सत्तेपुढे न झुकण्याचे प्रतीक ‘दसहरी आंबा’, असा आहे 200 वर्षांचा इतिहास, आज आहे करोडोंचा व्यवसाय
फारसा सामान्य नसलेला फळांचा राजा ‘आंबा’ उन्हाळा येताच बाजारात दाखल झाला आहे. उत्तर प्रदेशची राजधानी लखनौजवळ असलेल्या मलिहाबादला ‘आंब्यांची राजधानी’ म्हणूनही ओळखले जाते. येथील ‘दशहरी आंबा’ आता एक ब्रँड बनला आहे, परंतु तुम्हाला त्याचा 200 वर्षांचा इतिहास माहित आहे का?
ही त्या दिवसांची गोष्ट आहे जेव्हा देशातील सत्तेचे केंद्र दिल्लीतून वेगवेगळ्या ठिकाणी हलवले जात होते. देशात मुघल दरबार कमकुवत झाला होता आणि स्थानिक पातळीवर सत्ता नवाबांच्या हातात गेली होती. आज आपण ज्याला उत्तर प्रदेश म्हणून ओळखतो, त्याचा मोठा भाग ‘अवध’ म्हणून ओळखला जात असे. हा सगळा भाग दोआबचा होता आणि त्याची जागा ‘लखनौ’ होती. सत्तेची केंद्रे बदलली असतील, पण बराच काळ लखनौ आणि दिल्ली या दोघांना जोडणाऱ्या रस्त्यावर पडलेल्या ‘मँगो कॅपिटल’ने जोडले होते. या क्षेत्राशी संबंधित अनेक रंजक किस्से आहेत…
मिरचीची लागवड तुमच्यासाठीही फायदेशीर ठरू शकते, जाणून घ्या खर्च किती आणि नफा किती
लखनौहून दिल्लीकडे जाताना मलिहाबाद हे काकोरी तालुक्यात येते, ज्याला आज देशाची ‘आंब्याची राजधानी’ म्हटले जाते. येथे अनेक प्रकारचे आंबे पिकवले जातात. येथील ‘कलमी आंबा’ एका झाडावर सुमारे 300 प्रकारचे आंब्यासाठी प्रसिद्ध आहे. पण तुम्हाला माहित आहे का की, संपूर्ण देशाला ‘दशहरी आंब्या’ची चव देणारे ‘मदर ट्री’ देखील येथे आहे, ज्याचा इतिहास 200 वर्षांचा आहे.
या 4 भाज्यांची लागवड केल्यास चांगले उत्पन्न, कमी खर्चात अधिक नफा मिळेल
सत्तेसह हक्कासाठी लढण्याचे प्रतीक
असे म्हणतात की जेव्हा दिल्लीत मुघलांची शक्ती कमकुवत होऊ लागली तेव्हा तेथील अनेक रहिवासी इतर भागात स्थायिक होऊ लागले. त्याच सुमारास अफगाणिस्तानच्या खैबर खिंडीतून काही आफ्रिदी पठाण उत्तर प्रदेशातील काकोरी भागात पोहोचले. येथे त्यांनी आंब्याची बाग लावली. नवाबांना काकोरीचे आंबे खूप आवडायचे, म्हणून नवाबांनी बागेच्या पिकापासून ते त्याच्या सुरक्षेपर्यंत सर्व काही करायला सुरुवात केली. यापैकी एका आंब्याचे नाव ‘दशहरी आंबा’ असे मलिहाबाद येथे पडणाऱ्या ‘दशहरी’ गावावरून पडले. ‘मदर ट्री’ही येथे आहे.
कर्नाटक निवडणुकीचा निकाल काहीही असो, तिथले हे 7 आंबे तुम्ही खाल्ले आहेत का, ही आहे किंमत
‘दशहरी आंबा’ची कथाही खूप रंजक आहे. काही कथांमध्ये असा उल्लेख आहे की त्या काळी येथे एक तलाव होता, तो ओलांडण्यासाठी पूल बांधण्यात आला होता. पूल ओलांडण्यासाठी टोल वसूल केला जात होता. एकेकाळी या पट्ट्यातील काही शेतकरी आंबे घेऊन पुलावरून जात होते. तेथे उपस्थित सैनिकांनी त्यांच्याकडे जकातीची मागणी केली असता, शेतकऱ्यांनी नकार दिला. भांडण वाढत गेले आणि शेवटी शेतकऱ्यांनी आपले संपूर्ण पीक फेकून दिले, पण जकात भरली नाही. यातील एका आंब्याचे झाड झाले आणि आज त्याला ‘दशहरी आंब्या’चे ‘मातृवृक्ष’ म्हटले जाते.
