गहू पिकासाठी झिंक अत्यंत आवश्यक आहे, जमिनीत त्याची कमतरता असल्यास हे उपाय करा, उत्पादन वाढेल.
कृषी शास्त्रज्ञांच्या मते, जस्त हा गहू पिकासाठी अत्यंत महत्त्वाचा घटक आहे. शेतात झिंक टाकल्याने गव्हाचे पीक वेगाने वाढते. त्याची पाने हिरवी होतात. त्यामुळे उत्पन्न वाढते.
भारत हा कृषिप्रधान देश आहे. येथे शेतकरी खरीप आणि रब्बी पिकांची सर्वाधिक लागवड करतात. विशेषतः रब्बीमध्ये गव्हाखालील क्षेत्र देशात सर्वाधिक आहे. पंजाब, हरियाणा, महाराष्ट्र,उत्तर प्रदेश, राजस्थान, मध्य प्रदेश आणि बिहारमध्ये शेतकरी मोठ्या प्रमाणावर गव्हाची लागवड करतात. या राज्यांमध्ये शेतकरी चांगल्या उत्पादनासाठी मोठ्या प्रमाणात खतांची फवारणी करतात. यामध्येही शेतकरी सल्फरचा सर्वाधिक वापर करतात. मात्र, शेतकऱ्यांनी झिंकचाही खत म्हणून वापर करावा. कारण देशातील 40 टक्के जास्त शेतजमिनीमध्ये झिंक सापडले आहे.
डोंगरात प्रसिद्ध असलेले हे खास सोयाबीन अवघ्या 120 रुपयांना मिळणार आहे, हा चवीचा आणि आरोग्याचा खजिना आहे.
वास्तविक, पुन्हा पुन्हा सल्फर घालावे लागते. परंतु जस्त हा एक घटक आहे जो नेहमी शेतात जोडला जात नाही. तुम्ही वर्षातून एकदा शेतात झिंक लावू शकता. खरीप हंगामात धान पिकात झिंक टाकल्यास त्याच शेतात गहू पेरल्यानंतर पुन्हा जस्त लावावे लागणार नाही. परंतु जर गव्हात झिंकची कमतरता दिसून आली, तर अशा परिस्थितीत तुम्ही पुन्हा शेतात झिंक टाकू शकता. चला तर मग जाणून घेऊया, जर शेतात झिंकची कमतरता असेल तर गहू पिकावर काय परिणाम होतो.
आता महाराष्ट्रात २९ फेब्रुवारीपर्यंत धानाची खरेदी होणार, नोंदणीची तारीखही वाढवली.
गव्हासाठी जस्त महत्वाचे का आहे?
कृषी शास्त्रज्ञांच्या मते, जस्त हा गहू पिकासाठी अत्यंत महत्त्वाचा घटक आहे. शेतात झिंक टाकल्याने गव्हाचे पीक वेगाने वाढते. त्याची पाने हिरवी होतात. त्यामुळे उत्पन्न वाढते. शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे की शेतात झिंक टाकल्याने झाडे त्याचे पूर्ण प्रमाण शोषून घेऊ शकत नाहीत. विशेषत: गहू पीक केवळ 5 ते 10 टक्के जस्त शोषण्यास सक्षम आहे. जर तुम्ही शेतात झिंक लावले तर तुम्हाला वाढ प्रवर्तक जोडावे लागणार नाहीत.
महागाईला ब्रेक लावण्यासाठी सरकारचा मोठा निर्णय, आता 29 रुपये किलोनेविकणार तांदूळ
झिंक कमतरतेची लक्षणे
तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, झिंकच्या कमतरतेमुळे गव्हाची झाडे तितक्या वेगाने वाढत नाहीत. तसेच पाने पिवळी पडू लागतात. सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे झिंकची कमतरता असलेली झाडे इतर झाडांच्या तुलनेत कमी उंच वाढतात. त्यांची लांबी कमी आहे. त्यामुळे अधिक उत्पादनासाठी शेतकऱ्यांनी त्यांच्या शेतात आवश्यकतेनुसार झिंक टाकावे. विशेषतः गव्हाच्या पेरणीच्या वेळी शेतात झिंक टाकणे चांगले मानले जाते. कारण पेरणीच्या वेळी झिंकची फवारणी केली असता झाडे ते हळूहळू शोषून घेतात. परंतु जे शेतकरी पेरणीच्या वेळी झिंक लावत नाहीत आणि पिकाला त्याची गरज आहे असे वाटते ते देखील झिंक सल्फेट वापरू शकतात.
बारवा रोग आणि स्टेम्फिलियम ब्लाइट हे कडधान्य पिकांचे शत्रू आहेत, त्यांना रोखण्याचे सोपे उपाय जाणून घ्या.
अशा प्रकारे झिंक वापरा
शेतकरी झिंक सल्फेट 33 टक्के 6 किलो प्रति एकर या प्रमाणात फवारणी करू शकतात. किंवा याशिवाय झिंक सल्फेट 21 टक्के युरियासह 10 किलो प्रति एकर या प्रमाणात शेतात टाकता येते. शेतकऱ्यांना हवे असल्यास ते शेतात झिंकची फवारणीही करू शकतात. फवारणीमध्ये तुम्ही 800 ग्रॅम झिंक 33 टक्के 200 लिटर पाण्यात मिसळून प्रति एकर फवारणी करू शकता. किंवा शेतात 150 ग्रॅम चिलेटेड झिंक प्रति एकर लावू शकता. त्यामुळे गव्हाचे उत्पादन चांगले होते.
हेही वाचा-
बटाटा आणि टोमॅटो पिकांना ब्लाइट रोगाचा फटका बसू शकतो, कांदाही धोक्यात… यावर उपाय काय?
e-NAM वर शेतीमाल विकण्यासाठी शेतकऱ्यांनी काय करावे, जाणून घ्या या 6 चरणांमध्ये संपूर्ण पद्धत
उसाच्या जाती: ऊसाच्या या जातीने शेतकऱ्यांचे बदलले नशीब, देशातच नव्हे तर जगात विक्रम केला.
करिअर पर्याय: अभियांत्रिकी आणि वैद्यकीय व्यतिरिक्त, हे 8 उत्तम करिअर पर्याय आहेत