ही म्हैस 307 दिवसात 2000 लिटर दूध देते, संगोपनाचा खर्चही कमी आहे.
आजही ग्रामीण भागात म्हशी पालनाला सर्वाधिक प्राधान्य दिले जाते. खरं तर, बहुतेक म्हशी कमी काळजी घेऊनही जास्त दूध देतात. त्यामुळेच व्यवसायाच्या दृष्टिकोनातून म्हशींचे पालन हे इतर प्राण्यांच्या तुलनेत खूपच चांगले मानले जाते. आता अशा परिस्थितीत म्हशीची कोणती जात पाळणे योग्य ठरेल असा प्रश्न निर्माण होतो.
भारत हा केवळ शेतीच नव्हे तर पशुपालनातही झपाट्याने प्रगती करणारा देश आहे. आज अल्प व अल्पभूधारक शेतकरी आपला उदरनिर्वाह करण्यासाठी पशुपालनावर अवलंबून आहेत. त्यामुळे पशुपालन व पशुसंवर्धन झपाट्याने वाढताना दिसत आहे. पशुपालन हा एक उदयोन्मुख रोजगार आहे जो केवळ नफाच नाही तर इतरांसाठीही रोजगार निर्माण करत आहे. आकडेवारीवर नजर टाकली तर भारतातील सुमारे २ कोटी लोक उपजीविकेसाठी पशुपालनावर अवलंबून आहेत. भारताच्या GDP मध्ये पशुपालन क्षेत्राचा वाटा सुमारे 4% आणि कृषी GDP मध्ये सुमारे 26% आहे. अशा परिस्थितीत पशुपालक ज्या जनावरांपासून जास्त नफा मिळवतात ती जनावरे पाळण्यास प्राधान्य देतात. यासाठी योग्य जातीच्या जनावरांची निवड करणे अत्यंत गरजेचे आहे. जर तुम्ही म्हशी पाळत असाल तर लक्षात ठेवा योग्य जातीची निवड करावी. म्हशींमध्ये मुर्राह म्हैस सर्वात लोकप्रिय आहे.
म्हशीची शेती : या म्हशीच्या दुधात फॅट भरपूर असते, जातीची मागणीही जास्त असते.
म्हशी पालनाला प्राधान्य दिले जाते
आजही ग्रामीण भागात म्हशी पालनाला सर्वाधिक प्राधान्य दिले जाते. खरं तर, बहुतेक म्हशी कमी काळजी घेऊनही जास्त दूध देतात. त्यामुळेच व्यवसायाच्या दृष्टिकोनातून म्हशींचे पालन हे इतर प्राण्यांच्या तुलनेत खूपच चांगले मानले जाते. आता अशा परिस्थितीत म्हशीची कोणती जात पाळणे योग्य ठरेल असा प्रश्न निर्माण होतो. तर आज आम्ही या प्रश्नाचे उत्तर घेऊन आलो आहोत. वास्तविक, म्हशींच्या काही जाती आहेत ज्या ३०७ दिवसांत २००० लिटर दूध देतात आणि त्यांच्या संगोपनाचा खर्चही कमी असतो. चला तर मग या जातीबद्दल सविस्तर जाणून घेऊया.
उन्हाळ्यात आंब्याला किती दिवसांनी पाणी द्यावे? कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवल्या पाहिजेत?
मुर्राह ही जगातील सर्वात दुधाळ जात!
मुर्राह म्हैस वैशिष्ट्यांच्या बाबतीत खूप पुढे आहे. मुर्राह म्हैस ही जगातील सर्वात दुधाळ म्हैस आहे जी एका वर्षात 2000 ते 3000 लिटर दूध देते. जेव्हा जेव्हा म्हशीच्या जातीचा प्रश्न येतो तेव्हा मुर्राह म्हशीची आठवण येते. ही म्हैस पाळण्यासाठी उत्तम म्हैस मानली जाते. आता प्रश्न असा पडतो की मुर्राह म्हैस ओळखायची कशी?
कडुलिंबाचे फायदे: कडुनिंब डॉक्टरांपेक्षा कमी नाही… युरियाची बचत करा, कमी खर्चात कीड आणि रोगांपासून मुक्ती मिळवा.