लाल केळी : तुम्ही कधी लाल केळी खाल्ले आहे का? त्याची लागवड कशी केली जाते ते जाणून घ्या
असे म्हटले जाते की अवधच्या नवाबाला ‘दशहरी आंबा’ इतका आवडला होता की त्याला त्याची विविधता इतरत्र कुठेही जायची इच्छा नव्हती. त्यामुळेच तो आंब्याचे संपूर्ण उत्पन्न आपल्याजवळ ठेवत असे, तसेच त्याच्या दाण्यांना छिद्रे पाडत असत.
तसे, सत्तेच्या कॉरिडॉरमध्ये ‘भारताचा आंबा’चा प्रतिध्वनी स्वातंत्र्यानंतरही आहे. तुम्हाला देशाचे पहिले पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांची गोष्ट आठवत असेल, नसेल तर आम्ही तुम्हाला सांगू.
नेहरूंनी चीनला ‘आंब्याची चव’ चाखायला लावली तेव्हा
तर कथा अशी आहे की भारत हा जगातील सर्वात मोठा आंबा उत्पादक देश आहे, तर शेजारील चीनच्या मोठ्या भागाला 1960 च्या दशकापर्यंत या फळाची चव देखील माहित नव्हती. जवाहरलाल नेहरूंनी त्यांच्या काळात ‘मँगो डिप्लोमसी’ सुरू केल्याचे परराष्ट्र मंत्रालयाच्या कागदपत्रांवरून दिसून येते. 1954 मध्ये चीनचे पंतप्रधान भारतात आले तेव्हा त्यांच्यासोबत आंब्याची रोपेही रिटर्न गिफ्ट म्हणून नेण्यात आली होती.
पुन्हा Lumpy Virus: राजस्थाननंतर राज्यात पुन्हा लम्पी व्हायरसचे थैमान
दसरी आंब्याचा व्यवसाय आज करोडो रुपयांचा आहे.
‘मँगो डिप्लोमसी’शी संबंधित अशाच कथेचा इंदिरा गांधींशीही संबंध आहे. ही कथा बागपतच्या ‘रतौल आंबा’शी संबंधित असली तरी. फाळणीच्या वेळी रतौल आंब्याची काही झाडेही पाकिस्तानात गेल्याचे सांगितले जाते. त्यामुळे तेथील लोक त्याला पाकिस्तानचा आंबा म्हणतात. इंदिरा गांधी पाकिस्तानात गेल्यावर जनरल झिया-उल-हक यांनी त्यांना हा आंबा जेवणात दिला होता.
इंदिराजींना त्याचा सुगंध खूप आवडला, म्हणून हे आंबे तिच्यासाठी भारतात येऊ लागले. नंतर खूप संशोधन केल्यावर कळलं की तिला खूप आवडणारे पाकिस्तानचे आंबे भारतातच आहेत. माजी पंतप्रधान अटलबिहारी वाजपेयी यांनाही हा आंबा खूप आवडला होता.
शिमला मिरची शेती: अशा प्रकारे लाल-पिवळ्या सिमला मिरचीची लागवड, मिळेल बंपर उत्पादन
कोटींचा व्यवसाय
भारत आज करोडो रुपयांचा आंबा निर्यात करतो. दसरी, अल्फोन्सो आणि सफेदा या जातींचे आंबे येथून सर्वाधिक निर्यात केले जातात. त्यातही मलिहाबादच्या आंबा व्यवसायाबद्दल बोलायचे झाले तर उत्तर प्रदेशच्या एकूण आंबा उत्पादनात या क्षेत्राचा वाटा १२.५ टक्के आहे. एका अंदाजानुसार मलिहाबाद-काकोरी पट्ट्यात आंब्याचा व्यवसाय सुमारे 2000 कोटी रुपयांचा आहे.
मधुमेहाच्या टिप्स: या पावडरमुळे मधुमेह कायमचा संपेल, जाणून घ्या त्याचे सेवन कसे करावे
7वा वेतन आयोग: केंद्रीय कर्मचाऱ्यांचा DA जुलैमध्ये 46% होणार! पगारात बंपर वाढ होणार
परदेशात आंब्याला मागणी वाढल्याने शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढेल. 700 टन निर्यातीची नोंद होईल
काळ्या टोमॅटोची शेती: आता लाल टोमॅटोऐवजी काळ्या टोमॅटोची लागवड करा, अशा प्रकारे कमवा लाखात
हे पीक देईल भातशेतीपेक्षा कितीतरी पट जास्त नफा, मे महिन्याच्या अखेरीस लावणीला सुरुवात
महागडी फुले: ही आहेत जगातील 5 महागडी फुले, किंमत ऐकून तुम्ही थक्क व्हाल
अनोखा सोहळा: शेतकऱ्याच्या घरात अनोखा विवाह, जनावरांना आणि पक्ष्यांना मुंग्यांनाही दिली मेजवानी
वारे पट्ठ्या: नोकरी गेली, शेतकऱ्याने सुरू केली अंजीर शेती, वार्षिक कमावतोय 10 लाख रुपये
12वी नंतर केंद्र सरकारची नोकरी मिळण्याची संधी, जाणून घ्या कुठे आणि कसा अर्ज करायचा
