बासमती तांदळावर 1200 डॉलर प्रति टन किमान निर्यात मूल्य लावण्याच्या निर्णयाचा शेतकऱ्यांवर काय परिणाम होईल ?
बासमती तांदूळ: निर्यात तांदळाची किंमत 800 ते 850 डॉलरपर्यंतच येते, त्यामुळे 1200 मध्ये कोण खरेदी करणार, असे सांगितले जाते. केंद्राच्या निर्णयामुळे मोठे नुकसान होणार आहे.
केंद्र सरकारने बासमती तांदळाची किमान निर्यात किंमत (MEP) 1200 डॉलर प्रति टन वाढवल्यानंतर निर्यातदार चिंतेत आहेत. या मुद्द्यावर वाणिज्य मंत्रालयात झालेल्या बैठकीत निराशा झाल्याने निर्यातदारांचा संताप आणखी वाढला आहे. सरकारच्या या निर्णयामुळे निर्यातीचे मोठे नुकसान होण्याची भीती त्यांना आहे. उच्च किमतींमुळे भारताचा मोठा ग्राहकवर्ग गमवावा लागण्याची शक्यता आहे. दरम्यान, पंजाब राईस मिलर्स अँड एक्सपोर्टर्स असोसिएशनने या मुद्द्यावर पंजाब सरकारला पत्र लिहिले आहे. कारण पंजाबमध्ये सर्वाधिक बासमती तांदळाचे उत्पादन होते आणि त्याला या निर्णयामुळे सर्वाधिक फटका बसणार आहे. या निर्णयामुळे शेतकऱ्यांचे नुकसान होणार असल्याचा दावा असोसिएशनने केला आहे.
कृत्रिम पाऊस : महाराष्ट्र सरकार कृत्रिम पावसाचा विचार करत, दुष्काळाशी सामना करण्यासाठी शेतकऱ्यांना मिळणार मदत
लाल किला, दावत, इंडिया गेट, महाराणी, झीबा आणि क्राउनसह प्रमुख बासमती ब्रँड पंजाब राइस मिलर्स आणि एक्सपोर्टर्स असोसिएशनशी संबंधित आहेत. भारतातून 140 हून अधिक देशांमध्ये बासमती तांदूळ पाठवून निर्यातीत 35 टक्के योगदान देणारे. पंजाबच्या कृषी सचिवांना लिहिलेल्या पत्रात असोसिएशनचे संचालक अशोक सेठी यांनी सांगितले की, सरकारने 25 ऑगस्टपासून बासमती तांदळाच्या निर्यातीवर प्रति टन $1200 ची किमान निर्यात किंमत निश्चित केली आहे. या अभूतपूर्व पाऊलामुळे निर्यातदारांसमोर अनेक समस्या निर्माण झाल्या आहेत.
आता महागाईपासून दिलासा मिळणार नाही! डाळी आणि खाद्यतेलाच्या किमतीत वाढ होण्याची शक्यता
शेतकऱ्यांचे उत्पन्न कसे वाढणार?
यावर्षी पंजाबमध्ये पुसा बासमती 1509 चे पीक बासमतीच्या एकूण पिकाच्या 36 टक्के आहे. किमान निर्यात मूल्य (एमईपी) लादण्याच्या या निर्णयामुळे आधीच बाजारात आलेले 1509 धान खराब होणार आहे. बंदीपूर्वी 1509 बासमती धान 3700 रुपये प्रतिक्विंटल दराने विकले जात होते, आता ते 3300 रुपये प्रतिक्विंटलने बाजारात विकले जात आहे. निर्यातीत 1509 ची विक्री किंमत प्रति क्विंटल US $ 850-900 आहे. किमान निर्यात किंमत 1509 फक्त भारतातच विकली जाईल.त्यामुळे भारतातील धानाचे भाव कोसळतील आणि शेतकऱ्यांचे नुकसान होईल. अशा स्थितीत शेतकऱ्यांचे उत्पन्न कसे वाढणार हा प्रश्न आहे.
