संरक्षित शेती: संरक्षित शेती म्हणजे काय, शेतकऱ्यांना त्याचे फायदे कसे मिळतील?

1980 मध्ये संरक्षित शेती भारतात आली. आज आपला देश या तंत्रज्ञानाच्या प्रचार आणि प्रसारात चीननंतर दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. भारतात संरक्षित शेतीचे क्षेत्र सध्या सुमारे २.५१ लाख हेक्टर आहे. यामध्ये महाराष्ट्र, कर्नाटक, गुजरात, राजस्थान, हरियाणा, जम्मू-काश्मीर, हिमाचल प्रदेश आणि उत्तराखंड पुढे आहेत.

हवामान बदलामुळे कृषी क्षेत्राला अनेक आव्हानांचा सामना करावा लागत आहे. त्यामुळे तापमान व आर्द्रतेतील चढउतार, हवामानातील बदल, दंव, धुके, गारपीट, उष्णतेच्या लाटा, थंडीची लाट, किडींचा प्रादुर्भाव याला शेतकऱ्यांना सामोरे जावे लागत आहे. पण यावर उपाय काय? या प्रश्नाचे उत्तर कृषी शास्त्रज्ञ अवनी कुमार सिंग, राजीव कुमार सिंग, प्रवीण कुमार उपाध्याय आणि सत्यम रावत यांनी त्यांच्या एका लेखात संरक्षित शेतीच्या स्वरूपात दिले आहे. आता आपण जाणून घेऊया की संरक्षित शेती म्हणजे काय आणि त्याचा शेतकऱ्यांना कसा फायदा होईल. यामध्ये कोणती राज्ये पुढे आहेत?

कांदा पिकाला सिंचन केव्हा थांबवायचे, थ्रीप्स आणि माइट कीटक टाळण्यासाठी उपाय देखील जाणून घ्या.

कृषी शास्त्रज्ञांच्या मते संरक्षित शेती हे नवीन तंत्रज्ञान आहे. ज्याद्वारे पिकांच्या मागणीनुसार पर्यावरणावर नियंत्रण ठेवून भाजीपाला, फळे, फुलांची लागवड करता येते. यामध्ये नैसर्गिक आपत्ती व इतर समस्यांपासून पिकांचे संरक्षण होते व कमीत कमी क्षेत्रात जास्तीत जास्त दर्जेदार उत्पादन घेतले जाते.

कापसाला कोणते खत द्यावे, कोणते खत चांगले आहे, वाचा 5 प्रश्नांची उत्तरे

संरक्षित शेती म्हणजे काय?

पॉलीहाऊस, ग्रीन हाऊस, पॉलिटनेल, सीडनेट हाऊस, कीटक प्रूफ नेट हाऊस, एफआरपी शीट हाऊस, ग्लास हाऊस आणि लेथ हाऊसमध्ये अशी शेती केली जाते. यामध्ये सूर्याच्या अतिनील किरणांना प्रतिरोधक 100-200 मायक्रॉन पारदर्शक पत्रे, 50 टक्के सावली क्षमता असलेले शेड नेट, सनस्क्रीन नेट आणि 40 जाळी प्रति चौरस इंच पांढऱ्या रंगाची कीटकनाशक जाळी इत्यादींचा वापर केला जातो.

तांदळाच्या किमती: नवीन वर्षात तांदूळ महागणार, जागतिक किमतीत ७ टक्क्यांनी वाढ झाल्याने चिंता वाढली

भारतात या प्रकारची शेती कधी सुरू झाली?

कृषी शास्त्रज्ञांच्या मते अशा शेतीवर निसर्गाचे काही नियंत्रण असते. महागड्या पिकांच्या जास्त उत्पादनासाठी अशी शेती करता येते. 1980 मध्ये संरक्षित शेती भारतात आली. आज आपला देश या तंत्रज्ञानाच्या प्रचार आणि प्रसारात चीननंतर दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. भारतात संरक्षित शेतीचे क्षेत्र सध्या सुमारे २.५१ लाख हेक्टर आहे. यामध्ये महाराष्ट्र, कर्नाटक, गुजरात, राजस्थान, हरियाणा, जम्मू-काश्मीर, हिमाचल प्रदेश आणि उत्तराखंड पुढे आहेत.

आंबा पिकवणाऱ्या शेतकऱ्यांनी महत्त्वाच्या बातम्या वाचा, या तंत्रज्ञानामुळे फळांचा दर्जा वाढेल, उत्पन्न दुप्पट होईल.

संरक्षित शेतीमुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढू शकते?

सध्या कमी होत चाललेली शेतजमीन, परिणामी कृषी उत्पन्नात झालेली घट आणि वाढती महागाई यामुळे शेतकऱ्यांचे आत्मनिर्भर भारताचे स्वप्न साकार करण्यात हवामानातील बदल हा मोठा अडथळा ठरत आहे. संरक्षित शेतीद्वारे हवामान बदलाचे दुष्परिणाम कमी करता येतात. यामध्ये वर्षभर दर्जेदार पिके, फळे, फुले, वनस्पतींचे उत्पादन घेता येते. या तंत्रज्ञानाने शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवता येईल.

भाजीपाला शेती: कडाक्याच्या थंडीतही लाखोंची कमाई करू शकणारे शेतीचे तंत्र, जाणून घ्या कसे फायदेशीर ठरेल?

ऑनलाइन बियाणे: लाल मुळा 31 रुपयांना खरेदी करा, जाणून घ्या घरबसल्या ऑर्डर करण्याची सोपी पद्धत

इथेनॉलचे फायदे: इथेनॉलमुळे किती पैसे आणि पेट्रोल वाचले, शेतकऱ्यांना याचा काय फायदा झाला?

आता या नवीन तंत्रज्ञानाने शेती केली जाणार आहे, पीक वाढीसाठी तयार केलेली Esoil इलेक्ट्रॉनिक माती

कांद्याचे भाव : पाच महिने चार निर्णय आणि कांदा उत्पादक शेतकरी उद्ध्वस्त, योग्य भाव कधी मिळणार?

मिरची-लसूण देखील पिकांचे संरक्षण करते, तुम्ही घरच्या घरी असे खत बनवू शकता

तुम्हाला सोन्यास्त्राबद्दल माहिती आहे का? गव्हावरील पिवळा गंज आणि डाग दूर करण्यासाठी अशा प्रकारे फवारणी करा.

भारत तांदूळ: सरकारही भारत ब्रँड अंतर्गत तांदूळ विकणार,जनतेला स्वस्त तांदूळ देण्याची योजना

मधुमेह: काळा लसूण रक्तातील साखर आणि बीपी नियंत्रित ठेवते, जाणून घ्या त्याचे सेवन कसे करावे

गरम पाणी: हिवाळ्यात किती गरम पाणी प्यावे? डॉक्टरांकडून योग्य तापमान जाणून घ्या

पदवी आणि डिप्लोमा पाससाठी नोकऱ्या उपलब्ध आहेत, 27 डिसेंबरपासून अर्ज करा