पशुसंवर्धन टिप्स: हिवाळ्यात दुभत्या जनावरांसाठी या खास घरगुती उपायांचा अवलंब करा

हिवाळ्यात दुभत्या जनावरांची काळजी पशुपालकांनी घ्यावी, निष्काळजीपणा भारी पडू शकतो

शेतीनंतर पशुपालन हे ग्रामीण लोकांसाठी अर्थव्यवस्थेचे महत्त्वाचे साधन आहे. ग्रामीण भागातील लोक आता पशुपालनातून चांगले उत्पन्न मिळवून आपली आर्थिक स्थिती मजबूत करत आहेत. परंतु पशुपालनाच्या क्षेत्रात शेतकरी व पशुपालकांची थोडीशी निष्काळजीपणा या भागात त्यांचे मोठे नुकसान करते. होय, आम्ही पशुसंवर्धनातील प्राण्यांची काळजी, पालनपोषण आणि संरक्षण याबद्दल बोलत आहोत. कृपया सांगा की हिवाळा हंगाम सुरू झाला आहे. डोंगराळ राज्यांमध्ये पावसासह बर्फवृष्टीमुळे देशातील अनेक राज्यांमध्ये थंडीने दार ठोठावले आहे. थंडी जाणवायला लागली. सूर्य मऊ होऊ लागला आहे, तेथे रात्रीचे तापमान कमी होत आहे. येत्या काही दिवसांत देशातील अनेक राज्यांमध्ये थंडी वाढण्याची शक्यता आहे.

अर्थसंकल्पापूर्वी शेतकऱ्यांनी अर्थमंत्र्यांसमोर ठेवली मागणी, थेट अनुदानाचा लाभ मिळवा

अशा परिस्थितीत थंडी वाढण्याची भीती व्यक्त करून कृषी व पशु शास्त्रज्ञांनी शेतकरी व पशुपालकांनी काही आवश्यक ती खबरदारी घेण्यास सांगितले. थोड्याशा निष्काळजीपणामुळे थंडीमुळे जनावरांचे खूप नुकसान होऊ शकते. अशा स्थितीत गायी-म्हशींना थंडीपासून वाचवण्यासाठी आणि त्यांची विशेष काळजी घेण्यासाठी प्राणी शास्त्रज्ञांनी काही घरगुती पद्धती सांगितल्या आहेत. ज्याच्या मदतीने पशुपालक आपल्या दुभत्या गुरांचे थंडीपासून संरक्षण करू शकतात. चला तर मग जाणून या लेखाद्वारे त्या घरगुती पद्धतींबद्दल, ज्यांच्या मदतीने आपण आपल्या गुरांना थंडीपासून वाचवू शकतो.

मोठी बातमी : शेतकऱ्यांना मोठा दिलासा, आता वीज बिल जमा करावे लागणार नाही, जाणून घ्या कारण

गुरांचे थंडीपासून संरक्षण करण्यासाठी विशेष काळजी घ्यावी लागणार आहे

ग्रामीण भागातील लोकांच्या व्यवसायात पशुपालन हा अत्यंत महत्त्वाचा मानला जातो. शेतकरी व पशुपालक या व्यवसायात कमी खर्चात अधिक नफा कमावतात. मात्र या क्षेत्रातील कमाई हे मेहनत आणि समर्पणावर अवलंबून असते. थोडासा निष्काळजीपणा पशुपालन तोट्याचा सौदा ठरू शकतो. हिवाळ्यात लहान, मोठ्या आणि दुभत्या गुरांचे थंडीपासून संरक्षण करण्यासाठी विशेष व्यवस्थापनाबरोबरच जनावरांच्या आहार आणि संरक्षणाकडे विशेष लक्ष देणे आवश्यक आहे. हिवाळ्यात दुभत्या गुरांची चांगली काळजी घेऊन त्यांची विशेष काळजी घेतल्यास त्यांना अधिक नफा मिळतो. थंडीमध्ये ताप येणे, पोट खराब होणे यासारख्या समस्या गुरांमध्ये दिसून येतात. गुरांमध्ये अशी स्थिती दिसल्यास, प्रथमोपचार करा आणि शक्य तितक्या लवकर पशुवैद्याला दाखवा. हिवाळ्यात बहुतेक गुरे मरतात. अशा परिस्थितीत दुभत्या जनावरांचे थंडीपासून संरक्षण करण्यासाठी विशेष काळजी घ्यावी लागते.

