला इतिहास 18 महिन्यांत 200 कोटी लसीचे लक्ष्य पूर्ण
भारतात जानेवारी २०२१ पासून कोरोना लसीकरण सुरू झाले. लसीकरणाच्या या प्रवासात भारताने शनिवारी जगातील सर्व देशांना मागे टाकत एक विक्रम नोंदवला आहे. ज्यामध्ये शनिवारी भारतात कोरोनाची 200 दशलक्षवी लस देण्यात आली आहे.
2019 च्या अखेरीस कोरोना विषाणूने चीनमध्ये थैमान घातले. त्यानंतर हा विषाणू जगातील देशांमध्ये पसरला. परिणामी, त्याचा संसर्ग दर पाहता, WHO ने याला जागतिक महामारी घोषित केले. त्यामुळे या काळात कोरोनापासून बचाव करण्यासाठी जगातील देशांमध्ये लॉकडाऊन लागू केले जाऊ लागले. जगभरातील शास्त्रज्ञ कोरोनापासून बचाव करण्यासाठी लस तयार करण्यात व्यस्त असताना. दरम्यान, भारतानेही कोरोनाविरुद्ध लसीकरण सुरू केले आहे.
भारतीय सैन्यात भरतीची सुवर्ण संधी, 12वी पास तरुण LDC पदासाठी अर्ज करा, तुम्हाला मिळेल 62200 इतका पगार
ज्या अंतर्गत भारतामध्ये जानेवारी २०२१ मध्ये कोरोना लसीकरण सुरू करण्यात आले. लसीकरणाच्या या प्रवासात भारताने शनिवारी जगातील सर्व देशांना मागे टाकत एक विक्रम नोंदवला आहे. ज्यामध्ये भारताने 18 महिन्यांत 200 कोटी कोरोना लस बसवण्याचे लक्ष्य पूर्ण केले आहे. यासह, भारताचे नाव कोरोनाविरूद्धच्या लढाईत सर्वाधिक लोकांना सुरक्षित करणार्‍या देशांच्या यादीत शीर्षस्थानी आले आहे.कोरोना महामारीविरुद्धच्या लढ्यात देशाच्या आतापर्यंतच्या प्रवासाची आठवण म्हणून, नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ इम्युनोलॉजीच्या शास्त्रज्ञ डॉ. विनिता बल यांनी इथपर्यंत पोहोचण्यातील आव्हाने यावर चर्चा केली.
वायुसेना अग्निवायू परीक्षा: हवाई दल अग्निवीर भरती परीक्षेची तारीख, शहर तपशील जाहीर, थेट लिंकवरून येथे तपासा
एवढ्या मोठ्या लोकसंख्येला लसीकरण करण्यात कोणती आव्हाने होती? आम्ही कसे केले?
अनेक आव्हाने होती. एवढ्या मोठ्या लोकसंख्येला ही लस कशी उपलब्ध करून द्यावी, त्याला प्राधान्य कसे द्यावे हा मोठा मुद्दा होता. आम्ही हे यशस्वीरित्या व्यवस्थापित केले. दुसरे, लसींची सुरक्षितता विशेषतः जर आपण लहान मुलांचे लसीकरण बघितले तर. याचे कारण असे की सुरुवातीच्या टप्प्यात क्लिनिकल चाचण्या केवळ प्रौढ लोकांवर घेण्यात आल्या. आमच्याकडे पुरेसा डेटा उपलब्ध नाही, परंतु हळूहळू आणि हळूहळू गोष्टी सुधारत आहेत. तिसरे, लसीबद्दल लोकांमध्ये संकोच होता. आपला देश लोकशाही देश आहे, त्यामुळे साहजिकच बळजबरी नव्हती. असे असतानाही लसीकरण मोहिमेला लोकांचा प्रतिसाद वाईट नव्हता. ६० वर्षांवरील लोकांपैकी जवळपास ९० टक्के लोकांचे लसीकरण करण्यात आम्ही यशस्वी झालो आहोत. पण नंतर दुस-या शॉटची वेळ आली तेव्हा घट झाली. याचे एक प्रमुख कारण असे असू शकते की लोकांमध्ये अशा संदेशाचा अभाव होता की ज्यामुळे लोकांना खात्री होईल की त्यांच्यासाठी दोन्ही डोस आवश्यक आहेत.
यामध्ये तांत्रिक आव्हानेही होती. सर्व काही CoWin अॅपद्वारे होत असल्याने, त्यावर नोंदणी कशी करावी हे अनेकांना माहीत नव्हते. त्यामुळे अनेकांना शॉट्स घेणे कठीण झाले.
देशात अनुनासिक किंवा संक्रमण-ब्लॉकिंग लस देखील नाहीत. संसर्ग रोखण्यासाठी नाकातील लस प्रभावी ठरू शकल्या असत्या, परंतु त्या बनवणे अत्यंत अवघड आहे आणि भारतात अद्याप असे घडले नाही हे आश्चर्यकारक नाही.
नेव्ही भरती 2022: नेव्हीमध्ये अग्निवीर भरती आजपासून सुरू, 12वी पाससाठी 2800 रिक्त जागा, joinindiannavy.gov.in वर अर्ज करा
लसीकरणावर स्वदेशी अभ्यासासाठी आम्ही काही आधार तयार केला आहे का?
