डाळिंब बागांवर किडीचा प्रादुर्भाव वाढला, फळबागा शेतकऱ्यांसमोर उद्ध्वस्त
आता डाळिंबाचे हब समजल्या जाणाऱ्या सांगोला गटात या फळाच्या बागा पूर्णपणे तोडल्या जात आहेत. फळबागांवर पिनहोल बोअरर नावाच्या किडीचा प्रादुर्भाव संपत नाही. प्रशासनाकडून वेळीच लक्ष देण्यात आले नसल्याचा आरोप शेतकरी करत आहेत.
सांगोला तालुक्यातील खडकाळ शिवारात गेल्या काही वर्षांपासून डाळिंबाच्या बागा फुलत होत्या. उत्तम हवामान आणि पाणी पुरवठ्यामुळे डाळिंबाच्या उत्पादनात या ब्लॉकने देशात एक स्थान निर्माण केले आहे , परंतु डाळिंबाच्या बागांचे वाढणारे अस्तित्व कीटकांमुळे धोक्यात आले आहे. गेल्या दोन वर्षांपासून झालेला अवकाळी पाऊस आणि पिनहोल बोअर कीटकांचा वाढता प्रादुर्भाव यामुळे फळबागा नष्ट करण्याशिवाय पर्याय उरलेला नाही. पिनहोल बोअरने बाधित झाडे काढली नाहीत तर त्याचा परिणाम इतर झाडांवरही होतो. त्यामुळे ब्लॉकमधील निम्म्याहून अधिक फळबागा साफ झाल्या आहेत. एवढेच नव्हे तर मजूर व साध्या यंत्रसामग्रीच्या सहाय्याने ते शक्य होत नसल्याने अद्ययावत मशीनही सांगोला गटात आणण्यात आली आहे. गेल्या 20 वर्षांपासून लागवड केलेल्या फळबागा शेतकऱ्यांसमोर उद्ध्वस्त होत आहेत.
पपई पिकाला रोगापासून वाचवण्यासाठी शेतकऱ्यांनी करा या उपाययोजना, नुकसान कमी होऊन उत्पन्न वाढेल
वातावरणातील बदलाचा परिणाम डाळिंब बागांवर होत आहे. गेल्या दोन वर्षांपासून फळबागा बहरल्या असताना आता पिनहोल बोअरच्या वाढत्या प्रादुर्भावामुळे त्या तोडल्या जात आहेत. पिनहोल बोअरर हा एक कीटक आहे जो डाळिंबाच्या देठांना छेदतो आणि संपूर्ण रोप सुकवतो. प्रथम शाखा सुकते आणि नंतर हळूहळू संपूर्ण झाड. वातावरणातील बदलामुळे कीटकांचे आक्रमण वाढत आहे. याबाबत कृषी विभागाकडून शेतकऱ्यांना मार्गदर्शन करण्यात येत असले तरी अद्याप औषधी नसल्याने फळबागा वाचवता येतील. डाळिंबाच्या उत्पादनात मोठी घट झाली आहे. त्यावर जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांचे जीवनमान अवलंबून आहे.
महा शरद पोर्टल: mahasharad.in, ऑनलाइन नवीन नोंदणी, दिव्यांग पेन्शन
बाग काढण्यासाठी अत्याधुनिक मशीन
पीक संरक्षणासाठी आतापर्यंत विविध उपाययोजना करण्यात आल्या आहेत, मात्र सांगोला गटातील डाळिंबाच्या बागा दूर करण्यासाठी अत्याधुनिक यंत्रणा पोहोचत आहे. आता सांगोला येथील दीपक चव्हाण यांनी हे कटिंग मशिन आणले असून त्यांनी ब्लॉकमधील शेकडो एकर फळबागा कापून त्यापासून बायोकोल बनवले आहे. आता या बागा काढण्यासाठी हजारो रुपये खर्च करावे लागत असून, आता शेतकऱ्यांनी मशिनच्या सहाय्याने थेट बागा तोडण्यास सुरुवात केली आहे. या कापलेल्या झाडांपासून ब्रिकेट बनवले जातात. हे ब्रिकेट औद्योगिक बॉयलरसाठी इंधन म्हणून वापरले जातात.
(नोंदणी) नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी योजना 2022: ऑनलाइन नवीन अर्ज सुरु
युरोपीय बाजारपेठेत डाळिंबाला अधिक मागणी आहे
महाराष्ट्राचा कॅलिफोर्निया म्हणून ओळखला जाणारा सांगोला तालुका डाळिंबासाठी देशभर प्रसिद्ध होता. सांगोला डाळिंब थेट परदेशातील युरोपीय बाजारपेठेत विकले जात होते. सांगोल्यातील शेतकऱ्यांमध्ये डाळिंबाने समृद्धी आणली आणि एकमेकांशी स्पर्धा झाल्याने तालुक्याचे उत्पन्न अनेक पटींनी वाढत होते. पोषणाच्या दृष्टिकोनातून डाळिंबाला विशेष महत्त्व आहे, मात्र डाळिंब संशोधन परिषद, स्थानिक प्रशासन आणि लोकप्रतिनिधींच्या उदासीनतेमुळे फळबागांच्या संरक्षणासाठी योग्य ती पावले उचलली गेली नाहीत. यामुळे शेतकऱ्यांची निराशा झाली आहे.
