उन्हाळी हंगामात नागरमोथा, हाराळी आणि कुदा या तणांचे नियंत्रण

शेतीतील तण नियंत्रण, विशेषत: उन्हाळी हंगामात, एक अत्यंत महत्वाचा मुद्दा आहे. विविध प्रकारच्या तणांनी पिकांच्या वाढीला अडथळा आणला, उत्पादनावर परिणाम केला आणि शेतीच्या खर्चातही वाढ केली. यामध्ये नागरमोथा, हाराळी आणि कुदा यांचे नियंत्रण कसे करावे?

१. उन्हाळी हंगामात तण नियंत्रणाची सुरवात कशी करावी?
उन्हाळ्याच्या हंगामात, अनेक शेतकऱ्यांना वेगवेगळ्या प्रकारची तणे त्यांच्या शेतांमध्ये दिसतात. विशेषत: तणांची वाढ या हंगामात अधिक होऊ शकते कारण पाणी कमी असल्यामुळे जमीन हलकी होते आणि तण अधिक प्रमाणात उगवतात. अशा परिस्थितीत एक महत्वपूर्ण उपाय म्हणजे, शेतातील जमीन चांगली नागरून वखरून घेणे.
वखरलेली आणि गाठलेली जमिन जाळा: शेतातील गाठी आणि काशा वेचून त्यांना जाळून टाकणे हे तणांच्या संख्येला कमी करण्याचा एक प्रभावी उपाय आहे. यामुळे तणाच्या मुळांवरही नियंत्रण मिळवता येते, तसेच त्यांच्या वाढीस अडथळा निर्माण होतो.

२. तणनाशकांचा वापर
नागरमोथा, हाराळी आणि कुदा या तणांचा प्रभावी नियंत्रणासाठी तणनाशकांचा वापर करणे अत्यंत फायदेशीर ठरू शकतो. त्यासाठी ग्लायफॉसेट हा तणनाशक खूप प्रभावी आहे. हे तणनाशक प्रामुख्याने कोवळ्या तणांवर प्रभावी असते, विशेषतः ते २ ते ४ पानांच्या अवस्थेत असताना.

ग्लायफॉसेट वापराची शिफारस: ग्लायफॉसेट तणनाशक हेक्टरी २. किलो प्रमाणात फवारावे. यासाठी बाजारात विविध ब्रॅण्ड्स उपलब्ध आहेत, जसे की ग्लायसेल, राऊंडअप, विडॉफ इत्यादी.
फवारणीचे योग्य वेळापत्रक: तणनाशक फवारल्यानंतर, कमीत कमी दोन तास पाऊस पडणार नाही, याची काळजी घ्या. यामुळे तणनाशक पिकात चांगले शोषले जाते आणि अधिक प्रभावीपणे कार्य करते.

३.तणनाशक फवारणीनंतर काय काळजी घ्यावी?
ग्लायफॉसेट फवारल्यानंतर, पुढील काही आठवडे शेतामध्ये कोणतीही मशागत करणे टाळा. यामुळे तणनाशकाचा प्रभाव टिकतो आणि तणाचे नियंत्रण अधिक प्रभावी होते. फवारणी केल्यावर ३ ते ४ आठवडे काहीही मशागत करणे टाळल्यास, तणांच्या मुळांची पूर्णपणे नष्ट होण्याची शक्यता जास्त असते.

४.तणांच नियंत्रण करण्यासाठी काही पर्यायी उपाय

जवळजवळ झाडींचे नियंत्रण: काही ठिकाणी झाडे आणि विविध वनस्पतींनी तणांचा वाढ थांबवता येतो. त्या व्यतिरिक्त, तणांचे नियंत्रण जैविक पद्धतीने देखील करू शकता. कंपोस्ट किंवा जैविक खतांचा वापर जास्त केल्यास तणांच्या वाढीस अडथळा आणू शकतो.
पिकाच्या वाफ्यावर तणांची निवड: विविध पीकांच्या वाफ्यावर विविध तणांचा प्रकोप असतो. त्यामुळे त्या पिकानुसार तणांच्या नियंत्रण योजनेची तयारी करणे आवश्यक आहे.

निष्कर्ष
तण नियंत्रणासाठी योग्य तंत्रांचा अवलंब करणे शेतकऱ्यांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. खासकरून उन्हाळी हंगामात, योग्य वेळेत वखर करणे आणि तणनाशकांचा वापर हा एक प्रभावी उपाय ठरू शकतो. तसेच, फवारणी नंतर काही आठवडे मशागत टाळणे तणाच्या नियंत्रणामध्ये मदत करेल. शेतीत तणांचा योग्य नियंत्रण पद्धतीने करणे हे अधिक उत्पादन मिळवण्यासाठी आणि शेतकऱ्यांच्या खर्चावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी अत्यंत आवश्यक आहे.