इसबगोलची शास्त्रोक्त लागवड करून शेतकरी लाखोंची कमाई करू शकतात
इसबगोल वनस्पती: इसबगोल लागवडीची संपूर्ण माहिती जाणून घ्या
आजकाल औषधी शेतीचा कल झपाट्याने वाढत आहे. जागरूक शेतकरी आपले उत्पन्न वाढवण्यासाठी पारंपारिक शेतीकडे पाठ फिरवत आहेत आणि अधिक फायदेशीर शेतीमध्ये अधिक रस घेत आहेत. अजूनही मागासलेल्या शेतकऱ्यांनी पारंपरिक शेतीचा मोह सोडून औषधी शेती करावी. येथे इसबगोल लागवडीबद्दल बोलूया. शेतकऱ्यांच्या माहितीसाठी आम्ही तुम्हाला सांगतो की कमी वेळात तयार होणारे इसबगोल पीक शेतकऱ्यांना श्रीमंत करू शकते. इसबगोल ही एक औषधी प्रजातीची वनस्पती आहे. ही वनस्पती बुशसारखी दिसते. पीक म्हणून ते गव्हासारखे कान धरतात. इसबगोल भुसामध्ये स्वतःच्या वजनाच्या कित्येक पट पाणी शोषण्याची क्षमता असते.
या जातीच्या कोंबडीचे संगोपन सुरू करा, एक अंडे 100 रुपयांना विकले जाते
भारतातील इसबगोल शेती
भारतात राजस्थान, हरियाणा, पंजाब, गुजरात आणि मध्य प्रदेशमध्ये इसबगोलची अधिक लागवड केली जाते. इसबगोलचा उपयोग अनेक रोगांवर उपचार करण्यासाठी केला जातो, तर त्याची पाने जनावरांसाठी चारा म्हणून वापरली जातात. त्यामुळे शेतकऱ्यांना दुहेरी फायदा होतो. गुरांच्या चाऱ्याची वेगळी व्यवस्था करावी लागत नाही आणि इसबगोल पीक तयार झाल्यावर त्याला बाजारात चांगला भाव मिळतो. चला, जाणून घेऊया इसबगोलची लागवड कशी केली जाते? यासाठी कोणते हवामान योग्य आहे आणि कोणते सर्वोत्तम वाण उच्च उत्पादन देऊ शकतात?
यावेळी भारतात 3.36 दशलक्ष टन साखर उत्पादनाचा अंदाज, जाणून घ्या किमतीवर काय परिणाम होईल
इसबगोलच्या प्रगत लागवडीसाठी सर्वोत्तम वाण निवडा / याप्रमाणे इसबगोल वनस्पती निवडा
इसबगोलची लागवड करू इच्छिणाऱ्या शेतकरी बांधवांनी त्यांच्या क्षेत्राच्या भौगोलिक परिस्थितीनुसार इसबगोलचे वाण निवडावेत. त्यामुळे प्रति हेक्टरी उत्पादन वाढीचा लाभ त्यांना मिळू शकेल. येथे इसबगोलच्या प्रगत जातींबद्दल उपयुक्त माहिती दिली जात आहे जी खालीलप्रमाणे आहेत-:
गुजरात इसबगोल 2: इसबगोलची ही जात गुजरात प्रदेशासाठी योग्य आणि सर्वोत्तम मानली जाते. ही जात 118 ते 125 दिवसांत पिकते. तर त्याचे उत्पादन एकरी ५ ते ६ क्विंटल आहे. यामध्ये भुसाराचे प्रमाण 28 ते 30 टक्के आढळून आले आहे.
आर.आय. 89 इसबगोल : इसबगोल R.I ची आणखी एक चांगली विविधता. 89: होय. ही राजस्थानातील शुष्क आणि अर्ध-शुष्क प्रदेशांसाठी विकसित केलेली एक जात आहे. यामध्ये पीक तयार करण्याचा कालावधी 110 ते 115 दिवसांचा असतो. त्याची उत्पादन क्षमता 4.5 ते 6.5 क्विंटल प्रति एकर आहे. या जातीला रोग आणि किडींचा प्रादुर्भाव कमी होतो. तसेच ते उच्च दर्जाचे आहे.
