गव्हाचे भाव : निर्यातीवर बंदी असतानाही गव्हाचे दर ३२०० रुपयांवर पोहोचला
सरकारच्या सर्व प्रयत्नांनंतरही 19 जूनपर्यंत केवळ 187.83 लाख टन गव्हाची खरेदी सरकारने केली आहे. शेवटी याचं कारण काय. कोणत्या देशात उत्पादन घटले आहे आणि किंमत किती आहे?
केंद्र सरकारने १३ मे रोजी गव्हाच्या निर्यातीवर बंदी घातली होती. असे असतानाही अनेक राज्यांमध्ये गव्हाचे भाव कमी होण्याचे नाव घेत नाहीत. कर्नाटक आणि गुजरातमध्ये गव्हाचे भाव विक्रमी होत आहेत. राजधानी दिल्लीत गव्हाचा भाव 2,270 रुपये प्रति क्विंटलपर्यंत आहे, तर कर्नाटकात त्याची किंमत 3200 रुपये प्रति क्विंटलपर्यंत पोहोचली आहे. भारतात उत्पादन घटले असून निर्यात जास्त असल्याने खुल्या बाजारात गव्हाची मागणी कायम राहील, असे कमोडिटी मार्केट तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. अशा स्थितीत त्याचा भाव 2500 ते 2600 रुपये प्रतिक्विंटल राहील. ऑस्ट्रेलिया, युक्रेन आणि युरोपियन युनियन सारख्या गहू उत्पादक देशांमध्ये उत्पादनात घट झाल्यामुळे परदेशी बाजारपेठेत गव्हाचा पुरवठा कमी राहू शकतो.
महा शरद पोर्टल: mahasharad.in, ऑनलाइन नवीन नोंदणी, दिव्यांग पेन्शन
सध्या कर्नाटकात गव्हाचे दर जास्त आहेत. येथील बिदर मंडईत 20 जून रोजी कमाल 3200 तर सरासरी 2800 रुपये प्रतिक्विंटल दर होता. तर विजापूर मंडईत गव्हाचा किमान भाव २५०० रुपये प्रतिक्विंटल होता. कमाल भाव 2800 रुपये तर सरासरी दर 2650 रुपये होता. दुसरीकडे, महाराष्ट्रातील बुलढाणा येथील मेहकर मंडईत किमान दर 2300, कमाल 2700, तर सरासरी 2500 रुपये प्रतिक्विंटल दर होता. तर MSP 2015 रु. गव्हाच्या किमती स्थिर ठेवण्याची कारणे म्हणजे उष्माघात, कमजोर सरकारी साठा आणि खरेदीतील मंदी यामुळे गव्हाच्या उत्पादनात वर्षभरात झालेली घट.
महिलांसाठी सर्वोत्तम संधी, एक अर्ज करा आणि मोफत शिलाई मशीन मिळवा
गव्हाचा साठा किती आहे
1 जूनपर्यंत, केंद्रीय पूलमध्ये गव्हाचा साठा 31.14 दशलक्ष मेट्रिक टन होता, जो वार्षिक तुलनेत 48.3 टक्क्यांनी कमी आहे. जून 2008 नंतरचा हा सर्वात कमी आहे, त्या वेळी केंद्रीय पूलमध्ये 24.12 दशलक्ष मेट्रिक टन साठा होता. एका अंदाजानुसार, मार्च 2023 पर्यंत FCI कडे गव्हाचा साठा सुमारे 12.9 दशलक्ष मेट्रिक टन असेल, जो बफर स्टॉकच्या नियमांपेक्षा 5.4 दशलक्ष मेट्रिक टन अधिक आहे.
उत्पन्न घटले, सरकारी खरेदी पूर्ण झाली नाही
यावर्षी उत्तर भारतात उष्णतेच्या लाटेचा गव्हाच्या उत्पादनावर वाईट परिणाम झाला. त्यामुळे उत्पादनात घट झाली. सरकारने यापूर्वी 111.32 दशलक्ष टन गव्हाच्या उत्पादनाचा अंदाज व्यक्त केला होता, तो आता 105 दशलक्ष टन इतका कमी झाला आहे. देशातील गव्हाच्या किमती वाढण्यामागे हे महत्त्वाचे कारण आहे. तसेच, रुसो-युक्रेन युद्धामुळे आम्ही आमच्या गरजेपेक्षा जास्त निर्यात केली.
(नोंदणी) नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी योजना 2022: ऑनलाइन नवीन अर्ज सुरु
त्यामुळे बाजारात गव्हाची किंमत एमएसपीपेक्षा जास्त होती. त्यामुळे शेतकऱ्यांनी सरकारऐवजी खासगी क्षेत्राला गहू विकला. परिणामी, 444 लाख मेट्रिकचे उद्दिष्ट सुधारून 195 लाख टन करावे लागले. त्यामुळे 19 जूनपर्यंत केवळ 187.83 लाख टन खरेदी झाली आहे.
गुजरात, महाराष्ट्रातील गव्हाचे भाव
भावनगर मंडईत 20 जून रोजी गव्हाचा किमान भाव 2250 रुपये होता, तर सरासरी दर 2750 रुपये प्रति क्विंटल होता.
गुजरातच्या अमरेली मंडीमध्ये किमान भाव १९८० रुपये, कमाल २६७५ रुपये, तर सरासरी दर २४८५ रुपये प्रति क्विंटल होता.
मेहसाणा येथे गव्हाचा किमान भाव 1850, कमाल 2550, तर सरासरी दर 2350 रुपये प्रतिक्विंटल होता.
महाराष्ट्रातील जालन्यात किमान भाव 1920 रुपये, कमाल 2600 रुपये, तर सरासरी दर 2500 रुपये प्रतिक्विंटल होता.
नाशिकच्या नांदगाव मंडईत किमान भाव 2034, कमाल 2600, तर सरासरी दर 2251 रुपये प्रतिक्विंटल होता.