भरड धान्य आरोग्य आणि निसर्गासाठी आहे फायदेशीर, कमी पाण्यात होईल शेती

आंतरराष्ट्रीय बाजरी वर्षापूर्वी पीक विविधतेसाठी शेतकरी प्राचीन भरड आणि लहान धान्य पिकांची लागवड करू शकतात. ज्वारी, बाजरी, नाचणी, कांगणी, सावंक, छोटी कंगणी, कुटकी आदींचा पुन्हा अवलंब करावा लागेल.

चौधरी चरणसिंग हरियाणा कृषी विद्यापीठाचे (एचएयू) कुलगुरू प्रा. बी.आर.कंबोज म्हणाले की, भावी पिढ्यांच्या चांगल्या आरोग्यासाठी आणि नैसर्गिक साधनसंपत्तीचे जतन करण्यासाठी सध्याच्या शेतीच्या पद्धती बदलल्या पाहिजेत. पीक विविधतेचा अवलंब करावा लागेल. हवामान आणि निसर्गाच्या अनुषंगाने शेतीमध्ये मोठ्या प्रमाणात बदल होणे आवश्यक आहे. नैसर्गिक साधनसंपत्तीच्या अतिशोषणामुळे एकीकडे आपल्या स्वभावात असामान्य बदल दिसून येत आहेत, तर दुसरीकडे रसायने आणि खतांच्या वापरामुळे अन्नधान्य विषबाधा होत आहे.

गव्हाच्या या जातीमुळे शेतकरी घ्या एका हेक्टरमध्ये 96 क्विंटलपर्यंत उत्पादन

विद्यापीठाच्या कृषीशास्त्र विभागातील मायनर बाजरी (भरड धान्य) आधारित प्रदर्शनी भूखंड आणि संशोधन क्षेत्राला भेट देताना त्यांनी ही माहिती दिली. ते म्हणाले की, रसायने व खतांच्या अतिवापरामुळे सर्व वयोगटातील माणसांना व प्राण्यांमध्ये विविध प्रकारचे भयंकर आजार उद्भवत आहेत. जे या पृथ्वीवरील मानवी जीवनाच्या अस्तित्वाला गंभीर धोका आहे.

भरड धान्याचा अवलंब करणे फायदेशीर ठरते

ही परिस्थिती टाळण्यासाठी सध्याच्या पीक आवर्तनात बदल करण्याची गरज असल्याचे कुलगुरू म्हणाले. पीक विविधतेसाठी ज्वारी, बाजरी, नाचणी, कांगणी, सावंक, छोटी कांगणी, कुटकी इत्यादी प्राचीन भरड व लहान तृणधान्ये पुन्हा अवलंबावी लागतात. एकीकडे ही लहान आणि भरड धान्य पिके कमी पाण्यात आणि काही दिवसात तयार होतात, तर दुसरीकडे ती बॅक्टेरियाविरोधी तसेच पोषक तत्वांनी भरपूर असतात.

शेतकऱ्यांसाठी खुशखबर! दुभती जनावरे खरेदी करण्यासाठी SBI देणार १० लाखापर्यंत कर्ज हमीशिवाय

म्हणूनच आंतरराष्ट्रीय बाजरी वर्ष घोषित करण्यात आले

प्रो. कंबोज म्हणाले की, जागतिक स्तरावर या बाजरी पिकांचे महत्त्व आणि भविष्य लक्षात घेऊन भारत सरकारच्या विनंतीवरून संयुक्त राष्ट्र संघाने येत्या २०२३ हे वर्ष आंतरराष्ट्रीय बाजरी वर्ष म्हणून घोषित केले आहे. जे या भरड आणि लहान धान्य पिकांकडे (बाजरी) सामान्य माणसाला प्रेरित करण्यासाठी प्रभावी ठरेल. यावेळी त्यांनी विविध प्रकारच्या किरकोळ बाजरींचे संभाव्य पीक उपक्रम आणि त्यावर प्रक्रिया करण्याबाबत शास्त्रज्ञांशी सविस्तर चर्चा करून या विषयावर अधिकाधिक संशोधन करण्याची प्रेरणा दिली.

मोफत रेशन योजना: महागाईच्या विळख्यातून गरिबांना दिलासा, आणखी तीन महिने मोफत रेशन मिळणार, 80 कोटी लोकांना होणार फायदा

भरड धान्य आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे

यावेळी कृषी महाविद्यालयाचे डीन डॉ.एस.के.पाहुजा आणि कृषी शास्त्रज्ञ डॉ.ए.के.ढाका म्हणाले की, बहुतांश बाजरी उच्च तापमानाच्या परिस्थितीत कोरड्या भागात सहज पिकवता येते. नाचणी (फिंगर बाजरी) कॅल्शियम आणि पोटॅशियमचा सर्वोत्तम स्त्रोत आहे. दुसरीकडे, चेन्ना (प्रोसो बाजरी) आणि कुटकी (लिटल बाजरी) व्हिटॅमिन बी 6, फॉस्फरस, फायबर आणि अमीनो ऍसिडमध्ये समृद्ध आहेत.

वा रे पठ्या : वडिलांची शेतातील होरपळ बघवली न गेल्याने, घरीच तयार केलं कृषी ड्रोन

कॉर्न हे प्राचीन पिकांपैकी एक आहे

त्याचप्रमाणे कॉर्निस (फॉक्सटेल बाजरी) हे आपल्या प्राचीन पिकांपैकी एक आहे. त्यात बीटा कॅरोटीन, जीवनसत्त्वे आणि खनिजे मुबलक प्रमाणात आढळतात. हे विशेषतः लहान मुले आणि गर्भवती महिलांसाठी फायदेशीर आहे. कोडो बाजरी औषधी गुणधर्मांनी समृद्ध आहे आणि ते कफ आणि पित्त दोष शांत करते. अँटी-बॅक्टेरियल आणि अँटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्मांमुळे हे फायदेशीर आहे. हे रक्त शुद्ध करण्यासाठी आणि मज्जासंस्था मजबूत ठेवण्यासाठी देखील वापरले जाते. या व्यतिरिक्त सावंक आणि हिरवी गारगोटी देखील पौष्टिक आणि औषधी गुणधर्मांनी परिपूर्ण आहे.

या’ व्यवसायात दिली जाते 90% सबसिडी, ‘हा’ बिसनेस केला तुम्ही दरमहा लाखो कमवाल