कांद्याच्या भावात घसरण सुरूच… तरीही शेतकऱ्यांनी खरिपात आत्मविश्वास आणि आशेने केली लागवड
कांद्याची शेती : गेल्या चार-पाच महिन्यांपासून कांद्याचे भाव घसरल्याने महाराष्ट्रातील सुमारे १५ लाख शेतकरी हैराण झाले आहेत. तरीही त्यांनी जोखीम पत्करून अनेक जिल्ह्यांत खरीप हंगामातील कांद्याची लागवड केली आहे. मात्र, काही भागात पूर्वीप्रमाणे क्षेत्र निश्चितच कमी झाले आहे.
गेल्या चार महिन्यांपासून महाराष्ट्रात कांद्याचे भाव घसरत आहेत. असे असतानाही खरीप हंगामात शेतकऱ्यांनी मोठ्या प्रमाणात कांद्याची लागवड केली आहे. शेतीबाबत त्यांनी पुन्हा एकदा मोठी जोखीम पत्करली आहे. जळगावच्या खानदेशात सुमारे १३ हजार हेक्टरवर कांद्याची लागवड झाली आहे . कापणी देखील सप्टेंबरच्या शेवटी आणि ऑक्टोबरच्या मध्यात सुरू होईल. सणासुदीत भावात सुधारणा होण्याची आशा असल्याचे शेतकऱ्यांचे म्हणणे आहे. राज्यातील कांदा हे नगदी पीक असून, त्याचे भाव रातोरात बदलतात, असा विचार करून शेतकऱ्यांनी खरिपात लागवड केली.
भारत जगातील नंबर वन उत्पादक, दुग्धोत्पादनात पाच दशकांत उत्पादनात दहापट वाढ
मात्र, सततच्या घसरणीमुळे शेतकऱ्यांचे नुकसान होत असल्याचे वास्तव आहे. अशा परिस्थितीत त्यांनी खरीप हंगामातील प्रत्येक कांद्याची लागवड मोठ्या हिमतीने आणि आशेने केली आहे. बाजार त्यांचा उत्साह वाढवतो की तोडतो हे पाहणे बाकी आहे. त्यांच्या अपेक्षा पूर्ण करतात किंवा पूर्ण करतात. शेतकरी जितका धोका पत्करतो तितका क्वचितच कोणी घेतो. कांद्याचा दर एक रुपये किलोवर असतानाही पुढच्या पिकाची लावणी मोठ्या धोक्यापेक्षा कमी नाही.
काय आहे नाफेड ? राज्यातील शेतकरी का करू लागले ‘द्वेष’
कोणत्या जिल्ह्यात किती लागवड झाली आहे
नाशिक, सोलापूर, धुळे, नंदुरबार आणि जळगाव जिल्ह्यातील खान्देश कांदा लागवडीसाठी प्रसिद्ध आहेत. धुळे जिल्ह्यात यंदा सुमारे आठ हजार हेक्टरवर लागवड झाली आहे. मात्र, जिल्ह्यात सुमारे 16 ते 17 हजार हेक्टरवर कांद्याचे पीक घेतले जाते. मात्र, उन्हाळी हंगामापासून या खरिपात कमी लागवड झाली आहे. येथेही कमी दर आणि वाढत्या खर्चामुळे शेतीत घट झाली आहे.
तर जळगाव जिल्ह्यात सुमारे तीन हजार हेक्टरवर कांद्याची पेरणी झाली आहे. काही भागात जुलैच्या सुरुवातीला कांद्याची लागवड सुरू झाली. जळगाव जिल्ह्यात सुमारे सहा ते साडेसहा हजार हेक्टरवर लागवड होणे अपेक्षित होते. दुसरीकडे नाशिक जिल्ह्यातही कांद्याची लागवड घटल्याचा अंदाज आहे. खरीप हंगामातील कांद्याची लागवड शेतकरी जुलै-ऑगस्टमध्ये करतात.
पीएम किसान: शेतकरी या ‘155261’ फोनवर कॉल करून, तुम्ही तपासा तुम्हाला १२वा हप्ता मिळणार कि नाही
शेतकरी काय म्हणतात
शेतकरी शेतीच करत नाही, तर त्याचा उदरनिर्वाह चालणार कसा? पण तोट्याचा सौदा चांगला नाही. तरीही एक-दोन वर्षे तो तोटाच पाहतो. तीच स्थिती महाराष्ट्रातील कांदा शेतकऱ्यांची आहे. त्यांनी लागवड कमी केली, पण थांबलेली नाही.या वर्षी कांदा लागवड महाग झाल्याचे कांदा उत्पादकांचे म्हणणे आहे. कारण यावर्षी बियाणांचे भाव 1000, 1200 ते 2000 रुपये प्रतिकिलो होते. महागडे बियाणे आणि लागवडीचा खर्च वाढला आहे. तर सरासरी 1 ते 8 रुपये किलोपर्यंतच भाव मिळत आहे.
पीक नुकसान भरपाई: सणासुदीच्या काळात शेतकऱ्यांना दिलासा, १५ सप्टेंबरला नुकसान भरपाईची रक्कम खात्यात जमा होणार
शेतकऱ्यांच्या प्रश्नावर उपाय काय
महाराष्ट्र कांदा उत्पादक संघटनेचे संस्थापक अध्यक्ष भरत दिघोळे म्हणतात की, सरकारने स्वत: शास्त्रोक्त पद्धतीने कांदा उत्पादनासाठी किलोमागे किती खर्च येतो हे पाहावे. त्यानंतर इतर पिकांप्रमाणे त्यावर ५० टक्के नफा निश्चित करून किमान आधारभूत किंमत निश्चित करा. त्यापेक्षा कमी दराने खरेदी करणे थांबवा. तरच कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांची परिस्थिती सुधारेल.कांदा हे राज्याचे नगदी पीक असून, त्याचे भाव रातोरात वाढते आणि कमी होत असल्याचे शेतकऱ्यांनी सांगितले. भाव वाढण्याच्या आशेने शेतकऱ्यांनी खरीप हंगामात कांद्याच्या लागवडीवर भर दिला आहे.
यंदा खरीप पिकात धान आणि कडधान्य पिकांच्या क्षेत्रात मोठी घट
