डीएपी, एनपीके आणि युरिया खतांचा योग्य वापर केव्हा करावा

शेतकर्‍यांनी एका गोष्टीकडे लक्ष द्यावे की कोणते खत कधी आणि कसे द्यावे. सर्वच खते सर्व पिकांसाठी योग्य नसतात. कोणत्या पिकासाठी कधी आणि कोणत्या खताचा वापर करावा, ही बाब शेतकऱ्यांनी लक्षात ठेवण्याची गरज आहे . काही वेळा चुकीच्या खतांच्या वापरामुळे पिकाच्या नुकसानीबरोबरच खर्चही वाढतो. याने शेतकऱ्यांसाठी किसान समाधान सर्व गोष्टी आणल्या आहेत.

डीएपी DAP

हे खत 1960 पासून सुरू झाले असून अल्पावधीतच ते संपूर्ण देशासह जगप्रसिद्ध झाले आहे. त्याचे पूर्ण नाव डायमोनियम फॉस्फेट आहे. हे रासायनिक खत असून ते अमोनियावर आधारित खत आहे. DAP मध्ये 18% नायट्रोजन, 46% फॉस्फरस असते. या 18% नायट्रोजन पैकी 15.5% अमोनियम नायट्रेट आणि 46% फॉस्फरस पैकी 39.5% फॉस्फरस पाण्यात विरघळणारा आहे.

विषारी साप गुरांना चावतो, मग घरीच करा उपाय, जीव वाचू शकतो

फॉस्फरस वनस्पतींच्या मुळांना मजबूत करते, म्हणून हे खत दोन प्रकारच्या वनस्पतींसाठी वापरले जाते. मुळांवर आधारित वनस्पती आणि फुलांवर आधारित वनस्पतींसाठी. जसे – बटाटा, गाजर, मुळा, रताळे, कांदा इ. म्हणजे ज्या पिकाच्या मुळाचा वापर केला जातो त्यात फॉस्फरसचा वापर होतो. याशिवाय फॉस्फरसचा उपयोग फुले किंवा फुलांच्या रोपांसाठी केला जातो. या खताचा तृणधान्य पिकाला फारसा फायदा होत नाही, त्याशिवाय त्या पिकाची मुळे मजबूत होऊन पसरतात. DAP खतामध्ये 18% नायट्रोजन असल्याने शेतकरी त्याचा वापर झाडांच्या वाढीसाठी करू शकतात. पण ते खूप महाग असेल आणि नायट्रोजनचे प्रमाणही कमी असेल.

आता या मोबाईल अॅपच्या माध्यमातून घरबसल्या पिकांचा दर्जा तपासा, एकही पैसा खर्च होणार नाही

NPK

एनपीके खते बहुतेक वेळा तीन प्रकारच्या प्रमाणात आढळतात जी खताच्या पाकिटावर लिहिलेली असतात. 18:18:18, 19:19:19 आणि 12:32:16 च्या प्रमाणात राहतात.

पहिला क्रमांक नायट्रोजन, दुसरा क्रमांक फॉस्फरस आणि तिसरा क्रमांक पोटॅशियम आहे. बहुतेक शेतकरी फक्त 12:32:16 वापरतात. त्यात 12% नायट्रोजन, 32% फॉस्फरस आणि 16% पोटॅशियम असते. आता काही काळ झिंक लेपित केल्यानंतर 0.5% जस्त शिल्लक राहते.

खाद्यतेल: शेंगदाणा वगळता सर्व खाद्यतेल स्वस्त झाले आहेत, दर जाणून घेतल्यास तुम्हाला आनंद होईल

त्यात 12% नायट्रोजन असल्यामुळे ते झाडांच्या वाढीसाठी वापरता येते. परंतु हे प्रमाण फारच कमी आहे त्यामुळे वनस्पती वाढीसाठी वापरणे महाग होईल.

शेतकरी मूळ रोपांसाठी फॉस्फोर्फ वापरू शकतात. जसे – गाजर, बटाटा, कांदा, मुळा इत्यादींसाठी वापरता येते. परंतु NPK मध्ये फॉस्फरसचे प्रमाण DAP पेक्षा 14% कमी आहे.

