कीटकनाशके वापरण्यापूर्वी खबरदारी

विविध प्रकारच्या पिकांवर, भाजीपाला, फळझाडांवर अनेक प्रकारच्या कीटकांचे आक्रमण होते आणि त्या किडींचा नाश करणे आवश्यक आहे, अन्यथा ते संपूर्ण पीक खराब करू शकतात. या कीटकांचा नाश करण्यासाठी, कीटकनाशकांचा वापर आजकाल मुबलक प्रमाणात केला जातो, ही कीटकनाशके विषारी पदार्थांच्या श्रेणीत येतात.

कीटकनाशक फवारणी करताना काही खबरदारी घेणे आवश्यक आहे जेणेकरून कीटक देखील नष्ट होईल आणि त्याचा दुष्परिणाम प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्षपणे मनुष्यावर किंवा प्राण्यांवर होऊ नये. ही कीटकनाशके शरीरात गेल्यास पक्षाघात किंवा इतर आजारही होऊ शकतात.

ही औषधे जमिनीवर पडून बराच वेळ तशीच राहिल्यास जमिनीची सुपीकता नष्ट होते. ही कीटकनाशके पावसाच्या पाण्यात मिसळून नदी-नाल्यांमध्ये जातात, त्यामुळे पाण्याचे स्रोतही दूषित होतात.

या योजना देशातील शेती आणि शेतकऱ्यांसाठी चालवल्या जातात, तुम्हाला माहिती आहेत का?

कीटकनाशके खरेदी करताना लक्षात ठेवण्याच्या गोष्टी

शक्यतो I.S.I -mark असलेली प्रमाणित कीटकनाशकेच खरेदी करावीत जेणेकरून फसवणूक टाळता येईल.

कीटकनाशक बॉक्सवरील प्रभावी तारीख तपासणे आवश्यक आहे. प्रभावी तारखेचा अर्थ असा आहे की सांगितलेले औषध त्या तारखेपूर्वी वापरावे लागेल.

प्रभावी तारखेच्या समाप्तीनंतर ही औषधे खरेदी किंवा वापरली जाऊ नयेत.

