या कॅप्सूलमुळे शेतातील पाचट कुजून खत तयार होईल, जमीनीची उत्पादन क्षमताही वाढेल
पाचट जाळण्याच्या वाढत्या घटनांदरम्यान, सरकार शेतकऱ्यांना शेतात बायो-डिकंपोझर कॅप्सूल वापरण्यास प्रोत्साहित करत आहे. पुसा इन्स्टिट्यूटच्या म्हणण्यानुसार, या कॅप्सूलच्या द्रावणाची फवारणी केल्यानंतर, काही आठवड्यात कंपोस्ट कंपोस्ट स्ट्रॉमध्ये बदलते.
भारतातील सर्व राज्यांतून पाचट जाळण्याच्या घटना वाढत असल्याने प्रदूषणाची पातळी वाढत आहे. दिल्ली-एनसीआरमधील वातावरण गढूळ झाले आहे. मात्र, या खोडाची विल्हेवाट लावण्यासाठी शासनस्तरावर अनेक प्रयत्न केले जात आहेत. पुसा इन्स्टिटय़ूट शेतकऱ्यांसाठी मोठ्या प्रमाणात कांद्याची विल्हेवाट लावण्यासाठी बायो-डिकंपोझर कॅप्सूल उपलब्ध करून देत आहे.
अंडी शाकाहारी की मांसाहारी, त्याचा संपूर्ण फंडा वाचा म्हणजे आश्चर्य वाटेल
पुसा इन्स्टिट्यूटने 2020 मध्ये दिल्लीमध्ये पहिल्यांदा बायो डिकंपोजर कॅप्सूलचा वापर केला. या कॅप्सूलच्या द्रावणाची फवारणी केल्यानंतर, कंपोस्ट काही आठवड्यांत खतात बदलते. या कॅप्सूलला पहिल्यांदाच चांगला प्रतिसाद मिळाला होता. यावेळी पंजाब, हरियाणा आणि उत्तर प्रदेशमध्ये शेतकऱ्यांना बायो-डिकंपोजर कॅप्सूलचे मोठ्या प्रमाणात वाटप करण्यात आले आहे.
शेतात फवारणी केली जाते
, पुसा संस्थेनुसार, 4 कॅप्सूलपासून 25 लिटरपर्यंत बायो-डिकंपोझर द्रावण तयार करता येते. 25 लिटर द्रावणात 500 लिटर पाण्यात मिसळून त्याची 2.5 एकरात फवारणी करता येते. ते एका आठवड्यात खोड कुजून कंपोस्ट खत तयार करू शकते. त्यासाठी भात कापणीनंतर लगेच फवारणी करावी. फवारणीनंतर, भुसभुशीत जमिनीत किंवा ते शक्य तितक्या लवकर मिसळणे फार महत्वाचे आहे.
द्रावण कसे तयार केले जाते द्रावण
तयार करण्यासाठी, प्रथम 100 ग्रॅम गूळ 5 लिटर पाण्यात उकळवा. थंड झाल्यावर 50 ग्रॅम बेसन द्रावणात मिसळून कॅप्सूल विरघळवावी लागते. यानंतर द्रावण 10 दिवस अंधाऱ्या खोलीत ठेवले जाते. जैव-विघटन करणारे द्रावण खळ्यावर फवारणीसाठी तयार आहे. हे द्रावण खळ्यावर शिंपडल्यास १५ ते २० दिवसांत खळे कुजण्यास सुरुवात होते. हळुहळु हे खोड कुजून शेतात खत बनते. यामुळे जमिनीच्या सुपीकतेला प्रोत्साहन मिळते, जे येणाऱ्या पिकांसाठी फायदेशीर ठरू शकते.
बनावट जात प्रमाणपत्र प्रकरणः खासदार नवनीत राणा आणि वडिलांविरोधात अजामीनपात्र वॉरंट जारी