पुढील वर्षीपासून बाजारात उपलब्ध होणार जांभळा टोमॅटो, चवीसोबतच पौष्टिकही आहे

जनावरांना संतुलित आहार द्या

हिवाळ्याच्या मोसमात जनावरांच्या चारा-पाण्याची काळजी घेण्याची जास्त गरज असल्याचे कृषी शास्त्रज्ञ सांगतात. कारण बहुतेक गाई, म्हशी आणि इतर दुभत्या जनावरे हिवाळ्यात दूध देत असतात. म्हणूनच थंडीच्या वातावरणात प्राण्यांना अशा आहाराची गरज असते, ज्यामुळे प्राण्यांची भूक भागेल आणि या ऋतूत त्यांची ऊर्जा अबाधित राहील. अशा प्रकारे पशुपालकांनी प्राण्यांच्या आहारात प्रथिने, जीवनसत्त्वे आणि खनिजे अधिक प्रमाणात द्यावीत. चाऱ्याला पर्याय म्हणून वडाचा वापर करता येतो. भुसभुशीत मका, हिरवा चारा मिसळून जनावरांना चारा म्हणून द्यावा.

अमेरिकेतील शेती: अमेरिकेतील शेतात शेतकरी कसे काम करतो?

याशिवाय गव्हाची लापशी, हरभरा, खल, गवार, कापूस बियाण्यांबरोबरच मोहरीची चरी, चवळी, राजका किंवा बरसीम इत्यादी समतोल आहारात जनावरांना खाऊ घालू शकतो. ते तयार करण्यासाठी 35-40 टक्के त्वचा, 20-25 टक्के कोंडा आणि हरभरा आणि 2-3 टक्के प्रथिने, जीवनसत्त्वे आणि खनिज मिश्रण आणि 2-3 टक्के मीठ तयार करता येते. जनावरांनाही संतुलित आहारात चाऱ्यासाठी धान्याचे मिश्रण द्यावे. दुभत्या जनावरांव्यतिरिक्त गाभण जनावरांनाही हिवाळ्यात एक ते दोन किलो संतुलित आहार द्यावा. चांगल्या प्रतीचा सुका चारा, बाजरी कडबी, रिझका, शिवण गवत, गव्हाचा कोंडा, ओट्स यांचे मिश्रण जनावरांना खाऊ घालू शकतो, ज्यामुळे दुधाचे उत्पादन वाढेल.

अक्रोडच्या शेतीतुन मिळेल बंपर नफा, लागवडीपासून कापणीपर्यंतची संपूर्ण प्रक्रिया जाणून घ्या

हिवाळ्यात दुभत्या गुरांपासून अधिक दूध काढण्यासाठी हिरवा चारा म्हणून बरसीम आणि ओट्स मोठ्या प्रमाणात खाऊ घाला. चांगल्या प्रतीचा सुका चारा, बाजरी कडबी, रिझका, शेव गवत, गव्हाचा पेंढा, ओट्सचे मिश्रण जनावरांना खाऊ घालू शकता. लहान जनावरांना हिवाळ्यात कबुतराचा पेंढा, हरभरा, मसूर खाऊ घालावे.

गाई-म्हशी आणि लहान जनावरांचे थंडीपासून संरक्षण

हिवाळ्याच्या हंगामात गाई, म्हशी आणि लहान जनावरांचे थंडीपासून संरक्षण करण्यासाठी विशेष लक्ष देण्याची गरज असल्याचे कृषी आणि प्राणी शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे. हिवाळ्यात जनावरांना थंडी पडली की ते आजारी पडतात आणि दुभत्या जनावरांच्या दूध देण्याच्या क्षमतेवरही परिणाम होतो. थंडीमुळे गाई-म्हशी आणि शेळ्या-मेंढ्यांसारखे लहान प्राणी न्यूमोनियाचे बळी ठरतात. म्हणूनच हिवाळ्यात दुभत्या जनावरांची तसेच लहान जनावरांची विशेष काळजी घ्या. त्यांच्या आहाराची विशेष काळजी घ्या. दुभत्या गुरांचे थंडीपासून संरक्षण करण्यासाठी गोठ्याचे दरवाजे व खिडक्या आणि गोठ्याला गोण्या किंवा ताडपत्री लावून थंड हवा आत जाणार नाही. हिवाळ्यात गोठा कोरडा आणि जंतूमुक्त ठेवा. गोठ्यात राख शिंपडा. साफसफाई करताना चुना, फिनाईल इत्यादी शिंपडावे.