मुर्राह म्हशी कशी ओळखायची?
या जातीच्या म्हशींचा रंग काळा असतो. त्यांचे डोके लहान आहे आणि शिंगे अंगठीच्या आकाराची आहेत. पण डोक्यावर, शेपटीवर आणि पायावर सोनेरी रंगाचे केस आढळतात. त्यांची शेपटी लांब असते आणि मागचा भाग चांगला विकसित झालेला असतो.
मुर्राह ही जात सर्वाधिक कुठे आढळते?
ही सर्वात प्रसिद्ध जात आहे. ज्यांचे जन्मस्थान हरियाणा राज्यातील रोहतक जिल्हा आहे. आता हे मुख्यतः हरियाणातील हिसार, रोहतक आणि जिंद जिल्हे आणि पंजाबमधील पटियाला आणि नाभा जिल्ह्यात आढळते. याला काली आणि खुंडी आणि डेली असेही म्हणतात. या जातीचा रंग काळा असून शेपटीचा खालचा भाग पांढरा असतो. त्याची शिंगे लहान व टोकदार असतात, शेपटी पायापर्यंत लांब असते, मान व डोके बारीक असते, कासे जड व कासेची लांबी असते. त्याचे वक्र नाक इतर जातींपेक्षा वेगळे करते. ते एका स्तनपानात 2000-2200 लिटर दूध देते. तसेच दुधात फॅटचे प्रमाण ७ टक्के असते. या जातीच्या बैलाचे सरासरी वजन 575 किलो आणि म्हशीचे सरासरी वजन 430 किलो असते.
रिज पद्धतीने मका पिकवा, कमी मेहनत आणि कमी खर्चात जास्त नफा मिळवा.
मुर्रा म्हशीला किती चारा द्यायचा?
मुर्राह म्हशींना गरजेनुसार चारा. शेंगांचा चारा देण्यापूर्वी त्यामध्ये तुडी किंवा इतर चारा मिसळावा. जेणेकरून पोटाचा त्रास किंवा अपचन होत नाही. आवश्यकतेनुसार डोस खाली दिलेला आहे.
इतर चारा
तृणधान्ये – मका/गहू/जव/ओट्स/बाजरी
तेलबिया केक – भुईमूग/तीळ/सोयाबीन/अळी/मुख्य/मोहरी/सूर्यफूल
उत्पादनानुसार – गव्हाचा कोंडा/तांदूळ पॉलिश/तेलाशिवाय तांदूळ पॉलिश
धातू – मीठ, धातू पावडर
स्वस्त अन्नासाठी कृषी, औद्योगिक आणि पशु कचरा वापरा
लोकसभा निवडणूक: महाराष्ट्र लोकसभा उमेदवाराचे अनोखे आश्वासन, रेशनकार्डवर ब्रँडेड दारू मिळणार मोफत.
दारू कारखान्यांमधून शिल्लक राहिलेले धान्य
खराब बटाटे
वाळलेल्या कोंबडीची विष्ठा
आंबा : आंब्याला दरवर्षी फळ का येत नाही? यामागे शास्त्रज्ञांचे मत काय आहे?
आंबा: झाडावर आंबे भर भरून उगवतील, फक्त चादर घेऊनच हा देशी जुगाड करावा लागेल
कंपोस्ट देखील गरम आहे! घरी थंड कंपोस्ट तयार करा आणि झाडे सुकण्यापासून वाचवा
कोंबड्यांच्या घरं पूर्वेकडून पश्चिमेकडे का असावी यासाठी शास्त्रज्ञ टिप्स देतात
शेळीपालनासाठी स्वस्त कर्ज उपलब्ध आहे, फक्त ही कागदपत्रे आवश्यक आहेत
मुख्यमंत्री कृषी आणि अन्न प्रक्रिया योजना काय आहे, किती मदत उपलब्ध आहे आणि अर्ज कसा करावा?
थर्ड पार्टी इन्शुरन्स म्हणजे काय? अपघातात जखमी झालेल्या लोकांना त्याची भरपाई कशी मिळेल?