R.I.1 Isabgol: Isabgol’s R.I. 1: राजस्थानमध्येही या जातीची अधिक पेरणी केली जाते. या जातीच्या वनस्पतींची उंची 29 सेमी ते 47 सें.मी. ही जात 112 ते 123 दिवसांत पक्व होते. तर उत्पादनाची क्षमता 4.5 ते 8.5 क्विंटल प्रति एकर आहे.
जवाहर इसबगोल 4: इसबगोलची ही जात मध्य प्रदेशातील हवामानासाठी योग्य मानली जाते. कृषी तज्ज्ञांच्या मते, त्याचे उत्पादन एकरी ५ ते ६ क्विंटलपर्यंत घेता येते.
याशिवाय इसबगोलच्या इतर अनेक आधुनिक जाती आहेत, त्यापैकी निहारिका, इंदूर इसबगोल, मंदसौर इसबगोल इ.
पीएम किसानः 13व्या हप्त्याचे पैसे अद्याप खात्यात आले नाहीत, तर लगेच या 1800115526 नंबरवर कॉल करा
इसबगोलसाठी हवामान आणि माती कोणती आहे?
येथे शेतकऱ्यांच्या माहितीसाठी सांगतो की, उष्ण हवामानातही याची लागवड सहज करता येते. जमिनीचे pH मूल्य तिच्या झाडांच्या वाढीसाठी सामान्य असावे. जर माती ओलसर असेल तर तिची झाडे व्यवस्थित विकसित होत नाहीत. म्हणूनच वालुकामय चिकणमाती माती इसबगोल लागवडीसाठी योग्य मानली जाते, ज्यामध्ये जास्त प्रमाणात जीवाश्म असतात.
इसबगोल पेरणीची वेळ
इसबगोल लागवडीची योग्य वेळ शेतकऱ्यांनी जाणून घेतली पाहिजे. इसबगोलची पेरणी ऑक्टोबर ते नोव्हेंबर दरम्यान करावी. त्याच्या बिया ओळींमध्ये पेरल्या जातात. त्यांचे पंक्ती ते पंक्ती अंतर 25 ते 30 सें.मी. बियाण्यास सुमारे 3 ग्रॅम थायरम प्रति किलोग्रॅमची प्रक्रिया करा आणि ते जमिनीत मिसळा. यानंतरच पेरणी करावी.
भरपूर पैसे कमवायचे असतील तर करा कुमकुम भेंडीची शेती, बाजारभाव 500 रुपये किलो
शास्त्रोक्त पद्धतीने शेती केल्यास उत्पादन वाढते
इसबगोल लागवडीचे शास्त्रीय तंत्र अवलंबावे. चांगल्या उत्पादनासाठी जसे सुधारित वाणांचे बियाणे आवश्यक आहे, त्याच प्रकारे शेत तयार करणे, कंपोस्ट खत वापरणे इ. त्याचबरोबर पीक वाढल्यानंतर त्याची वेळोवेळी योग्य ती काळजी घेणे आवश्यक आहे. इथे अशाच काही महत्त्वाच्या गोष्टी सांगितल्या जात आहेत ज्यामुळे शेतकऱ्यांना इसबगोल लागवडीदरम्यान उत्पादन वाढवण्यास मदत होते. हे मुख्य मुद्दे पुढीलप्रमाणे आहेत-
पिकावर रोगाचा प्रादुर्भाव होणार नाही म्हणून शेतातील मातीची योग्य प्रक्रिया करा.
जमिनीची दोन ते तीन वेळा नांगरणी करून, जमिनीची मळणी करा, त्यानंतर शेवटच्या नांगरणीच्या वेळी 1.5 टक्के 10 किलो प्रति एकर या प्रमाणात क्विनॉलफॉस मिसळा जेणेकरून दीमक आणि इतर भूगर्भातील किडींचा प्रादुर्भाव होऊ नये.
जैविक उपचार पद्धतीचा अवलंब करायचा असेल, तर एक एकरात एक किलो बोव्हेरिया बेसियाना किंवा एक किलो मेटारहिजियम अॅनिसोप्ली १०० किलो शेणखतामध्ये मिसळून शेतात पसरवा.