वापरण्यापूर्वी लक्षात घेण्यासारख्या गोष्टी

• कीटकनाशकांची फवारणी करण्यापूर्वी त्या कीटकनाशकाच्या पेटीवर चिन्हांकित केलेले नियम वाचले पाहिजेत, जेणेकरून कळेल की हे कोणत्या प्रकारचे कीटकनाशक आहे? आणि ते किती धोकादायक आहे?
• कीटकनाशकांवर उपचार करणारी व्यक्ती पूर्णपणे निरोगी असावी, त्याच्या शरीराच्या कोणत्याही भागात फोड किंवा फोड नसावेत कारण ही कीटकनाशके शरीरात जाण्याची शक्यता असते.
• औषध फवारणी कोणत्या वेळी करायची हे देखील ठरवणे आवश्यक आहे, सामान्यत: किडे सकाळ-संध्याकाळ झाडांवर आणि रोपांवर फिरतात, त्यामुळे ही वेळ या कीटकांना मारण्यासाठी योग्य आहे.
• भुकटी स्वरूपात कीटकनाशकाची फवारणी सकाळी आणि संध्याकाळी योग्य आहे.
• फवारणी दुपारी 12:00 ते 2:00 दरम्यान केली जाऊ शकते आणि उरलेल्या वेळेत कधीही केली जाऊ शकते. दुपारी जेव्हा उष्णता जास्त असते तेव्हा झाडे कोमेजतात आणि अशा परिस्थितीत या कीटकनाशकांच्या वापरामुळे झाडे जळू शकतात.
• कीटकनाशकाच्या प्रकाराचा निर्णय हा कीटकांचा प्रकार, पिकाचा प्रकार आणि त्याची अवस्था यावर अवलंबून असतो. उदाहरणार्थ, सिस्टीमिक कीटकनाशके कीटक शोषण्यासाठी प्रभावी आहेत (चेपा, हाराटेला, पांढरी माशी), तर तात्काळ मारणाऱ्या कीटकनाशकाचा वापर आर्मी वर्म कीटक नियंत्रणासाठी योग्य आहे.
• प्रत्येक पिकासाठी कीटकनाशकाची मात्रा आणि प्रकार वेगवेगळा असतो, त्यामुळे चुकीच्या प्रमाणात औषध फवारणी करणे कुचकामी ठरते आणि ही औषधे निरुपयोगी ठरतात. कीटकनाशकाच्या प्रकाराची निवड देखील महत्त्वाची आहे, पिकासाठी कोणते कीटकनाशक योग्य आहे, विद्राव्य किंवा दाणेदार की पूर्णपणे?
• कीटकांना प्रतिबंध करण्यासाठी कीटकनाशकांची विषाक्तता सारखीच असली पाहिजे, परंतु मानवांवर आणि प्राण्यांवर विषाच्या प्रभावाचा कोणताही परिणाम होऊ नये.
• पद्धतशीर कीटकनाशकांचा वापर पीक पक्व होण्याच्या 20 ते 25 दिवस आधी करावा.
• कीटकनाशके वापरण्यापूर्वी भाज्या आणि फळझाडांची फळे तोडून टाकावीत.
• कीटकनाशकांच्या द्रावणात थोडे साबण किंवा शैम्पू जोडणे योग्य आहे. त्यामुळे औषधांचा परिणाम अधिक परिणामकारक होतो, साबणाचे द्रावण बाजारात सहज उपलब्ध होते, त्यातील 5 ते 10 थेंब 12 लिटर पाण्यासाठी पुरेसे असतात, परंतु ते उपलब्ध नसल्यास असे द्रावण तयार करा. कपडे धुण्याचे साबण पाणी. जेणेकरून पाण्याचा रंग हलका दुधाळ होईल. त्याचप्रमाणे काही इतर रसायने जसे की ट्रायटोन, सेल्वेन-९९ इ. ओले करणारे घटक साबणाचा पर्याय म्हणून वापरता येतात.

चांगला उपक्रम : देशी गाय पाळण्यासाठी २६,००० हजार लोकांना मिळणार ९०० रुपये महिना

फवारणी करताना लक्षात ठेवण्याच्या गोष्टी

औषध फवारणीपूर्वी शरीराचे सर्व भाग जसे की डोळ्यांवर चष्मा, हातात रबरी ग्लोव्हज, तोंडावर फेसमास्क (तो तोंड झाकतो आणि श्वासही घेऊ शकतो), पायात गमबूट इत्यादी झाकणे आवश्यक आहे. डोक्यावर टोपी किंवा रुमाल सोबतच घ्यावा
औषध फवारणीपूर्वी ज्या यंत्राने औषध फवारायचे आहे ते पहावे कारण यंत्रात गळती झाल्यास पहिले औषध जमिनीवर पडू शकते, दुसरे औषध जास्त वेळ लागेल आणि तिसरे औषधही पडू शकते. अंगावर किंवा कपड्यांवर.
औषधाची फवारणी सतत न करणे फायद्याचे असते परंतु थोडा वेळ विश्रांती घेतल्यानंतर, तसेच कीटकनाशकांच्या फवारणी दरम्यान कोणत्याही प्रकारचे अन्न आणि पेय खाऊ नये, तसेच सिगारेट ओढू नये.
जोरदार वाऱ्यावर कीटकनाशकांची फवारणी करू नये. याशिवाय फवारणी नेहमी वाऱ्याच्या दिशेने करावी. वार्‍यावर फवारताना औषध अंगावर पडू शकते, पावसात किंवा पावसाचा अंदाज असला तरी ही औषधे वापरू नयेत कारण ती पावसाच्या पाण्यात मिसळून औषध निरुपयोगी ठरतात. आगामी हवामानाच्या माहितीसाठी कीटकनाशकांचा वापर संबंधित जिल्ह्यातील कृषी विज्ञान केंद्राच्या कृषी हवामान तज्ज्ञांचा सल्ला घेऊनच करावा, जेणेकरून नुकसान टाळता येईल.
कीटकनाशके वापरताना शरीराचे सर्व भाग झाकून आणि योग्य कीटकनाशकांच्या नियंत्रित फवारणीद्वारे कीटक नियंत्रण यशस्वीरित्या केले जाऊ शकते.
या संदर्भात कृषी विज्ञान केंद्राच्या वनस्पती सुरक्षा शास्त्रज्ञाचा सल्ला घेणे उपयुक्त ठरेल, तसेच कृषी विज्ञान केंद्राच्या कृषी हवामान शास्त्रज्ञाने कीटकनाशकांच्या वापराच्या योग्य वेळेची माहिती घेतल्यास पिकांचे नुकसान व कीटकनाशके वाचू शकतात.

