या देशात लोक सोने-चांदी सोडून खरेदी करू लागलेत गायी
दक्षिण आफ्रिका देश झिम्बाब्वे सध्या गंभीर आर्थिक संकटाचा सामना करत आहे. महागाई शिगेला पोहोचली आहे. जूनमध्ये महागाईचा दर 192 टक्क्यांवर पोहोचला होता, जो सर्वोच्च आहे. युक्रेन-रशिया युद्धाचा त्यावर अधिक परिणाम झाला आहे. युद्धामुळे वस्तूंच्या किमती गगनाला भिडल्या आहेत. इथे बँकांची अवस्थाही बिकट झाली आहे आणि सगळी यंत्रणाच कोलमडून पडली आहे. अहवालानुसार, बँकांमध्ये गुंतवणूक करणाऱ्या लोकांनी दोन दशकांत त्यांच्या ठेवी गमावल्या आहेत. अशा परिस्थितीत लोकांकडे गुंतवणुकीसाठी फारसे पर्याय उरलेले नाहीत.
कांद्याचे भाव: भाव वाढण्याच्या आशेने साठवून ठेवलेला कांदा सडत असल्याने, शेतकरी चिंतेत
लोक सुरक्षित गुंतवणुकीच्या संधी शोधत आहेत. झिम्बाब्वेमध्ये ही परिस्थिती अचानक निर्माण झालेली नाही. दोन दशकांपासून येथे महागाई कमी होत आहे. येथील चलनावरील लोकांचा विश्वास उडाला आहे. अशा परिस्थितीत लोकांनी अमेरिकन डॉलरही ठेवायला सुरुवात केली. परिस्थिती इतकी बिकट झाली आहे की अनेक दुकानदार स्थानिक चलन स्वीकारण्यास नकार देत आहेत. अशा स्थितीत पर्याय म्हणून मध्यवर्ती बँकेने येथे सोन्याचे नाणे सुरू केले. दरम्यान, गुंतवणूक सुरक्षित असेल अशा ठिकाणी करावी, यावर लोकांचा भर आहे.
शेतकऱ्यांसमोर नवे संकट,सोयाबीन पिकाला केवडा रोगाचा फटका
लोक गायी विकत घेऊ लागले
झिम्बाब्वेमध्ये, बिघडलेल्या परिस्थितीत लोक गुरांमध्ये गुंतवणूक करत आहेत. सिल्व्हरबँक अॅसेट मॅनेजर्सचे सीईओ टेड एडवर्ड्सच्या हवाल्याने डॉयचे वेलेने आपल्या अहवालात म्हटले आहे की, गायी हा गुंतवणुकीसाठी सुरक्षित पर्याय आहे. त्यांची कंपनी गुरांवर आधारित युनिट ट्रस्ट आहे. ते म्हणतात की काही मालमत्ता व्यवस्थापन कंपन्यांनी गुरांमध्ये गुंतवणूक करून पैसे कमविण्याचे पारंपारिक मार्ग शोधले आहेत.
धानाचे उत्पादन घटण्याच्या भीतीने जागतिक बाजारपेठेत खळबळ, तुटलेल्या तांदळाची मागणी वाढली
उदाहरणार्थ, एडवर्ड्स कंपनीने मारी नावाचा युनिट ट्रस्ट इन्व्हेस्टमेंट फंड तयार केला आहे. यामध्ये गुंतवणूक करण्यासाठी लोक स्थानिक चलन देखील वापरू शकतात. या महागाईच्या युगात गायींमध्ये गुंतवणूक करणे लोकांसाठी फायदेशीर ठरत असल्याचे त्यांचे म्हणणे आहे. गेल्या काही वर्षांत गोठ्यातील गुंतवणुकीने महागाईचे धक्केही सहन केले आहेत.
सफरचंद शेती: शिमला-काश्मीरच्या सफरचंदाची लागवड करतायत शेतकरी, या वाणाला आणि तंत्राला मिळतंय प्रचंड यश
गोठ्यातील गुंतवणुकीचे ‘व्याज’
झिम्बाब्वेचा मोठा भाग पशुपालनासाठी ओळखला जातो. शेतकऱ्यांचे म्हणणे आहे की गोठ्यात गुंतवणूक करणे त्यांच्यासाठी कधीही तोट्याचा सौदा ठरले नाही. गुरांचे दूध, शेण वगैरे मिळत नाही तर भाव वाढल्यावर ते विकण्याचाही पर्याय आहे. महागाईच्या काळातही गुरे आपली किंमत राखतात. प्रजननाबरोबर गुरांची किंमत वाढते. म्हणजे दरवर्षी सरासरी एक वासराचा जन्म होतो. हे सध्या बँकांच्या व्याजापेक्षा जास्त आहे.
अन्नधान्याचे उत्पादन कमी होण्याच्या भीतीने भाव वाढणार, गव्हाचा साठा १४ वर्षांच्या नीचांकी पातळीवर
लोक गटांमध्ये गुरेढोरे देखील खरेदी करू शकतात किंवा गाय किंवा वासरू स्वतंत्रपणे खरेदी करू शकतात. जेव्हा गाय वासराला जन्म देते तेव्हा त्याचे मूल्य ग्राहकाच्या पोर्टफोलिओमध्ये देखील जोडले जाईल. वासरे वाढून बैल बनतात आणि नंतर त्यांची विक्री केली जाते. या पैशातून पुन्हा एक गाय विकत घेतली जाते, जी पुन्हा गायीच्या रूपात लाभ देते. गुंतवणुकीची ही पद्धत चक्रीय प्रक्रियेप्रमाणे काम करते.
गहू पीठ, मैदा, रवा यांच्या निर्यात बंदी नंतर, वाढत्या किमती रोखण्यासाठी सरकारचा मोठा निर्णय
सोने आणि चांदीपेक्षा चांगला पर्याय
सोने-चांदीऐवजी गोठ्यात गुंतवणूक करणे हा चांगला पर्याय असल्याचे शेतकऱ्यांचे मत आहे. गुरांच्या भावावर फारसा परिणाम होत नसल्याने दूध, शेण यांचीही कमाई होत राहते आणि ते वासरे आणि गायींनाही व्याज म्हणून देतात. अन्न आणि कृषी संघटनेच्या म्हणण्यानुसार, झिम्बाब्वेच्या जीडीपीमध्ये गुरांचा वाटा 35 ते 38 टक्के आहे.
तथापि, त्यात काही धोके देखील आहेत. उदाहरणार्थ, रोगांमुळे किंवा दुष्काळामुळे त्यांचा मृत्यू झाला तर तोटा सहन करणे कठीण होईल. गिफ्ट मुगानो या अर्थतज्ज्ञाचे म्हणणे आहे की, झिम्बाब्वेमध्ये ज्या प्रकारची आर्थिक उलथापालथ सुरू आहे, त्यात हा गुंतवणुकीचा पर्याय अधिक सुरक्षित आहे. म्हणजेच जोखीम घेतली नाही तर नफा कसा होणार.
उत्पादनात घट येण्याच्या भीतीने राज्यांनी विक्रमी धान खरेदीचे लक्ष्य केले निश्चित !