मातीजन्य रोगांपासून पिकाचे संरक्षण करण्यासाठी, एक एकर शेतात एक किलो ट्रायकोडर्मा विरिड 100 किलो शेणखतामध्ये मिसळा आणि शेवटच्या नांगरणीच्या वेळी जमिनीत मिसळा.
रोगाच्या प्रादुर्भावापासून पीक वाचवण्यासाठी बीजप्रक्रिया करताना मेटालॅक्सिल 35% एसडी 5 ग्रॅम प्रति किलो बियाण्यावर प्रक्रिया करा. चांगल्या उत्पादनासाठी इसबगोळची पेरणी पहिल्या नोव्हेंबरपूर्वी करावी.
फिलिपाइन्समध्ये ₹ 3500 किलो कांदा, अमेरिकेत पाकिस्तानपेक्षा महाग, इतर देशांची स्थिती जाणून घ्या
इसबगोल लागवड (इसबगोल की खेती): रोग आणि कीड प्रतिबंधक माहिती
इसबगोल पिकावर अनेक प्रकारचे रोग होतात हे येथे नमूद केले पाहिजे. या रोग व किडींचा वेळीच योग्य प्रतिबंध न केल्यास पिकाचे नुकसान होण्याची शक्यता असते. इसबगोल पिकावरील रोग व किडींचा प्रादुर्भाव व त्यांचे प्रतिबंध याची माहिती येथे देण्यात येत आहे.
इसबगोलाचे तुळसिता नावाच्या रोगापासून संरक्षण करण्यासाठी पिकाची पेरणी किमान ३० सें.मी.
शक्य असल्यास, पूर्वेकडून पश्चिमेकडे आणि पश्चिमेकडून पूर्वेकडे रांगा काढा. इतर दिशेला रांगा लागल्याने रोगराईचा प्रादुर्भाव अधिक आहे.
पिकाच्या योग्य पिकासाठी जमीन कोरडी राहणे आवश्यक आहे, पिकण्याच्या वेळी पाऊस पडल्याने बिया गळून पडतात आणि साल फुगतात.
इसबगोळ पिकाच्या खताबद्दल बोलायचे झाले तर एकरी १२ किलो नत्र आणि १० किलो स्फुरद लागते ज्यामुळे पीक लवकर वाढून अधिक उत्पादन देते.
कानातले पिकात ६० दिवसांनी बाहेर येण्यास सुरवात होते आणि साधारण ११५ ते १३० दिवसात पिकल्यानंतर तयार होतात. काढणी दरम्यान हवामान स्वच्छ असावे.
तुलसीता व्यतिरिक्त इसबगोलचा आणखी एक रोग म्हणजे उकथा किंवा विल्ट. या रोगाने प्रभावित झाडे सुकतात आणि सुकतात. या रोगास प्रतिबंध करण्यासाठी बियाण्यास 2 ग्रॅम कार्बेडाझिम 50% डब्ल्यूपी प्रति किलो बियाण्यावर प्रक्रिया करावी.
तसेच दीमकांचा प्रादुर्भाव असल्यास त्याच्या नियंत्रणासाठी क्लोरोपायरीफॉस २५ ईसी २.४७ लिटर पाण्यात मिसळून जमिनीला पाणी द्यावे.
एक क्विंटल इसबगोलाची किंमत सुमारे 12,500 रुपये आहे.
आम्ही तुम्हाला सांगतो की इसबगोल हे कमी खर्चाचे, जास्त नफा देणारे पीक आहे. साधारण 115 दिवसात पिकल्यानंतर ते तयार होते. एका हेक्टरी क्षेत्रामध्ये 10 ते 15 क्विंटल इसबगोलचे उत्पादन घेता येते. बाजारात विक्री केल्यावर एका क्विंटलला सुमारे 12,500 रुपये भाव मिळतो.
केंद्रीय मंत्र्यांनी शेतकऱ्यांना भरडधान्य पिकवण्याचे केले आवाहन, त्याचे फायदेही सांगितले
इसबगोळचे फायदे : इसबगोलच्या भुसात अनेक रोग बरे करण्याचे गुणधर्म आहेत.