होय, अनेक स्वदेशी अभ्यास झाले आहेत आणि आम्ही या बाबतीत समाधानकारक प्रगती केली आहे. Covishiled वर क्लिनिकल चाचण्या झाल्या आहेत, त्यापैकी काही भारतात आहेत. कोवॅक्सिनच्या सर्व चाचण्या देशात झाल्या. Corbeaux च्या चाचण्या भारतात झाल्या आणि ZyCoV-D साठीही तेच खरे आहे. अखेरीस, हे प्रकाशित केले जातील, ज्यापैकी काही वर्तमानपत्रे आणि मासिकांमध्ये आधीच प्रकाशित झाले आहेत. सार्वजनिक आरोग्य धोरण विकसित करण्यासाठी क्लिनिकल चाचणी डेटा उपयुक्त आहे. डेटा विखुरलेला आहे, कारण सीएनसीने कोविशील्ड आणि कोवॅक्सिनच्या दोन शॉट्सनंतर कोणता अधिक प्रभावी आहे हे शोधण्यासाठी लस मिश्रणशास्त्राचे परिणाम तपासले आहेत.
आम्हाला वेगळ्या लसीची किंवा तत्सम लसीची गरज आहे का? या प्रश्नांची उत्तरेही मिळतील. अलीकडेच, पुण्याच्या जेनोव्हा बायोफार्मास्युटिकल्सच्या mRNA कोविड-19 लसीला मान्यता देण्यात आली आहे,
2030 मध्ये कोविड-19 लसीकरणाची स्थिती काय असेल?
हे व्हायरसवर अवलंबून असते. जर आपण गर्दीच्या ठिकाणी मास्क लावले नाही तर आम्ही व्हायरसचा प्रसार होण्यास मदत करणार आहोत. पण जर आपण कोविड-19 प्रोटोकॉलचे पालन करत राहिलो, तर देश निश्चितपणे स्थानिक पातळीवर पोहोचेल. बहुसंख्य लोकसंख्येचे लसीकरण केले जाणार असल्याने, भविष्यात मोठी संकटे उद्भवू शकत नाहीत. पण त्याचा स्वभाव म्हणजे उत्परिवर्तन करणे आणि विषाणूचे स्वरूप बदलणे. जर आपण फ्लूच्या विषाणूमध्ये बदल पाहिल्याप्रमाणे मोठा बदल घडत असेल, तर आपले सध्याचे लसीकरण आपले किती संरक्षण करेल हे शोधून काढावे लागेल. आतापर्यंत SARS-CoV-2 बाबत असे कोणतेही संकेत सापडलेले नाहीत.
सरकार अग्निवीरांना उद्योजक बनवणार, 22 प्रोग्राम्सनी सुरुवात करणार, 21 केंद्रांवर मिळणार प्रशिक्षण
कोरोना विरुद्धच्या लढाईत आपण लस आणण्यास उशीर केला का?
होय, आम्ही आणखी चांगले करू शकलो असतो. एक देश म्हणून आपल्याकडे ना चांगल्या पायाभूत सुविधा आहेत ना आपल्याकडे उत्तम मानव संसाधने आहेत. आमचाही आरोग्यसेवा क्षेत्रात गुंतवणूक करण्यावर विश्वास नाही आणि हा दृष्टिकोन बदलण्याची गरज आहे. सार्वजनिक आरोग्याच्या पायाभूत सुविधांचा गंभीर अभाव आहे. आमचे काम आशा कार्यकर्त्यांवर अवलंबून असते आणि त्यांच्यावर अधिक भार पडतो. हे अत्यंत असंभाव्य आहे. पहिल्या दिवशी आमच्याकडे भरपूर लसी असती तरी आम्ही जे केले त्यापेक्षा जास्त वाटप करू शकलो नसतो.
लसीकरणाबद्दल या महामारीने आपल्याला कोणते दोन धडे शिकवले आहेत?
विज्ञानात गुंतवणूक करायला हवी हे शिकवले आहे. ही अतिशय सूक्ष्म गोष्ट आहे. जर आम्ही आधीच जगभरात काही विशिष्ट ठिकाणी mRNA लस विकसित करण्यावर काम करत नसतो, तर आम्हाला त्या वेळेत मिळाल्या नसत्या. या महामारीचा सामना होईपर्यंत आमच्याकडे एकही mRNA लस नव्हती. तात्काळ फायदे न पाहता विज्ञानात गुंतवणूक केली पाहिजे. आपण संस्थांना मदत केली पाहिजे जेणेकरून ते त्यांचे संशोधन चालू ठेवू शकतील. खेदाची गोष्ट म्हणजे, या संदर्भात भारताचा निधी निराशाजनक आहे. जर आपण या लसींमागील विज्ञानामध्ये गुंतवणूक केली नाही, तर भारत स्वावलंबी आणि सर्व लसींच्या निर्मितीचे प्रमुख केंद्र कसे बनू शकेल.
आपल्याला सार्वजनिक आरोग्य सेवा क्षेत्र मजबूत आणि टिकवून ठेवण्याची गरज आहे. आम्ही खाजगी उद्योगांना आरोग्य सेवा हाताळण्याची परवानगी दिली आहे. आमच्याकडे प्राथमिक आरोग्य सेवा स्तरावर फक्त कंत्राटी रोजगार आहे. सरकारी आरोग्य सेवा क्षेत्रात आपण प्रशिक्षित मनुष्यबळ राखले पाहिजे.
