करा लेमन ग्रासची शेती होईल नफाच नफा, आता प्रमुख निर्यातीच्या यादीत भारताचा समावेश, वाचा त्याच्या लागवडीचे फायदे
लेमन ग्रास फार्मिंग: लेमन ग्रास लागवडीच्या क्षेत्रात भारताने एक नवीन यश संपादन केले आहे. कालपर्यंत जो देश लेमन ग्रास आयात करायचा, तोच भारत आज लेमन ग्रासचा सर्वात मोठा निर्यातदार बनला आहे.
लेमन ग्रास शेतीच्या क्षेत्रात भारताने बरीच प्रगती केली आहे . यामुळेच काही वर्षांपूर्वी लेमन ग्रासचा सर्वात मोठा आयातदार असलेला देश आज भारत देश जगातील सर्वात मोठ्या निर्यातदारांच्या यादीत सामील झाला आहे. लेमन ग्रास लागवडीच्या क्षेत्रात भारताने हे यश संपादन करण्यात अरोमा मिशन प्रकल्पाचे मोठे योगदान आहे . सुगंध मिशन. अरोमा मिशनचे नेतृत्व CSIR-CIMAP , लखनौ करत आहे. विशेष म्हणजे झारखंडमध्येही शेतकरी लेमन ग्रासची लागवड मोठ्या प्रमाणावर करतात. ग्रामीण महिला लेमन ग्रासच्या लागवडीतून चांगले उत्पन्न मिळवत आहेत.
शेतीतील उत्पादन वाढवायचे आहे, मग हे नक्की कराच…
सीआयएसआर-सीआयएमएपीचे संचालक प्रबोध कुमार त्रिवेदी यांनी अरोमा मिशनचे आभार मानताना सांगितले की, भारतात दरवर्षी सुमारे 1000 टन लेमनग्रासचे उत्पादन होते. आणि यातून 300-400 टन निर्यात होते. विशेष म्हणजे, अरोमा मिशन पीएम मोदींच्या स्वावलंबी भारताशी सुसंगतपणे कार्य करते. वैज्ञानिक आणि औद्योगिक संशोधन परिषदेने (CSIR) देशातील अत्यावश्यग्रास मार्केट 2028 पर्यंत $81 दशलक्ष किमतीचे असेल
कोरोनाच्या काळात जगभरात लेमनग्रासची मागणी झपाट्याने वाढली होती. याचा वापर सॅनिटायझर बनवण्यासाठी होतो. CSIR-CIMAP, लखनौ नुसार, 2020 मध्ये लेमनग्रासची जागतिक बाजारपेठ USD 38.02 दशलक्ष होती, जी 2021 मध्ये USD 41.98 दशलक्ष वरून 2028 पर्यंत 81.43 दशलक्ष इतकी वाढण्याची अपेक्षा आहे.
खरीप हंगामात जास्तीत जास्त उत्पादन घ्यायचे असेल तर हे सोपे काम मे महिन्यात नक्की करा
शेतकऱ्यांना लेमनग्रासची लागवड करायला आवडते
भारतात लेमनग्रासची लागवड बहुतेक शेतकऱ्यांना आवडते कारण ती कमी पावसातही केली जाते. त्याच्या लागवडीला जास्त सिंचनाची गरज नाही, तसेच जास्त काळजी घेण्याची आवश्यकता नाही कारण प्राणी देखील ते खात नाहीत. त्याच्या लागवडीसाठी फारशी सुपीक जमीन लागत नाही. शेतकरी रिकाम्या जागी त्याची लागवड करू शकतात. विदर्भ, बुंदेलखंड, मराठवाडा, केरळ, महाराष्ट्र, उत्तर प्रदेश, आंध्र प्रदेश, कर्नाटक, ओडिशा, झारखंड आणि अनेक ईशान्येकडील राज्यांसह पश्चिम घाटात याची मोठ्या प्रमाणावर लागवड केली जाते.
नवीन व्यवसाय सुरू करण्यासाठी सरकार देते 10 लाखांचे कर्ज, विना गॅरंटी, जाणून घ्या अर्ज कसा करावा
एकदा लागवड करा आणि ४ ते ५ वर्ष कमवा
पारंपारिक शेती व्यतिरिक्त औषधी आणि सुगंधी वनस्पतींची लागवड देखील शेतकर्यांच्या उत्पन्नाचा एक चांगला स्त्रोत असू शकते. या माध्यमातून शेतकरी लाखो रुपयांची कमाई करू शकतात . लेमन ग्रासच्या लागवडीतून शेतकऱ्यांना कमी खर्चात चांगला नफाही मिळू शकतो . त्याच्या लागवडीचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे एकदा रोप लावले की शेतकरी तीन वर्षांहून अधिक काळ कमाई करू शकतात. झारखंडमधील खुंटी, हजारीबाग, चतरा आणि लातेहार जिल्ह्यात शेतकरी त्याची लागवड करत आहेत. बहुतांश महिला शेतकरी याच्या लागवडीत पुढे येत आहेत आणि चांगले उत्पन्न मिळवून स्वत:ला स्वयंपूर्ण बनवत आहेत.
दोन लाखांहून अधिक कमाई
लेमन ग्रासची लागवड पारंपारिक शेतीपेक्षा जास्त कमाई करते कारण त्याचा खर्च कमी असतो, शेतकरी प्रति एकर 2 लाख रुपयांपेक्षा जास्त कमवू शकतात. भाताप्रमाणे रोपवाटिका तयार करून लेमनग्रासची लागवड केली जाते. एक हेक्टर लागवडीसाठी चार किलो बियाणे लागते. रोपवाटिकेच्या दोन महिन्यांनंतर रोपे प्रत्यारोपणासाठी तयार होतात. एका एकरात 12 ते 15 हजार रोपे लावली जातात. जर शेतकऱ्याकडे सिंचनाची व्यवस्था असेल तर शेतकरी फेब्रुवारी महिन्यात लागवड करू शकतो, अन्यथा पाऊस सुरू होण्यापूर्वी लागवड केली जाते. लागवडीनंतर 100 दिवसांनी शेतकरी शेतातून लेमनग्रास काढू शकतात. एकदा लागवड केल्यानंतर शेतकरी पाच वर्षांपर्यंत त्याची कापणी करू शकतात.क तेल-आधारित सुगंध उद्योगाची स्थापना, प्रचार आणि स्थान निश्चित करण्यात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. याचा फायदा उद्योगांना तसेच शेतकर्यांना आणि व्यवसायांच्या पुढील पिढीला झाला, शिवाय, कालांतराने लेमनग्रासच्या निर्यातीला प्रोत्साहन दिले.
हे ही वाचा : आता औरंगाबाद-पुणे प्रवास फक्त सव्वा तासात, केंद्रीय मंत्री नितीन गडकरींची मोठी घोषणा