बटेर पालनातून कमी खर्चात मोठी कमाई, बाजारपेठेत वाढत्या मागणीमुळे व्यवसाय बनला फायदेशीर
बटेर पालन : कुक्कुटपालन आणि बदक पालनानंतर बटेर पालनाचा व्यवसाय देशात तिसऱ्या क्रमांकावर आहे. बटेराचे मांस कोंबडीपेक्षा जास्त चवदार असते आणि ते पोषक तत्वांनी देखील परिपूर्ण असते. त्यात फॅटचे प्रमाण नगण्य आहे.
कुक्कुटपालन आणि बदक शेतकऱ्यांकडे लावेपालनासाठी चांगला पर्याय आहे. अलिकडच्या वर्षांत, बाजारात लहान पक्षी अंडी आणि मांसाची मागणी लक्षणीय वाढली आहे. त्यामुळेच शेतकरी लावेपालनात (बटेर ) नशीब आजमावत आहेत. लहान पक्षी शेतीची सर्वात चांगली गोष्ट म्हणजे कुक्कुटपालन आणि बदक पालनाच्या तुलनेत खर्च खूपच कमी आहे आणि नफा जास्त आहे. आपल्या देशात बटेराच्या शिकारीवर बंदी आहे, पण हे काम सरकारकडून परवाना घेऊन करता येते. लहान पक्षी वाढवण्यासाठी, शेतकरी जपानी लहान पक्षी ( क्रॉस ब्रीड ) निवडतात, कारण त्यास परवानगी आहे.
ही वाचा (Read This) आनंदाची बातमी! शास्त्रज्ञांनी कांद्याची एक नवीन जात केली विकसित, हेक्टरी उत्पादन 350 क्विंटल आणि लवकर खराब न होणारी !
आपल्या देशात कुक्कुटपालन आणि बदक पालनानंतर बटेर पालनाचा व्यवसाय तिसऱ्या क्रमांकावर आहे. वास्तविक, बटेराचे मांस कोंबडीपेक्षा जास्त चवदार असते आणि ते पोषक तत्वांनी देखील परिपूर्ण असते. त्यात फॅटचे प्रमाण नगण्य आहे. या वैशिष्ट्यामुळे वजन कमी करू इच्छिणाऱ्या लोकांनाही ते खूप आवडते. उत्तर प्रदेश आणि बिहारसारख्या राज्यांमध्ये लावेपालन व्यवसाय तेजीत आहे. याकडे वेगळे लक्ष देण्याची गरज नाही, यामुळे शेतकरी बटेर पालन सहज करतात.
एका हेक्टरमध्ये ७६ क्विंटल गव्हाचे उत्पादन देणारं हे वाण शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यास उपयुक्त
लहान पक्षी पालन शेतीसोबत करता येते
शेतकरी वर्षातून 4-5 वेळा लहान पक्षी पाळू शकतात. ते आकाराने खूपच लहान आहेत आणि राखण्यासाठी खूप कमी जागा आवश्यक आहे. त्याच वेळी, त्यांना परिपक्व होण्यासाठी खूप कमी वेळ लागतो. यामुळे शेतकऱ्यांना अधिक नफा मिळतो. एका आठवड्याचे लहान पक्षी 20 रुपयांना मिळते. 7-8 आठवडे संगोपन केल्यावर वजन 300 ग्रॅमपर्यंत पोहोचल्यावर शेतकरी ते 45 ते 50 रुपयांना विकतात. लहान पक्षी त्याच्या एकूण वजनाच्या एक दशांश वजनाची अंडी घालते, तर कोंबडीची अंडी त्याच्या एकूण वजनाच्या फक्त एक तृतीयांश असते.
शेतकऱ्यांना आनंदाची बातमी, खरीप पिकांच्या एमएसपीमध्ये वाढ करण्यास मंत्रिमंडळाची मंजुरी
बटेरला प्रौढ होण्यासाठी ४५ ते ५० दिवस लागतात. यानंतर मादी लहान पक्षी अंडी घालू लागते. मादी लहान पक्षी एका वर्षात 280 ते 300 अंडी घालते. लहान पक्षी अंड्यांमध्ये फॉस्फरस आणि लोहाचे प्रमाण जास्त असते. त्याच्या शक्ती वाढवणाऱ्या गुणधर्मांमुळे हे खूप आवडते आणि लोक ते आवडीने खातात. शेतीसोबतच काही प्रमाणात लहान पक्षी पाळून शेतकरी चांगला नफा मिळवू शकतात. भारतीय कृषी संशोधन परिषदेच्या (ICAR) काही संस्थांमध्येही बटेर पालनाचे प्रशिक्षण दिले जाते.
