नीलगायीने पिकाची नासाडी केल्यास पीएम फसल विमा योजनेचा लाभ मिळतो की नाही? नियम काय आहेत?

13 जानेवारी 2016 रोजी PMFBY लाँच करण्यात आले. जे शेतकरी त्यांच्या शेतीसाठी कर्ज घेतात त्यांच्यावरील प्रीमियमचा बोजा कमी करणे हा या योजनेचा उद्देश होता. यासोबतच खराब हवामानामुळे उद्ध्वस्त झालेल्या पिकांचाही त्यात समावेश करण्यात आला आहे. आसामसारख्या अनेक राज्यांमध्ये हत्ती आणि उत्तर प्रदेशसारख्या राज्यात नीलगाय पिकांसाठी धोकादायक बनली आहे. परंतु वन्य प्राणी PMFBY अंतर्गत येत नाहीत.

शेती हा भारतातील प्रमुख व्यवसाय आहे. कदाचित त्यामुळेच त्याला कृषीप्रधान देश म्हटले जाते. 2021-22 च्या आर्थिक सर्वेक्षणात असे म्हटले आहे की भारतीय अर्थव्यवस्थेत एकूण मूल्यवर्धित म्हणजेच GVA मध्ये कृषी क्षेत्राचे योगदान सुमारे 18 टक्के आहे. अशा परिस्थितीत पिके ही केवळ त्यांची लागवड करणाऱ्या शेतकऱ्यांसाठीच नव्हे तर देशासाठीही महत्त्वाची संपत्ती आहे. पिके ही शेतकऱ्यांची संपत्ती असेल तर नीलगाय ही त्यांची सर्वात मोठी शत्रू आहे. रात्रीचा अंधार असो की दिवसा, नीलगाय कधीही येते आणि शेतात उभ्या असलेल्या पिकांचे नुकसान करते. कधी-कधी त्यांची दहशत इतकी वाढते की शेतकरी अनेक पिकांची लागवडही सोडून देतात.

नांगरणीचा खर्च नाही, शेत तयार करण्याचा त्रास नाही, शून्य नांगरलेल्या शेतीबद्दल सर्व काही जाणून घ्या.

हत्ती आणि नीलगाय वर नाही

नीलगायमुळे उद्ध्वस्त झालेल्या पिकाला प्रधानमंत्री फसल विमा योजनेंतर्गत काही दिलासा मिळतो का हा प्रश्न अनेकांच्या मनात आहे. तर याचे उत्तर नाही असे आहे. 13 जानेवारी 2016 रोजी PMFBY लाँच करण्यात आले. जे शेतकरी त्यांच्या शेतीसाठी कर्ज घेतात त्यांच्यावरील प्रीमियमचा बोजा कमी करणे हा या योजनेचा उद्देश होता. यासोबतच खराब हवामानामुळे उद्ध्वस्त झालेल्या पिकांचाही त्यात समावेश करण्यात आला आहे. पण आसामसारख्या अनेक राज्यात हत्ती आणि उत्तर प्रदेशसारख्या राज्यात नीलगाय पिकांसाठी दहशत बनते. काही ठिकाणी रानडुकरांचाही धोका आहे परंतु वन्य प्राणी PMFBY अंतर्गत येत नाहीत. तथापि, 2023 मध्ये, यूपी सरकारने केंद्र सरकारला या संदर्भात निश्चितपणे विनंती केली होती. त्यावर अद्याप कोणताही निर्णय झालेला नाही.

कुक्कुटपालनाची ही एक कल्पना आयुष्य बदलू शकते, शेतकऱ्यांसाठी लाभदायक आहे हा सौदा

कोणती पिके

या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना तृणधान्ये, तेलबिया, कडधान्ये, कापूस, ऊस आणि बागायती पिकांसह आणखी काही पिकांसाठी विमा संरक्षण दिले जाते. PMFBY अंतर्गत समाविष्ट असलेली विशिष्ट पिके ज्या राज्यात पॉलिसी घेतली जात आहे त्यानुसार बदलू शकतात, कारण इतर पिके देखील वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये अधिक प्रचलित असू शकतात.

