या राज्यातपण कांद्याने शेतकऱ्यांच कंबरडं मोडलं,दीड ते दोन रुपये किलोने विकला जातोय कांदा, शेतकऱ्यांचे उत्पन्न दुप्पट कसे होणार?
देशातील दुसऱ्या क्रमांकाचा कांदा उत्पादक असलेल्या मध्य प्रदेशातील अनेक मंडईंमध्ये कांद्याच्या दरात मोठी घसरण झाली आहे. केवळ 150 ते 200 रुपये प्रतिक्विंटल भावात शेतकरी शेती कशी करणार? शेतकरी नेते म्हणाले- एमएसपी न मिळाल्यास शेती उद्ध्वस्त होईल.
देशातील सर्वात मोठे कांदा उत्पादक राज्य असलेल्या महाराष्ट्रानंतर आता मध्य प्रदेशातील शेतकऱ्यांच्या अडचणी वाढल्या आहेत. येथील काही बाजारातही कांद्याचे भाव किमान 150 ते 250 रुपये प्रतिक्विंटलपर्यंत कमी झाले आहेत. म्हणजेच केवळ दीड ते दोन रुपये किलो. हाच भाव शेतकऱ्यांना मिळतो हे ध्यानात ठेवा. काही दिवसांपूर्वी मध्य प्रदेशातील शेतकऱ्यांनीही कवडीमोल भावाने लसूण विकला होता. जोपर्यंत कांदा आणि लसूण यांनाही किमान आधारभूत किंमतीच्या कक्षेत आणले जात नाही, तोपर्यंत शेतकरी अशाच कमी भावाच्या दुष्टचक्रात अडकत राहतील, असे शेतकरी नेत्यांचे म्हणणे आहे. त्यामुळे शेतकर्‍यांचे हित जपायचे असेल, तर सरकारने लवकरात लवकर किमान भाव निश्चित करणे आवश्यक आहे. अन्यथा शेतकरी कष्ट करतील आणि मध्यस्थ फायदा घेतील.
यंदाच्या खरीपात मक्याची लागवड शेतकऱ्यांसाठी ठरणार फायदेशीर सौदा, हे आहे मोठे कारण
कांदा उत्पादक देशामध्ये मध्य प्रदेश दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. देशातील सुमारे १५ टक्के कांद्याचे उत्पादन येथे होते. सिहोर, गुणा, देवास, शाजापूर या जिल्ह्यांमध्ये कांदा शेती करणाऱ्या शेतकऱ्यांना कमी भावाचा फटका बसला आहे. जिथे सरासरी भाव 600 रुपये प्रति क्विंटलच्या आत आहे.
व्यापारी शेतकऱ्यांना लुटतात
शेतकरी नेते इरफान जाफरी म्हणतात की, सरकार शेतकऱ्यांसाठी कितीतरी योजना राबवत आहे, पण चांगला भाव मिळावा यासाठी कोणतीही योजना नाही. सरकार व्यापाऱ्यांना शेतकऱ्यांची लूट करण्याची पूर्ण संधी देत आहे. यावेळी ते स्वस्तात खरेदी करून साठवणूक करत आहेत. नंतर महागड्या दराने विक्री होईल. त्यामुळे ना शेतकऱ्यांना फायदा होणार आहे ना ग्राहकांना. शेतकरी एवढ्या मेहनतीने पीक काढतो आणि ते विकताना त्याला भाव मिळत नाही. भाव मिळत नसेल तर शेतकऱ्यांचे उत्पन्न दुप्पट कसे होणार.
कांद्याचे दरात घसरण सुरूच, प्रश्न एकच शेतकरी जगणार कसा?
शेतकऱ्यांना स्वस्तात विकण्याची सक्ती का?
कांदा आणि लसूण एमएसपीच्या कक्षेत आणले तर किमान शेतकऱ्यांचे नुकसान होणार नाही, असे जाफरी यांचे म्हणणे आहे. त्यांना त्यांच्या खर्चापेक्षा काही फायदा होईल. पण, इथे सरकार बाजारापुढे झुकत असून शेतकरी मजबुरीमुळे कवडीमोल भावाने पीक विकत आहे. शेतकऱ्यांना आता खरीप पिकांच्या पेरणीसाठी पैशांची गरज भासत आहे. लग्नासाठी पैसा लागतो. त्यामुळे त्यांना स्वस्तात कांदा विकावा लागत आहे. कांदा-लसूण साठवणुकीची व्यवस्था नाही.
कोणत्या बाजारात भाव किती आहे
- सिहोर जिल्ह्यातील आष्टा मंडईत कांद्याला किमान 150 रुपये तर सरासरी 500 रुपये प्रतिक्विंटल दर मिळाला.
- देवास मंडईत कांद्याचा किमान दर २००, सरासरी ४०० आणि कमाल ७०० रुपये प्रतिक्विंटल होता.
- तसेच गुण मंडईत कांद्याचा किमान दर 200 ते कमाल 300 तर सरासरी 250 रुपये प्रतिक्विंटल असा दर होता.
- शाजापूरच्या कालापिपळ मंडईत कांद्याचा किमान भाव 250 रुपये तर सरासरी 550 रुपये होता. तर कमाल रु. 1000 होती.
- बडवणीतील सेंधवा येथे कांद्याचा किमान भाव ४०० ते कमाल ८०० तर सरासरी ६०० रुपये प्रतिक्विंटल होता.
(मध्य प्रदेश. 11/05/2022)