फवारणीनंतर लक्षात घेण्यासारख्या गोष्टी

फवारणी केल्यानंतर सर्व कपडे काढून हात पाय साबणाने धुवावेत आणि कपडेही बदलावे. कीटकनाशके, शिल्लक राहिल्यास, लेबल लावून सुरक्षित ठिकाणी ठेवावीत
प्राण्यांच्या आवाक्याबाहेर ठेवा आणि अन्नपदार्थ सोबत ठेवू नयेत.
कीटकनाशकांची रिकामी भांडी जमिनीत खोल खड्डा खणून गाडून टाकावीत, ज्या भांड्यांमध्ये कीटकनाशकाचे द्रावण तयार केले जाते, ती भांडीही पूर्णपणे स्वच्छ करावीत आणि अशा भांडी इतर कामांसाठी वापरू नयेत.
उर्वरित विविध प्रकारच्या कीटकनाशके वेगवेगळी ठेवावीत, ती एकत्र मिसळू नयेत.

तुरई लागवडीत या टिप्स वापरा, कमी खर्चात बंपर उत्पादन मिळेल

प्रथमोपचार आणि उतारा

• फवारणी करताना अपघात झाल्यास प्रथमोपचार ताबडतोब द्यावेत, औषध त्वचेवर आले असल्यास ती जागा साबणाने अनेक वेळा धुवावी, औषध श्वास घेत असल्यास रुग्णाला मोकळ्या जागेवर झोपा आणि आवश्यक असल्यास, जर असेल तर कृत्रिम श्वासोच्छ्वास देखील द्या.
• कीटकनाशक पोटात गेले असेल तर रुग्णाला प्रथम उलटी करावी, यासाठी तोंडात बोट घालावे किंवा मीठ पाणी द्यावे. जर रुग्ण बेहोश झाला किंवा बेहोश झाला तर उलट्या न करता ताबडतोब डॉक्टरांना बोलवावे. कच्चे अंडे किंवा दूध रिकाम्या पोटी दिल्यानंतर डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार अँटीवेनॉम द्यावे.
• सामान्यत: सामान्य उतारा (2 भाग सक्रिय चारकोल, एक भाग मॅग्नेशियम ऑक्साईड आणि एक भाग टॅनिक ऍसिड) प्रथम डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार द्यावा, नंतर कीटकनाशकाच्या प्रकारानुसार उपचार करावे. ग्लुकोनेट 10 सीसी इंजेक्शन द्यावे आणि तरीही आराम न झाल्यास 2 ग्रॅमचे इंजेक्शन इंट्राव्हेनस पद्धतीने द्यावे. सर्व अँटीव्हेनॉम्स डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार वापरावेत.
• अपघात झाल्यास कीटकनाशकाची पेटी सोबत घेऊन डॉक्टरांना दाखवावी म्हणजे ते विष प्राशन करून रुग्णावर उपचार करू शकतील.
  

नॅनो युरिया : या नवीन तंत्रज्ञानाने युरियाची फवारणी केल्यास होणार मोठी बचत

मंत्रिमंडळ विस्तार लांबणीवर, सचिवांना मिळावेत मंत्र्यांचे अधिकार मुख्यमंत्री शिंदे यांचे आदेश