मधुमेह : बांके बिहारी (कृष्णा फळ) नावाच्या या फळामुळे रक्तातील साखर कमी होते, वजनही नियंत्रणात राहते
सरकार महागाईवर नियंत्रण कसे ठेवणार?
2022-23 या वर्षात भारतातील बासमती तांदळाचे एकूण उत्पादन 6 दशलक्ष टन आहे. तर भारतात गैर-बासमती तांदळाचे एकूण उत्पादन १३५.५४ दशलक्ष टन आहे. एकीकडे, गैर-बासमती तांदळाच्या निर्यातीवर कोणतेही बंधन नाही, म्हणजे $300 प्रति मेट्रिक टन किंमत असलेल्या जातीला 20 टक्के निर्यात शुल्कासह निर्यात करण्याची परवानगी आहे. तर 1509 बासमती परबोल्ड तांदूळ, जे तांदळाचे जास्त किमतीचे प्रकार आहे, त्याला परवानगी नाही. तांदळाच्या कमी किमतीच्या जाती भारताबाहेर गेल्यास आणि उच्च किमतींवर बंदी घातली तर किंमत नियंत्रण अजेंडा अयशस्वी होईल.
इथेनॉल कार: जगातील पहिली इथेनॉल कार लाँच, शेतकऱ्यांना त्याचा काय फायदा होणार? संपूर्ण गोष्ट जाणून घ्या
80 टक्के निर्यातीवर परिणाम होणार आहे
एमईपीच्या निर्णयामुळे भारताच्या बासमतीच्या 80 टक्के निर्यातीवर परिणाम होईल. US$ 1200 चा MEP लादण्याचा अचानक निर्णय हा निर्यातीच्या सरासरी किमतीपेक्षा US$ 150 अधिक आहे. भारतातून 80 टक्के बासमतीची निर्यात $850 प्रति टन या दराने होते. तर केवळ 20 टक्के निर्यात प्रति टन $1200-1700 च्या दरम्यान आहे. अशा परिस्थितीत केंद्राच्या या निर्णयाचा परिणाम आपल्या बासमती तांदळाच्या 80 टक्के निर्यातीवर होणार आहे.
त्याची किंमत किती आहे?
MEP वर निर्णय घेण्यापूर्वीचे करार अंमलात आणले जाऊ शकत नाहीत. हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की या MEP आदेशापूर्वी जे निर्यात करार हाती आहेत ते आणखी विलंब न करता त्वरित पूर्ण करण्याची परवानगी द्यावी अन्यथा व्यापाराचे मोठे नुकसान होईल. सेठी म्हणाले की, आम्ही आमच्या प्रक्रिया खर्च आणि इतर शुल्कानुसार किंमत मोजली आहे. हे पूर्णपणे तथ्ये आणि वाजवी खर्चावर आधारित आहे. किंमत फक्त 850 ते 900 डॉलर प्रति टन पर्यंत येते.
बासमतीची विविधता: बासमती तांदळाच्या 45 जाती आहेत परंतु ही विशेष वाण जगावर राज्य करते
APEDA ने निर्यातीला प्रोत्साहन दिले पाहिजे आणि किमान निर्यात किंमत निश्चित करण्यापूर्वी सल्लामसलत केली पाहिजे. सेठी यांचे म्हणणे आहे की, सरकारने सध्याच्या पिकाच्या किमती आणि त्याची निर्यातक्षम किंमत याच्या आधारे या संपूर्ण प्रकरणाचा आढावा घेतला पाहिजे, जेणेकरून देशासह शेतकरी आणि उद्योगांनाही फायदा होईल. आपला दावा सिद्ध करण्यासाठी असोसिएशन कोणतीही अतिरिक्त माहिती सरकारसोबत शेअर करण्यास तयार आहे.
ITR परतावा: खात्यात ITR परतावा अद्याप प्राप्त झाला नाही? ही 5 कारणे असू शकतात, आजच पूर्ण तपासा
