Brimato plant:आता एकाच रोपावर 3-3 भाज्या उगवतील, विशेष तंत्र
नवीन कृषी तंत्रः आतापर्यंत हे तंत्र फक्त फुलांवरच वापरले जात होते, पण आता भाजीपाला पिकांवर त्याचा वापर केल्याने शेतकऱ्यांना फायदा होणार आहे.
भाजीपाला कलम करण्याचे तंत्र: भारतीय बाजारपेठेतील भाज्यांची वाढती मागणी पूर्ण करणे हे शेतकऱ्यांसाठी आव्हानापेक्षा कमी नाही. अशा स्थितीत एकाच रोपावर अनेक प्रकारच्या भाजीपाला आढळून आल्यास त्याचा शेतकऱ्यांना कितपत फायदा होईल. आता हा चमत्कार शेतीच्या प्रगत तंत्रज्ञानाने ‘ग्राफ्टिंग पद्धती’मुळे शक्य झाला आहे. म्हणजेच आता शेतकरी वांगी, टोमॅटो आणि सिमला मिरची या तिन्ही भाज्या पिकवू शकतात.
काळी मिरी लागवड – कोणते वाण चांगले उत्पादन आणि भरपूर नफा देईल हे जाणून घ्या
वाराणसी येथील भारतीय भाजी संशोधन संस्थेच्या शास्त्रज्ञांनी हा चमत्कार केला आहे. होय, शास्त्रज्ञांनी या शोधाचे नाव ब्रिमॅटो असे ठेवले आहे.
Brimato म्हणजे काय?
एकाच रोपातून वांगी आणि टोमॅटोची भाजी मिळाल्याने या पिकाला ‘ब्रिमॅटो’ असे नाव देण्यात आले आहे. आणि हे कलम पद्धतीमुळे शक्य झाले. या तंत्राद्वारे केवळ वांगी आणि टोमॅटो एकत्र घेता येत नाही, तर टोमॅटो आणि बटाट्याचे पीकही एकत्र घेता येते. एकाच रोपावर 2-3 पिके घेणे हा शेतीच्या इतिहासातील क्रांतिकारक शोध तर आहेच, पण त्यामुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न आणि पिकाची उत्पादकता अनेक पटींनी वाढण्यास मदत होईल.
PMFBY योजना : महाराष्ट्र गेल्या वर्षीच्या तुलनेत यावेळी सर्वात जास्त अर्ज, मराठवाड्यातील शेतकरी अग्रेसर
कलम तंत्रज्ञानाचे आश्चर्य म्हणजे
सध्या भाजीपाल्याचे उत्पादन घटत आहे. अशा स्थितीत दुसरे भाजीपाला पीक लवकर वाढवणे हे आव्हान ठरत आहे. अशा स्थितीत कलम पद्धतीने भाजीपाल्याची बाजारातील वाढती मागणी तर भागवता येईलच, पण कमी जमिनीवर अनेक पिके घेऊन शेतकऱ्यांना चांगले उत्पन्नही मिळू शकेल.
कलम पद्धतीबद्दल सांगायचे तर या पद्धतीत रोपवाटिकेत रोपे तयार केली जातात. या पद्धतीला ‘पेन बांधण्याचे तंत्र’ असेही म्हणतात, ज्याच्या अंतर्गत दोन किंवा तीन वेगवेगळ्या भाजीपाला वनस्पती तिरपे कापून आणि टेपने जोडल्या जातात. कलम केल्यानंतर, झाडे 24 तास अंधारात ठेवली जातात, ज्यामुळे झाडे एकमेकांशी मिसळतात. कलम केल्यानंतर १५ दिवसांनी रोपे शेतात लावली जातात. झाडांच्या बिया वेगवेगळ्या ठिकाणी पेरल्या गेल्या असल्या तरी त्या रोपांचे रूप धारण करतात तेव्हा कलम करण्याचे काम केले जाते.
स्वातंत्र्याची 75 वर्षे: 1965 मध्ये झालेल्या हरित क्रांतीमुळे देश धान्य उत्पादनात स्वयंपूर्ण झाला.
लक्षात घेण्यासारख्या गोष्टी
- शेतकऱ्याची इच्छा असल्यास एका दिवसात 5000 ते 6000 रोपांची कलम करता येते.
- भाजीपाला पिकांची कलमे केल्यानंतर १५-२० दिवसांनी रोपे शेतात लावली जातात.
- शेतात रोपे लावल्यानंतर पिकाला आवश्यकतेनुसार पाणी व खते दिली जातात.
- वेळोवेळी पिकाची छाटणी करणे देखील आवश्यक आहे.
- कलमी तंत्रासह पिकांना कीटक आणि रोगांचा प्रादुर्भाव कमी असतो.
- पाणी साचलेल्या भागात असे पीक घेणे फायदेशीर ठरू शकते.
- कलम पद्धतीने पीक घेतल्याने शेतकऱ्यांना दुप्पट उत्पन्न मिळते.
‘मिली बग’ पिकात वेगाने वाढणारी समस्या आणि उपाय
पावसाचे पाणी प्यायल्याने होतात अनेक आजार, संशोधनातून आले समोर
