ऑटो ड्रिप फर्टिगेशन तंत्रज्ञानाचा वापर करून शेतकऱ्यांना मिळतोय बंपर उत्पादन आणि दुप्पट नफा
ऑटो ड्रिप फर्टिगेशन हे एक असे तंत्र आहे, ज्याचा वापर करून आपण एकाच वेळी सर्व शेतातील पिकांना पुरेशा प्रमाणात खत आणि पाणी देऊ शकतो. यामुळे खर्च कमी होतो आणि बंपर उत्पादन मिळते.
आता पारंपारिक शेतीतील वाढत्या खर्चामुळे अनेक शेतकऱ्यांचा भ्रमनिरास होत आहे . शेतकरी आता आधुनिक तंत्रज्ञानाची मदत घेऊन शेतीचे उत्पादन वाढवण्यावर भर देत आहेत. शेतीतील पाण्याच्या उपलब्धतेबाबत बोलायचे झाले तर सिंचनाच्या पाण्याची उपलब्धता ज्याप्रकारे कमी होत चालली आहे, त्यासाठी कमी पाण्याचे तंत्र वापरून आपण शेतीत विकास करू शकतो. शेतीच्या या बदलत्या अवस्थेत सूक्ष्म सिंचन पद्धतीकडे पाणी वाचवणारे तंत्रज्ञान म्हणून पाहिले जात आहे, ज्याचा वापर करून सिंचनादरम्यान मोठ्या प्रमाणात पाण्याची बचत केली जाऊ शकते. त्याचप्रमाणे मध्य प्रदेशातील बुऱ्हाणपूर दापोरा येथील रहिवासी असलेले विठ्ठल नारायण पाटील हे पाण्याची बचत आणि खतांचा योग्य वापर करून नवीन तंत्रज्ञानाने बंपर उत्पादन घेत आहेत. त्यामुळे परिसरातील शेतकरी त्यांना गुरुजी या नावाने हाक मारतात.
दिलासा देणारी बातमी, शेतकरी आता (MSP) वर ५ क्विंटलपेक्षा जास्त हरभरा विकू शकणार !
विठ्ठल गुरुजी आपल्या शेतात पारंपारिक पद्धतीने पाणी देत असत. नंतर त्यांनी ठिबक सिंचन सुरू केले, परंतु विजेचा अभाव आणि पाण्याची पातळी कमी झाल्यामुळे त्यांना केळी व ऊस पिकासाठी आवश्यक तेवढे पाणी देता आले नाही. त्यामुळे पीक वेळेवर पिकले नाही. खर्च जास्त झाला असता आणि तोटा त्यांना सहन करावा लागला. खताचेही तसेच झाले. ते थेट जमिनीत खत घालायचे, नंतर झाडांना कमी प्रमाणात खत मिळायचे, निम्म्याहून अधिक खत जमिनीत जायचे, पण आता त्यांनी त्यांच्या शेतात ऑटो ड्रिप फर्टीगेशनचे नवीन तंत्र बसवले आहे.
या पद्धतीने शेतात पाणी व खत एकत्र दिले जाते.
जेव्हा विठ्ठल नारायण पाटील यांना कळले की ऑटो ड्रिप फर्टीगेशन एक असे तंत्र आहे, ज्याचा वापर करून आपण संपूर्ण शेतात खत आणि पिकांना पुरेसे पाणी एकाच वेळी देऊ शकतो. त्यानंतर त्यांनी या तंत्रातील बारकावे समजून घेत हे तंत्र त्यांच्या शेतात बसवले. त्यासाठी त्यांनी प्रथम त्यांच्या शेतात ३० फूट रुंदी आणि २० फूट लांबीची टाकी बांधली. त्याची खोली 14 फूट आहे. त्यांनी ऑटो ड्रिप फर्टिगेशनची संगणकीय प्रणाली बसवली आहे. यात अडीच लाख लिटर पाणी साठते. पाणी आणि खत कोणत्या वेळी द्यावे. ते संगणकीकृत प्रणालीद्वारे सेट केले जाऊ शकते.
PM-किसान योजना: एकाच घरात अनेकांना 6000 रुपयांचा लाभ कसा मिळू शकतो, त्याबद्दल सर्व काही जाणून घ्या
विठ्ठल गुरुजी सांगतात की या टाकीत ते त्यांच्या ४ ट्यूबवेलमधून पाणी गोळा करतात. त्यानंतर ते 28 एकर ऊस आणि 25 एकर केळीला मिळून सिंचन करतात. या प्रणालीचा फायदा असा आहे की त्यांना वेगवेगळ्या वेळी वेगवेगळे पाणी देण्यासाठी भिंत बदलण्यासाठी कामगारांची आवश्यकता नाही. आता ते ऑटो फर्टिगेशनच्या माध्यमातून थेट खतेही देतात, जेणेकरून कमी वेळेत आणि कमी मजुरीमध्ये त्यांची कामे होतात
खर्चाच्या दुप्पट नफा
विठ्ठल गुरुजी सांगतात की त्यांनी त्यांच्या 25 एकर जमिनीत केळीच्या 9 जाती आणि 28 एकर क्षेत्रात ऊस लावला आहे. ऑटो ड्रिप फर्टिगेशनच्या वापराने, ते एकाच वेळी दोन्ही पाणी देण्यास सक्षम आहेत आणि उन्हाळ्याच्या हंगामातही त्यांचे पीक चांगले वाढत आहे. ऑटो ड्रिप फर्टिगेशन सिस्टीम बसवण्यासाठी त्यांनी 35 लाख रुपये खर्च केले आहेत. दुसरीकडे केळी पिकाची लागवड करण्यासाठी त्यांनी 1 एकरात 1 लाख 20 हजार रुपये खर्च केले असून, त्यातून 2 लाख रुपयांचा निव्वळ नफा अपेक्षित आहे. ऊस पिकासाठी त्यांना एकरी दीड लाख रुपये खर्च आला आहे, तर त्यांना 1 लाख 75 हजार रुपयांचा निव्वळ नफा अपेक्षित आहे.
