देशातील पशुधनात वाढ, 11% टक्के हिरवा आणि 23% टक्के कोरड्या चाऱ्याचा तुटवडा,दूध उत्पादनात होणार घट !

सध्या देशात सुमारे 11 टक्के हिरवा चारा आणि सुमारे 23 टक्के कोरड्या चाऱ्याची तसेच सुमारे 29 टक्के धान्याची कमतरता आहे. तर पशुधन 1.23 टक्के दराने वाढत आहे.

यावेळी वेळेपूर्वीच देशात उष्मा कोसळण्यास सुरुवात झाली होती. त्यामुळे गव्हाच्या पिकावर परिणाम झाला. त्यामुळे गव्हाच्या उत्पादनात घट झाली. त्याचा परिणाम सध्या देशाच्या अर्थव्यवस्थेवर दिसून येत आहे. त्याचवेळी गव्हाचे पीक करपल्याने देशातील चाऱ्याचे संकटही गडद झाले होते. त्यामुळे चाऱ्याच्या दराने नवी उंची गाठली होती. अर्थात, गव्हाचे पीक निकामी झाल्याने चाऱ्याचे संकट तात्पुरत्या पातळीवर गहिरे झाले आहे. परंतु, भविष्यात देशात कायमस्वरूपी चाऱ्याचे संकट गडद होऊ शकते. खरे तर देशात पशुधन वाढले आहे . मात्र, दुसरीकडे चाऱ्याचे उत्पादन कमी होत आहे. मागणी आणि पुरवठ्यातील या तफावतीने शास्त्रज्ञ चिंतेत आहेत.

ऊस शेती: उसाच्या या दोन नवीन जाती शेतकऱ्यांच्या जीवनात आणतील गोडवा, अधिक उत्पादनासाठी या उपायांचा अवलंब करा

11 टक्के हिरवा आणि 23 टक्के कोरड्या चाऱ्याचा तुटवडा आहे

चौधरी चरणसिंग हरियाणा कृषी विद्यापीठाचा चारा विभाग आणि भारतीय चारा आणि चारा संशोधन संस्था, झाशी यांच्या वतीने हरियाणा राज्यात चारा उत्पादन वाढविण्यासाठी चारा संसाधन विकास योजनेअंतर्गत शुक्रवारी कार्यशाळेचे आयोजन करण्यात आले होते. या कार्यशाळेत विद्यापीठाचे कुलगुरू प्रा. बी.आर.कंबोज प्रमुख पाहुणे म्हणून उपस्थित होते. यावेळी गुरांची उत्पादकता वाढवण्यासाठी दर्जेदार चारा उपलब्ध करून देणे अत्यंत गरजेचे आहे.त्यांनी एका अंदाजाचा हवाला दिला की, सध्या देशात सुमारे 11 टक्के हिरवा चारा आणि सुमारे 23 टक्के सुका चारा आहे. 29 टक्के धान्याचा तुटवडा आहे.

पेरू लागवड: अनुदानासह करा पेरू लागवड कमी खर्चात मिळेल बंपर उत्पन्न

ते म्हणाले की 1.23 टक्के दराने पशुधन वाढल्यामुळे मागणी आणि पुरवठा यांच्यातील ही तफावत आगामी काळात आणखी वाढू शकते, त्यासाठी आवश्यक पावले उचलणे अत्यंत आवश्यक आहे. या कार्यशाळेत एचकेआरव्हीआय, लुवास आणि एनडीआरआय, कर्नालचे शास्त्रज्ञ, कृषी आणि शेतकरी कल्याण विभागाचे अधिकारी, पशुवैद्यक आणि प्रादेशिक चारा केंद्राच्या अधिकाऱ्यांसह एकूण 140 सहभागी झाले होते.

डिजिटल फार्मिंग: आता शेतकरी फोनवरच शिकणार स्मार्ट शेती, तज्ज्ञांचा सल्ला ‘पुसा कृषी’ App वर उपलब्ध

दूध उत्पादनात घट होऊ शकते

चौधरी चरणसिंग हरियाणा कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरू प्रा.बी.आर.कंबोज यांनी कार्यशाळेत आपले मनोगत व्यक्त करताना सांगितले की, ग्रामीण भागाची अर्थव्यवस्था शेतीसोबतच पशुपालनावर अवलंबून आहे. दर्जेदार हिरवा चारा मिळत नसल्याने जनावरांची दूध उत्पादन क्षमता कमी होते. यासाठी पशुपालकांना चारा पिकांच्या प्रगत तंत्रज्ञानाची वेळोवेळी जाणीव करून देणे आणि त्यांना उच्च दर्जाचे चारा पिकांचे बियाणे उपलब्ध करून देणे आवश्यक आहे.

धान आणि गहू या पिकांचे उरलेले अवशेष पशुधनांना चारा म्हणून देण्यासाठी आवश्यक उपचार पद्धती शेतकऱ्यांमध्ये पसरविण्यावर त्यांनी भर दिला आणि यामुळे पिकांचे अवशेष जाळण्याच्या समस्येलाही सामोरे जावे लागेल असे सांगितले.

बनावट आणि भेसळयुक्त खते ओळखण्याची सोपी पदत

विद्यापीठाने चाऱ्याच्या ५१ जाती विकसित केल्या आहेत

कार्यशाळेत संशोधन संचालक डॉ.जीत राम शर्मा यांनी सांगितले की, विद्यापीठाच्या चारा विभागाने चारा पिकांच्या सुधारित वाणांच्या विकासात मोठे काम केले आहे. या विभागाने आतापर्यंत चारा पिकांच्या ५१ जाती विकसित केल्या आहेत. चारा विभागाने विकसित केलेल्या वाणांमध्ये ज्वारी, चवळी, ओट, बेरसीम आणि रिजका या जाती प्रामुख्याने अधिक हिरवा चारा देत आहेत. याव्यतिरिक्त, नवीन वाणांमध्ये प्रथिने सामग्री आणि पचनक्षमता जास्त आहे, जी प्राण्यांसाठी अधिक फायदेशीर आहे.

पिठाच्या निर्यातीवर बंदी नंतर गव्हाच्या किमती घसरल्या

झाशी येथील भारतीय चारा व चारा संशोधन संस्थाचे संचालक डॉ. अमरेश चंद्र म्हणाले की, हरियाणा राज्यात चारा उत्पादन वाढवायचे असेल तर पशुपालकांना जास्तीत जास्त लाभ मिळावा यासाठी सर्व संबंधित विभागांना एकत्रित प्रयत्न करावे लागतील.

ICAR चा कृषी सल्ला : शेतकऱ्यांसाठी हा काळ महत्त्वाचा, किडीपासून संरक्षणासह या समस्येकडे लक्ष द्या

राज्यातील मान्सून १५ दिवस अगोदर परतणार, जाणून घ्या कधी परतणार पाऊस

पत्नीच्या भांडणामुळे त्रस्त पती चढला ताडाच्या झाडावर, महिनाभर उतरलाच नाही