NPK मध्ये 16% पोटॅशियम असल्यामुळे, हे खत फुलांपासून फळ देणाऱ्या कोणत्याही झाडासाठी वापरले जाऊ शकते. रोप फुलोरा येण्याच्या वेळेत असतानाच हे खत वापरावे. पोटॅशियमच्या कमतरतेमुळे, झाडांची नवीन पाने पिवळी वाचतात. जर तुमच्या पिकात ही लक्षणे असतील तर समजून घ्या की त्यात पोटॅशियमची कमतरता आहे. त्यामुळे फुले कमी पडतात आणि फळे जास्त वापरता येतात. परंतु हे लक्षात घेणे महत्वाचे आहे की त्यात फक्त 16% पोटॅशियम शिल्लक आहे. त्याऐवजी जर द्रव आधारित पोटॅशियम वापरला, ज्यामध्ये फक्त 16% पेक्षा जास्त असेल तर ते अधिक उपयुक्त होईल.

गहू आणि साखरेच्या किमतीत 13% घसरण, जाणून घ्या बाजारातील ताजे दर

युरिया

युरियामध्ये फक्त नायट्रोजन असते. नायट्रोजनच्या कमतरतेमुळे झाडाची वाढ खुंटते आणि जुनी पाने पिवळी पडू लागतात. युरिया झाडांच्या वाढीस मदत करते आणि पाने हिरवी ठेवते. ज्यामुळे वनस्पतींना प्रकाशसंश्लेषण करणे सोपे होते. हे खत सर्व पिकांसाठी आणि वनस्पतींसाठी आवश्यक आहे. जेणेकरून झाडांची वाढ जास्तीत जास्त होईल. एक गोष्ट देखील लक्षात घेणे आवश्यक आहे की युरियाच्या अतिवापरामुळे झाडाची पाने कोमेजून जातात. या सोबतच हे खत SSP सोबत देखील वापरले जाऊ शकते कारण SSP मध्ये नायट्रोजन 0% राहतो, युरिया सोबत वापरल्याने SSP खत DAP पेक्षा जास्त उपयुक्त ठरते.

पीएम किसान: अजूनही वेळ आहे, या चुका सुधारल्याबरोबर 13 वा हप्ता खात्यात येऊ शकतो

खत किंवा खतांचा फायदा घेण्यासाठी काय करावे?

पिकांचे उत्पादन वाढवण्यात खतांचा फार मोठा वाटा आहे, पण खतांच्या वापराचा पुरेपूर फायदा तेव्हाच मिळू शकतो, जेव्हा माती परीक्षणाच्या आधारे संतुलित खतांच्या वापराकडे लक्ष दिले जाईल. नायट्रोजनयुक्त खतांचा असंतुलित वापर केल्यास उत्पादनावर आणि जमिनीच्या आरोग्यावर विपरित परिणाम होतो.

शिफारस केलेल्या डोसच्या निम्म्यापेक्षा कमी प्रमाणात वापर केल्याने पिकांचे उत्पादन लक्षणीयरीत्या कमी होते.

हे गवत खाल्ल्यानंतर जनावरांची दूध देण्याची क्षमता 10 ते 15 टक्क्यांनी वाढते

शिफारशीत प्रमाणापेक्षा जास्त खतांचा वापर केल्याने उत्पादकता वाढत नाही तसेच त्याचा फायदा होत नाही.

आम्लयुक्त मातीची अम्लता तटस्थ करण्यासाठी चुना वापरणे आवश्यक आहे. चुन्याच्या वापरानंतरच संतुलित खताची वर्तणूक फायदेशीर ठरते.

सेंद्रिय खत किंवा कंपोस्ट खतांबरोबरच संतुलित खतांच्या वापराकडे विशेष लक्ष देण्याची गरज आहे जेणेकरून जमिनीची सुपीकता टिकून राहून वर्षानुवर्षे चांगले उत्पादन घेता येईल.

कमी खर्चात हा व्यवसाय सुरू करून तुम्ही श्रीमंत व्हाल, नाबार्डही करते मदत

बँकांमध्ये 5 लाखांपेक्षा जास्त ठेवी असल्यास काय करावे, जाणून घ्या काय आहे नियम