राज्यात २१ वी पशुगणना संथ गतीने, २१ हजार गावांमध्ये गणना सुरूच नाही
राज्यात २१ वी पशुगणना संथ गतीने: २१ हजार गावांमध्ये अद्याप गणना सुरूच नाही.
२ महिन्यांत केवळ ११ टक्के गावांमध्येच काम पूर्ण; २८ फेब्रुवारीपर्यंत पशुगणना पूर्ण होणार का?
पुणे: राज्यात सुरू झालेल्या २१ व्या पशुगणनेसाठी दोन महिने उलटले आहेत, मात्र हे कार्य अपेक्षेप्रमाणे अत्यंत संथ गतीने सुरू आहे. २७ नोव्हेंबर २०२४ रोजी राज्यात २१ व्या पशुगणनेची सुरुवात झाली होती. तथापि, आजपर्यंत केवळ ५,६५३ गावांमध्ये, म्हणजेच जवळपास ११ टक्के गावांमध्येच गणना पूर्ण होऊ शकली आहे. सुमारे ५० टक्के गावांमध्ये अद्याप प्रक्रिया सुरू आहे, तर ४० टक्के गावांमध्ये अजून गणना सुरू होण्याचा प्रगती दिसत नाही.
पशुसंवर्धन विभागाने दिलेल्या माहितीनुसार, नागपूर विभागामध्ये सुमारे २ हजार ३६१ गावांमध्ये गणना पूर्ण झाली आहे. राज्यभरातील पशुगणनेचा हेतू १६ विविध प्रकारच्या प्राण्यांच्या प्रजातींचे, तसेच कुक्कुट पक्षांचे जात, वय आणि लिंगनिहाय सर्वेक्षण करणे आहे. हे सर्वेक्षण राज्यातील पशुधनाचे प्रमाण ठरवण्यासाठी अत्यंत महत्त्वाचे मानले जात आहे.
महत्वाचे म्हणजे, यावेळी प्रथमच मोबाईल अॅपच्या माध्यमातून पशुगणनेचे कार्य हाती घेण्यात आले आहे. राज्यातील पशुधनाचे आणि देशभरातील गणना करण्यासाठी हे अॅप वापरणे महत्त्वाचे आहे. हे अॅप कार्यक्षमतेने डेटा संकलन करण्यात मदत करतो, परंतु तो किती प्रभावी आहे, हे पाहणे आवश्यक आहे.
मात्र, अपेक्षेप्रमाणे गणनेची गती खूप कमी असली तरीही, २८ फेब्रुवारी २०२५ पर्यंत गणना पूर्ण होईल का, याबाबत शंका निर्माण झाली आहे. अनेक गावांमध्ये अद्याप गणनेचे काम सुरू न झाल्यामुळे त्यामध्ये विलंब होण्याची शक्यता आहे. या गणनेच्या वेळेत आणि गतीमध्ये होणाऱ्या अडचणींमुळे एक गोष्ट नक्कीच स्पष्ट झाली आहे की, यामध्ये अधिक कार्यक्षमतेची आवश्यकता आहे.
पशुगणनेचे महत्व अधिक आहे कारण यामुळे राज्यातील पशुधनाची अचूक माहिती मिळवून त्या आधारावर धोरणे आखली जातात. यामध्ये सहभागी असलेल्या गावांमधून डेटा गोळा करून त्यावर पुढील पावले उचलता येतात. असे असले तरी, या प्रक्रियेतील विलंबामुळे पुढे येणाऱ्या अडचणींना सामोरे जाण्याची आवश्यकता आहे.
पशुगणनाचे काम पूर्ण होण्यासाठी राज्य शासनाने अधिक सक्रिय भूमिका घेतली पाहिजे. स्थानिक अधिकारी आणि कर्मचारी यांनी या कार्याची गती वाढवून गणना वेळेत पूर्ण करण्यासाठी अधिक कठोर प्रयत्न केले पाहिजेत.
