आदिवासी महिला बनली भरड धान्याची ब्रँड अॅम्बेसेडर, गावोगाव फिरून ‘श्री अण्णा’ बियाणे बँक बनवली
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनीही अलीकडे बाजरीच्या स्थानिक जाती वाचवण्याच्या लहरीबाईंच्या आवडीचे कौतुक केले आहे.
मध्य प्रदेशातील दिंडोरी जिल्ह्यातील लहरीबाईंना भेटा . बैगा जमातीतील या २६ वर्षीय महिला शेतकऱ्याने गेल्या दशकभरात गावोगाव फिरून सुमारे ६० स्थानिक जातींचे दुर्मिळ बियाणे गोळा केले असून, ते लोकांना उपलब्ध करून देण्यासाठी पुढाकार घेतला आहे. जेणेकरून त्यांची चव आणि पौष्टिक मूल्य G20 कृषी कार्यकारी गटाची इंदूरमध्ये सुरू असलेली बैठक पाहता, लहरीबाई भरड धान्याच्या ब्रँड अॅम्बेसेडर म्हणून सहभागी होत आहेत.
नाशपातीच्या शेतीतून लाखोंची कमाई होईल, फक्त ही सोपी पद्धत अवलंबा
त्यांनी पीटीआय-भाषेला सांगितले की, मी जिथे जातो तिथे भरड धान्याच्या बिया शोधतो आणि माझ्या घरात साठवतो. अशा प्रकारे 10 वर्षे गावोगाव फिरून मी माझी बियाणे बनवली आहे. त्यात भरड धान्याच्या सुमारे 60 जातींच्या बिया असतात. नामशेष होत चाललेल्या या बियाणांचा हा खजिना वाढवण्यासाठी लहरीबाई भरड धान्याचीही लागवड करतात आणि त्यांची शैलीही काहीशी वेगळी आहे. ते म्हणाले, मी एकाच वेळी 16 प्रकारच्या भरड धान्याच्या बिया संपूर्ण शेतात विखुरतो. यातून जे पीक येते, ते मी माझ्या बियाणे बँकेत जमा करत असतो.
पीएम स्वानिधी योजना: सरकारने ‘मैं भी डिजिटल 4.0’ मोहीम सुरू केली, संपूर्ण माहिती जाणून घ्या
बिया पाहून माझे पोट भरते
लहरीबाई (२६) यांनी सांगितले की, ती या बँकेचे बियाणे त्यांच्या घराच्या आजूबाजूच्या २५ गावांतील शेतकऱ्यांना वाटून देते, जेणेकरून येणाऱ्या पिढ्यांना त्याचा आस्वाद घेता येईल. ते म्हणाले, बियांचे वाटप करून खूप आनंद होत आहे. ती भरड धान्य हे शक्तीचे धान्य म्हणून वर्णन करते आणि म्हणते की तिच्या पूर्वजांनी भरड धान्य खाऊनच दीर्घ आणि निरोगी आयुष्य जगले आहे. तिने सांगितले की तिचे अजून लग्न झालेले नाही आणि ती तिच्या वृद्ध आई-वडिलांची काळजी घेते. तो हसला आणि म्हणाला, मला माझी बियाणे पाहून आनंद होतो आणि बिया पाहून पोट भरते.
दुग्ध व्यवसाय सुरू करण्यासाठी काळजी करू नका, आता नाबार्ड देतय बंपर सबसिडी
पीएम मोदींनी कौतुक केले आहे
विशेष म्हणजे, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनीही अलीकडेच बाजरीच्या स्थानिक जाती वाचवण्याच्या लहरीबाईंच्या आवडीचे कौतुक केले आहे. ९ फेब्रुवारी रोजी मोदींनी या आदिवासी महिलेवर लक्ष केंद्रित करणाऱ्या एका बातमीचा व्हिडिओ ट्विटरवर शेअर केला आणि लिहिले की, “श्री अण्णा (भरड धान्य) साठी उल्लेखनीय उत्साह दाखवणाऱ्या लहरीबाईंचा आम्हाला अभिमान आहे. त्यांचे प्रयत्न इतर अनेकांना प्रेरणा देतील.
खत-बियाणांचे दुकान उघडण्यासाठी परवाना घ्यावा लागेल, शेतकरी घरी बसून लाखोंची कमाई करू शकतात
‘बाजरीचे आंतरराष्ट्रीय वर्ष’ घोषित
संयुक्त राष्ट्रांनी 2023 हे वर्ष ‘बाजरीचे आंतरराष्ट्रीय वर्ष’ म्हणून घोषित केले आहे आणि भारत त्यांचे क्षेत्र आणि वापर वाढवण्यासाठी सतत प्रयत्न करत आहे. विभागीय कृषी संशोधन केंद्र, दिंडोरी, जवाहरलाल नेहरू कृषी विद्यापीठात भरड धान्यांवर कृषी शास्त्रज्ञ डॉ.मनिषा श्याम संशोधन करत आहेत.
सरकार कृषी उडान योजनेत आणखी 21 विमानतळ जोडणार, शेतकऱ्यांना थेट लाभ मिळणार
भरड धान्याचा वापर कमी झाला
ते म्हणाले की दिंडोरी जिल्ह्यातील आदिवासींनी पिकवलेल्या कुटकीच्या दोन प्रजाती – सीताही आणि नागदमन – यांनी भौगोलिक संकेत (GI) टॅग मिळविण्यासाठी चेन्नईतील भौगोलिक संकेत रजिस्ट्रीकडे कागदपत्रांसह दावे सादर केले आहेत. श्याम म्हणाले, भरड धान्य अतिशय पौष्टिक असून एकेकाळी त्यांना भारतीय थाळीत विशेष स्थान होते. परंतु 1960 च्या दशकात देशात सुरू झालेल्या हरितक्रांतीनंतर भरड धान्याचा वापर कमी होत गेला आणि त्यांची जागा गहू आणि तांदूळ यांनी घेतली.
PM किसान योजनेला 24 फेब्रुवारीला 4 वर्षे पूर्ण होणार, या दिवशी काय होणार आहे
या Appवरून शेतकऱ्यांना घरबसल्या योजना आणि बाजारपेठेची माहिती मिळेल, फक्त हे काम करायचे आहे
(नवीन अर्ज) महाराष्ट्र विधवा निवृत्ती वेतन योजना: ऑनलाइन अर्ज, नोंदणी आणि पात्रता
महाराष्ट्र बोर्ड परीक्षा : कॉपी रोखण्यासाठी सरकार कडक, फोटोकॉपीची दुकाने बंद राहणार
