खरिपात सोयाबीन उत्पन्न वाढवण्यासाठी शेतकऱ्यांचा नवीन फंडा, पेरणीच्या पद्धती बदल
या खरीप हंगामात सोयाबीन पिकातून अधिक उत्पादन घेण्यासाठी शेतकरी टोकन पद्धतीने पेरणी करत आहेत. त्यामुळे पाण्याची बचत होते आणि खर्चही कमी होतो. त्याचबरोबर अधिक उत्पादन घेऊन शेतकरी नफा कमावतात.
मान्सूनच्या आगमनाने शेतीसाठी महत्त्वाचा खरीप हंगाम सुरू झाला आहे. महाराष्ट्रातील शेतकरी मुख्य पीक सोयाबीनच्या लागवडीत गुंतलेले असून उत्पादन वाढीसाठी वेगवेगळे प्रयोग करत आहेत. आतापर्यंत शेतकरी पारंपरिक पद्धतीने सोयाबीनची पेरणी करत असत, मात्र उत्पादन वाढवण्यासाठी ते पेरणी पद्धतीत बदल करत आहेत. शेतकरी आता टोकन पद्धतीने पेरणी करण्यावर भर देत आहेत म्हणजेच आता सोयाबीनची पेरणी मशीनद्वारे होणार आहे. पाऊस पडला नसला तरी ज्या शेतकऱ्यांकडे पाण्याची सोय आहे ते या टोकन पद्धतीने पेरणी करू शकतात . मराठवाड्यातील काही जिल्ह्यांमध्ये शेतकऱ्यांनी सोयाबीन पेरणीला सुरुवात केली आहे. पेरणी पद्धतीत झालेल्या बदलामुळे उत्पादनात वाढ होण्याची शेतकऱ्यांना अपेक्षा आहे.
मोदी सरकारच्या या डावामुळे खाद्यतेलाचे भाव घसरायला लागले, पामपाठोपाठ सोयाबीन तेलाचे भाव घसरले
उत्पादन वाढवण्यासाठी पेरणीची प्रक्रिया महत्त्वाची मानली जाते. पेरणीच्या वेळी योग्य पद्धतीचा अवलंब केल्यास उत्पादनात वाढ निश्चित मानली जाते. आतापर्यंत पारंपरिक पद्धतीने नियमित पेरणी केल्यास एकरी सात ते आठ क्विंटल सोयाबीनचे उत्पादन घेतले जात असले तरी टोकन पद्धतीने पेरणी केल्याने शेतकऱ्यांनी कमी बियाण्यात अधिक उत्पादन घेतले आहे. पेरणीची ही पद्धत आता काळाच्या ओघात अधिकाधिक वैध होत आहे. ज्या पद्धतीने टोकन पद्धतीने ऊस आणि तुरीची पेरणी केली जाते, त्याच पद्धतीने शेतकरी आता सोयाबीनचीही पेरणी करू लागले आहेत. या पद्धतीने सोयाबीन पेरणीच्या वेळी दोन्ही बाजूंनी 9 इंच अंतरावर शेतात लावले जाते. उगवण क्षमता जास्त असल्याने पीक कमी वेळेत फलदायी व तयार होते.
टोकन पद्धतीने पेरणीचे फायदे
उत्पादकता वाढीच्या अनुषंगाने शेतकरी आता विविध बदलांचा अवलंब करत आहेत. आता मराठवाड्यातील नांदेड, लातूर आणि उस्मानाबाद जिल्ह्यातील शेतकरीही या प्रणालीचा लाभ घेत आहेत. यासोबतच कृषी विभागाचे मार्गदर्शनही यासाठी आवश्यक आहे. यामुळे बियाणांचा वापर कमी होतोच शिवाय जलसंधारणातही मदत होते. त्याचबरोबर उत्पादनात वाढ होऊन शेतकऱ्यांना नफा मिळतो. राज्यात गेल्या दोन वर्षांपासून टोकन पद्धतीचा मोठ्या प्रमाणात वापर केला जात आहे. या मशिनने पेरणी करण्यासाठी एकापेक्षा जास्त व्यक्तींची गरज नसल्याने टोकन मशिनने पेरणी करण्याचा सल्लाही कृषी विभागाकडून शेतकऱ्यांना दिला जात आहे.
वाचा (Read This) काळ्या मक्याची शेती, कोणत्याही हंगामात लागवड करून मिळवा अधिक नफा
लातूरमध्ये क्षेत्रफळ वाढण्याची अपेक्षा आहे
नांदेडप्रमाणेच लातूर जिल्ह्यातील शेतकरीही पेरणी पद्धतीत मोठ्या प्रमाणात बदल करत आहेत. लातूर जिल्ह्यात गतवर्षी १० हजार हेक्टरवर टोकन पद्धतीने सोयाबीनची पेरणी झाली होती. तसेच वर्षभरात शेतकऱ्यांना या प्रणालीचे महत्त्व पटवून देऊन काही गावांनी ती दत्तक घेतली आहे. हे पाहता यंदा टोकन पद्धतीने क्षेत्र वाढेल, अशी अपेक्षा जिल्हा कृषी अधीक्षक दत्तात्रय गवसणे यांनी व्यक्त केली. मात्र, अपेक्षित पाऊस न झाल्याने पेरण्या मंदावली आहेत.