एवढेच नाही तर इसबगोलमध्ये भुसाही येतो. या भुसाला प्रतिक्विंटल २५ हजार रुपयांपर्यंत भाव मिळत आहे. एक हेक्टरमध्ये सुमारे ५ क्विंटल भुसा निघतो. यानंतरही इसबगोल लागवडीमध्ये केक, गोळ्या इत्यादी इतर उत्पादने भुसभुशीत झाल्यावर उरतात. इसबगोल हे अतिशय उपयुक्त औषधी पीक आहे. हे पाचन तंत्र मजबूत करण्यासाठी, लठ्ठपणा दूर करण्यासाठी वापरले जाते. इसबगोल बियांच्या वरच्या बाजूला एक पांढरा रंगाचा पदार्थ चिकटतो, त्याला भुसी म्हणतात. भुशीमध्ये म्युसिलेज असते ज्यामध्ये xylase, arabinose आणि glacturonic acid आढळतात. याच्या बियांमध्ये 17 ते 19 टक्के प्रथिने असतात. तुमच्या माहितीसाठी, आम्ही तुम्हाला सांगतो की, बहुतेक औषधी गुणधर्म फक्त इसबगोलच्या भुशीमध्ये आढळतात, परंतु भुस नसलेल्या बियांचा वापर प्राणी आणि कोंबड्यांसाठी अन्न म्हणून केला जातो. विशेष म्हणजे, जगभरातील इसबगोलच्या एकूण उत्पादनापैकी 80 टक्के उत्पादन फक्त भारतात होते.
नालायक मुलाला एक पायही देणार नाही, शेतकऱ्याने सरकारला दान केली दीड कोटींची जमीन
खर्चात कपात करून 1 हेक्टरमध्ये 1,76,600 रुपये कमवा
इसबगोल लागवडीतून शेतकऱ्यांना बंपर उत्पन्न मिळते. येथे एक हेक्टर लागवडीचा एकूण खर्च आणि त्यानंतर निव्वळ कमाई याबद्दल संपूर्ण तपशील आहेत-:
फील्ड तयार करण्यासाठी खर्च – 3000 रु
10 किलो बियाण्याची किंमत 600 रुपये आहे
पेरणीची मजुरी – रु. 1700
कीटकनाशके आणि खतांवर खर्च – रु. 1200
सिंचन आणि खुरपणी खर्च – रु. 1500
काढणी खर्च – 1600 रु
इतर खर्च – सुमारे 1200 रु
एकूण खर्च – रु 10,800
निव्वळ नफा – 1,87000 – 10,800 = रु. 1,76,600
देशातील बाजारात मोहरीसह हे खाद्यतेल झाले स्वस्त, जाणून घ्या बाजाराचे ताजे दर
जाणून घ्या, इसबगोल कृषी कार्यशाळा काय आहे?
इसबगोलची लागवड करणाऱ्या शेतकऱ्यांनाही इसबगोल कृषी कार्यमालाविषयी माहिती असणे आवश्यक आहे. कृषी विभागाची सर्व माहिती इसबगोल कृषी कार्यालयात समाविष्ट आहे, जी इसबगोलच्या प्रगत लागवडीसाठी अत्यंत महत्त्वाची आहे. यामध्ये सुधारित वाण, माती परीक्षण, मशागत, कीड व्यवस्थापन, खतांचा योग्य वापर, कृषी सहाय्यकांकडून माहिती घेणे इत्यादी गोष्टींचा समावेश होतो. तुमच्या जवळच्या कृषी विज्ञान केंद्र किंवा कृषी विद्यापीठाशी संपर्क साधता येईल. अशा प्रकारे इसबगोल कृषी कार्य माला ची मदत घेऊन शेतकरी इसबगोलचे उत्पादन वाढवण्याचे मार्ग शिकू शकतात.
शेतकऱ्यांसाठी खुशखबर! आता ‘डीएपी’ निम्म्याहून कमी किमतीत मिळणार, केंद्राने केली मोठी घोषणा
2023 : डेअरी फार्मिंगशी संबंधित या शीर्ष 5 व्यवसायांमधून लाखो कमवा
सैन्यात भरती होण्याचे वय 19 नाही,तर 25 नंतर ही सैन्यात भरती होतआहेत ..