MSP: शेतकरी C-2 खर्चाच्या आधारे MSP ची मागणी का करत आहेत, किती फायदा होईल?

मग विमा कोणाला मिळणार?

पीएमएफबीवाय अंतर्गत, शेतकऱ्यांना दुष्काळ, पूर, चक्रीवादळ आणि कीटक आणि रोगांसारख्या नैसर्गिक आपत्तींसह काही संकटांमुळे पीक अपयशाविरूद्ध विमा प्रदान केला जातो. PMFBY द्वारे प्रदान केलेले विमा संरक्षण हे पिकाच्या सरासरी उत्पादनावर आधारित आहे, जसे की सरकारद्वारे आयोजित क्रॉप-कटिंग प्रयोग (CCE) प्रणालीद्वारे निर्धारित केले जाते.

कांदा निर्यात: निर्यातबंदी असताना गुजरातच्या शेतकऱ्यांचा 2000 टन पांढरा कांदा निर्यात करणार भारत

गणना कशी केली जाते?

पिकाच्या सरासरी उत्पादनाला लागवडीचे क्षेत्र आणि पिकाची किमान आधारभूत किंमत (MSP) याने गुणाकार करून विम्याची रक्कम मोजली जाते. पीएमएफबीवाय अंतर्गत विमा संरक्षणासाठी प्रीमियमची गणना पिकाच्या प्रकारावर आणि ते ज्या क्षेत्रामध्ये केली जाते त्यानुसार स्लाइडिंग स्केलवर केली जाते. सरकार लहान आणि अत्यल्प भूधारक शेतकऱ्यांसाठी प्रीमियमचा काही भाग अनुदान देते, उर्वरित रक्कम शेतकऱ्यांनी स्वतः भरली आहे. ईशान्येकडील राज्ये, जम्मू-काश्मीर आणि हिमाचल प्रदेशातील शेतकऱ्यांचा संपूर्ण हप्ताही सरकार भरते.

उन्हाळ्यात जनावरांचे दूध कमी झाल्यास तुम्हाला मिळू शकते भरपाई, जाणून घ्या सर्व काही

अति उष्णतेपासून ड्रॅगन फ्रूटचे संरक्षण कसे करावे, ICAR ने दिलेल्या या टिप्स फॉलो करा

तुळशीची लागवड: तुळशीपासून कमी खर्चात भरपूर कमाई, वाण आणि लागवडीच्या सोप्या पद्धती जाणून घ्या

आता या सौरऊर्जेवर चालणाऱ्या मशीनमध्ये मशरूम वाढवा, कमी खर्चात तुम्हाला बंपर उत्पादन मिळेल

सरकार केळी-आंब्यासह 20 कृषी उत्पादनांची निर्यात वाढवणार, शेतकऱ्यांच्या फायद्यासाठी नवीन कृती योजना

हिरवा चारा: गाई, म्हशी, मेंढ्या आणि शेळ्यांसाठी वर्षभर स्वस्त हिरवा चारा तयार करा.

शेळीपालन: ही शेळी वर्षातून दोनदा पिलांना जन्म देते, तुम्ही त्यांना घरी बांधूनही पाळू शकता

आता पावसातही कांद्याची लागवड करता येणार, रोपवाटिका उभारण्याची गरज भासणार नाही.

सायलेज चारा: गडवसू तज्ज्ञांनी दुग्धजन्य जनावरांसाठी सायलेज चाऱ्याबाबत मोठा खुलासा केला आहे.

टिप्स: टरबूज गोड आहे की नाही हे तुम्हाला ते कापल्याशिवाय कळेल, तुम्हाला नेहमीच फायदा होईल!

ई-रिक्षा नियम: ई-रिक्षा चालवण्यासाठी घ्यावा लागतो परवाना,हे आहेत नियम