बाजरी 2023: जगातील सर्वात जुने पीक अजूनही मजबूत उत्पन्नाचे स्त्रोत आहे, जाणून घ्या काय आहे बाजरीमध्ये विशेष
बाजरी: आपल्या पूर्वजांच्या दीर्घ आयुष्याच्या मागे कुठेतरी पौष्टिक भरड धान्य आहे. यापैकी, बाजरीचा इतिहास सर्वात जुना आहे, ज्याचा उल्लेख 1500 ईसापूर्व देखील आहे. आज आपण त्याची खासियत जाणून घेणार आहोत.
बाजरी शेती: आपल्या पूर्वजांनी आपले आयुष्य भरभरून जगले असे अनेकदा ऐकायला मिळते. त्या वेळी, वय सुमारे 100 वर्षे किंवा त्याहून अधिक असायचे. इतिहासाच्या पानापानात गेलो तर त्या काळचे खाद्यपदार्थही वेगळे होते हे कळते. आज आपला आहार फक्त गहू आणि तांदूळ एवढाच मर्यादित राहिला आहे, पण त्याकाळी पोषक भरडधान्याने आपल्या पूर्वजांना रोगमुक्त तर केलेच, शिवाय त्यांना दीर्घायुष्याचा आशीर्वादही दिला. या भरड धान्यांमध्ये, सर्वात जास्त उल्लेखित बाजरी आढळते, ज्याला सर्वात जुने पीक देखील आहे.
कुक्कुटपालन : कोंबडी अंडी घालायला लागते म्हणून खाद्य कधी आणि किती घालावे, कोंबडीकडून अंडी घेण्याचा फंडाही जाणून घ्या!
जुन्या काळी स्वयंपाकघर बाजरीच्या सुगंधाने भरून जात असे. लहान धान्यांसह या पिकापासून बनवलेले पदार्थ जितके पौष्टिक असतील तितकी त्यांची लागवड शेतकऱ्यांसाठी अधिक फायदेशीर आहे. सर्वात चांगली गोष्ट म्हणजे बाजरीसारखे भरड धान्य आज देशाच्या अन्न आणि पोषण सुरक्षेमध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान देत आहे. यामुळेच बाजरी 2023 च्या आंतरराष्ट्रीय वर्षात देशात बाजरीचे उत्पादन तसेच अन्नामध्ये त्याचा वापर करण्यास प्रोत्साहन दिले जात आहे.
बाजरीचा इतिहास काय आहे
भारत हा भरड धान्याचा सर्वात मोठा उत्पादक देश आहे, ज्यामध्ये बाजरीचे उत्पादन सर्वाधिक आहे. माहीत नाही आपले किती शेतकरी पिढ्यानपिढ्या बाजरीचे उत्पादन घेत आहेत. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, भारतात 1500 बीसी पासून बाजरीचे उत्पादन झाल्याचे पुरावे सापडले आहेत. या पिकाची लागवड सर्वात सोपी आहे. बागायती क्षेत्रासाठी बाजरी वरदानापेक्षा कमी नाही. या शेतीत ना खतांचा खर्च आहे ना कीटकनाशकांचा. जमीन नापीक असली तरी बाजरीचे पीक घेता येते. वातावरणातील बदलाचा बाजरीच्या पिकावर वाईट परिणाम होत नाही, त्यामुळे आज बाजरीच्या लागवडीला मोठ्या प्रमाणात प्रोत्साहन दिले जात आहे.
नाशपातीच्या शेतीतून शेतकरी लाखोंची कमाई करू शकतात, जाणून घ्या दुप्पट नफा मिळविण्याचा सोपा मार्ग
या राज्यात सर्वाधिक उत्पादन हे
राजस्थान, गुजरात आणि महाराष्ट्रात आहे, जास्तीत जास्त क्षेत्र सिंचनाशिवाय आहे, जिथे सिंचनाची पुरेशी साधने नाहीत आणि जमीनही खूप कोरडी आणि नापीक आहे. या राज्यांतून बाजरीचे सर्वाधिक उत्पादन घेतले जात आहे. गेल्या 5 वर्षांच्या आकडेवारीवर नजर टाकली तर 2020-21 मध्ये भारतात सर्वाधिक 13.71 ते 18 दशलक्ष टन बाजरीचे उत्पादन झाले आहे. देशात बाजरीच्या उत्पादनात राजस्थान आघाडीवर आहे. येथे मोठ्या प्रमाणात पाणीटंचाई आहे, बहुतांश भाग कोरडा व नापीक असल्याने शेतकरी पूर्णपणे पावसाच्या पाण्यावर अवलंबून आहेत. अशा परिस्थितीत बाजरीची शेती राजस्थानच्या शेतकऱ्यांसाठी मसीहा ठरत आहे.
राष्ट्रीय हरित हायड्रोजन मिशन: 8 लाख कोटींची गुंतवणूक, 6 लाख लोकांना रोजगार, ही आहे सरकारच्या ग्रीन हायड्रोजन मिशनची संपूर्ण योजना
बाजरीच्या संकरित जाती घेण्याचे फायदे तसे
, बाजरीच्या लागवडीचे पुरावे सिंधू संस्कृतीतही सापडले आहेत. देशात बाजरीच्या अनेक देशी वाणांची लागवड केली जात आहे, परंतु उच्च उत्पादन आणि कीड-रोग प्रतिरोधक वाणांचा कलही वाढत आहे. बाजरीचे दर्जेदार उत्पादन घेण्यासाठी आता कृषी शास्त्रज्ञही वैज्ञानिक शेतीला प्रोत्साहन देत आहेत. यासाठी बाजरीच्या अनेक संकरित वाण विकसित करण्यात आल्या आहेत, ज्यात पोषण परिपूर्ण आहे. या जाती पौष्टिकतेने परिपूर्ण आहेत, ज्यामुळे शरीराची प्रतिकारशक्ती सुधारते.
किसान कॉल सेंटर शेतकऱ्यांच्या प्रत्येक लहान-मोठ्या समस्या सोडवेल, टोल फ्री क्रमांक- 18001801551
बाजरी खास का आहे
बाजरीमध्ये भरपूर मॅग्नेशियम आणि पोटॅशियम असते, जे शरीरासोबतच हृदयाचे आरोग्य राखते. मधुमेहाच्या रुग्णांसाठीही बाजरी फायदेशीर असल्याचे सांगितले जाते. बाजरीमध्ये गहू आणि तांदळाच्या तुलनेत अधिक पोषण असते, त्यामुळे तुमच्या आहारात 10 ते 15 टक्के बाजरीचा समावेश करा. आज, भारत सरकार आंतरराष्ट्रीय पौष्टिक अन्न वर्ष 2023 द्वारे जगाला बाजरीच्या गुणवत्तेची जाणीव करून देत आहे. बाजरीचे पीक केवळ भारतातच नाही तर अनेक देशांमध्ये घेतले जाते. हे सर्वाधिक लागवडीत सहाव्या क्रमांकाचे पीक आहे आणि भारत हा त्याचा पाचवा सर्वात मोठा निर्यात करणारा देश आहे.
चांगली बातमी! शेंगदाणा वगळता सर्व खाद्यतेल झाले स्वस्त, जाणून घ्या कोणत्या तेलाचे दर किती
7 वा वेतन आयोग: केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना मोठा झटका, HRA वर मोठी अपडेट
आता मध व्यवसायात तोटा होणार नाही, शास्त्रज्ञांनी लावला मधमाशांचे संरक्षणात्मक आवरण, वाचा सविस्तर