दुष्काळी भागात शेतकऱ्याने केली कमाल, अर्धा एकरात सीताफळाच्या लागवडीतून मिळवला 12 लाखचा नफा

गोठ्यात आणि गोठ्यात योग्य तापमानाचे व्यवस्थापन करा

हिवाळ्यात गुरांना ताजे व गरम पाणी द्यावे. चांगला सूर्यप्रकाश असताना जनावरांना बाहेर नेले जाऊ शकते. रात्री खूप थंडी असेल तर शेतात आणि गोठ्यात शेकोटी पेटवता येते. थंडीपासून बचाव करण्यासाठी सकाळी-संध्याकाळ आणि रात्री बोरी आणि पेंढ्यापासून बनवलेले कापड फडकावा. कुठेही गोठ्यात जनावरे ठेवतात आणि मोठी. तेथे जमिनीवर कोरडे पलंग वापरा, यासाठी तुम्ही स्ट्रॉ, राखा, हेसियन आणि कोरडे गवत वापरू शकता. नवजात बालके आणि लहान प्राण्यांचे थंडीपासून संरक्षण करण्यासाठी, त्यांना गोणपाटाने झाकून कोरड्या जागी बांधा. मेथीदाणे, गूळ आणि मोहरीचे तेल थंडीच्या वातावरणात गुरांना खायला द्यावे आणि महिन्यातून एकदा मोहरीचे तेलही द्यावे, त्यामुळे जनावरांचे रक्ताभिसरण चांगले राहून त्यांचे शरीर उबदार राहते.

आजारी असल्यास, शक्य तितक्या लवकर पशुवैद्य पहा

हिवाळ्यात थंडीमुळे दुभत्या जनावरांना आणि लहान जनावरांना जुलाब, न्यूमोनियाचा धोका असतो. हिवाळ्यात गाई-म्हशींची आणि लहान जनावरांची बहुतेक मुले न्यूमोनियाने बाधित होतात. आणि ते मोठ्या प्रमाणात मृत्यूला कवटाळतात. लिव्हर फ्ल्यूक हिवाळ्यात लहान प्राण्यांमध्ये देखील होतो. अशा परिस्थितीत जनावरांना यापासून वाचवण्यासाठी अल्बोमर, बेनामिंथ, निलवॉर्म, जॅनिल इत्यादी अँथेलमिंटिक औषधे शरीराच्या वजनानुसार द्यावीत. आणि शक्य तितक्या लवकर पशुवैद्य दर्शविले पाहिजे. आणि डॉक्टरांचा सल्ला वेळोवेळी घ्यावा.

हिवाळ्यात, बहुतेक पशुपालक थंडीच्या भीतीने जनावरांना आंघोळ घालत नाहीत. त्यामुळे जनावरांना किडी-उवा, पिसू, टिक्स यांचा प्रादुर्भाव होतो. आणि परजीवी प्राण्यांचे रक्त शोषून रोग निर्माण करतात. यासाठी पशुवैद्यकाच्या सल्ल्याने जनावरांच्या मालकाने आठवड्यातून दोन ते तीन वेळा सूर्यप्रकाश असताना जनावरांना आंघोळ घालावी. आणि दोन मिलिलिटर बुटॉक्स आणि क्लीनर औषध १ लिटर पाण्यात मिसळून बाधित जनावराच्या अंगावर व्यवस्थित लावावे. २-३ तासांनी आंघोळ करावी.

मोठी बातमी! औरंगाबादेतील वैजापूर शहरातील चारचाकीच्या शोरूमला भीषण आग